Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan diLLƏr universiteti
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fənn: Region ölkəsində sosial təhlükəsizlik Mövzu: İsrailin səhiyyə sistemi pandemiya dövründə
|
AZƏRBAYCAN DİLLƏR UNİVERSİTETİ SƏRBƏST İŞ Tələbə: Əli Əzimzadə Müəllim: Bəyim Abdulla Fakultə: Beynəlxalq münasibətlər İxtisas: Regionşünaslıq İsrail və yaxın şərq Qrup: 264 Fənn: Region ölkəsində sosial təhlükəsizlik Mövzu: İsrailin səhiyyə sistemi pandemiya dövründə BAKI-2022
Səhiyyə Nazirliyi İsraildə tibbin inkişafı və maliyyələşdirilməsinə cavabdehdir. Məhz tibb müəssisələrinin işini əlaqələndirən: onları qeydiyyata alır, lisenziya verir, sanitar nəzarəti həyata keçirir. Xaricdə təhsil diplomu almış həkimlər biliklərinin tanınması üçün nazirliyə müraciət edirlər. Klinikaların, xəstəxanaların və məsləhət müəssisələrinin əksəriyyəti Səhiyyə Nazirliyinə məxsusdur. İsrail sakinləri tibbi sığorta fondları vasitəsilə tibbi xidmət alırlar. Ümumilikdə dörd tibbi sığorta fondu var və onların hamısına ciddi nəzarət edilir. Hər ay israillilər maaşlarının 3-5 faizini oraya bağışlayırlar. Əlillər, pensiyaçılar, işsizlər dövlətin qayğısı altındadır.
Dörd kassadan hər biri tibb müəssisələrinin geniş şəbəkəsinə malikdir: xəstəxanalar, klinikalar, apteklər, təcili yardım otaqları və s. Bilet kassaları müəyyən mütəxəssislər və ya mərkəzlərlə müqavilə bağlaya bilər. Amma İsrailin hər bir sakini həkimin göndərişi əsasında istənilən klinika və ya xəstəxanaya müraciət edə bilər. Qeyd edək ki, icbari tibbi sığorta bütün xidmət növlərini əhatə etmir. Dərmanların xərclərini qismən xəstələr ödəyir. Mütəxəssisləri ziyarət edərkən bir şəxs nominal bir haqq ödəyir. Tibbi sığorta fondları bütün növ testlərin
xərclərini ödəmir. Stomatologiya, plastik cərrahiyyə, xaricdə müalicə və eynək alınması xəstənin özü tərəfindən qarşılanır. Ancaq "sağlamlıq səbəti" daim dəyişir: xidmətlər siyahısına bir şey əlavə olunur, siyahıdan bir şey silinir. Dotasiya olunanlar siyahısında olan dərmanlar daha yeni və daha təsirli dərmanlarla əvəz olunur. İsraillilərin doxsan faizindən çoxu ölkədəki səhiyyə sistemindən razıdır. Yəhudi təbabətinin tarixi on doqquzuncu əsrin əlli dördüncü ilindən başlayır. Həmin il Eretz Yisraeldə dünyanın ilk yəhudi xəstəxanası açıldı. Rotşildlər ailəsi tam ştatlı həkim və tibb bacılarının işləməyə başladığı bir müəssisə qurdu. Xərclərin çoxunu birbaşa ailə başçısı qarşılayırdı. 1918-ci ildə Hadassah ABŞ-dan bir qrup mütəxəssisin xəstəxanaya köçürülməsini təşkil etdi: on bir həkim, 3 diş həkimi, sanitar mühəndis və inspektor, bakterioloq, əczaçı, idarəçi. Qrupa iyirmi tibb bacısı da daxil idi. Elə həmin il ölkədə tibb bacılarını işə peşəkarlıqla hazırlayan ilk məktəb açıldı. Bundan sonra daha beş xəstəxana açılıb. Ölkədə Britaniya mandatının hökm sürdüyü bir dövrdə tibbi xidmətin iki forması mövcud idi: yəhudi və dövlət. Yəhudi Vaad Leumiyə tabe idi. Ştatda İngilis məmurları üstünlük təşkil edirdi və əksəriyyət ərəb və ingilis əsilli insanlara xidmət edirdi. Missioner təşkilatları və yəhudi mərkəzləri qeyri-yəhudilərə kömək edirdi. Ötən əsrin qırxıncı illərində ölkədə həkimlər hazırlayacaq ilk təhsil ocağının yaradılması üzərində iş başlandı. İsraildə koronavirus infeksiyasının (COVID-19 pandemiyası) ilk hadisəsi 21 fevral 2020-ci ildə Təl-Əviv dairəsində qeydə alınıb. 28 may 2020 tarixinə kimi İsraildə 16.771 nəfərə koronavirus diaqnozu qoyulub. Onlardan 14.486 nəfər sağalsa da, 281 nəfər ölüb. Həmin gündən etibarən İsraildə karantin rejiminin yumşaldılmasına başlanılıb, ölkədə kafelər, restoran və barlar, pivəxanalar, hovuzlar açılıb.
Pandemiya dövründə İsrailə giriş qaydaları 1. Sərnişinlərin tranzitlə keçmələrinə icazə verilmir. 2. Sərnişinlər İsrailə son birbaşa reysdən ən gec 48 saat əvvəl https://corona.health.gov.il/en/flights/ saytında "Giriş Bəyannaməsini" doldurmalıdırlar. Onlar Səhiyyə Nazirliyindən electron icazə və təyyarəyə minməzdən əvvəl təqdim edilməli olan “Green Pass” almalıdırlar. 3. İsrailin hüdudlarından kənarda 72 saatdan artıq olan, o cümlədən tranzitlə keçən sərnişinlər aşağıdakına sahib olmalıdırlar: - marşrutun ilk məntəqəsindən yola düşməzdən ən çox 72 saat əvvəl alınmış COVID-19-a dair mənfi CRISPR, HAD, LAMP, NAAT, NEAR, PCR, RT-PCR, SDA və ya TMA test nəticəsi. Test nəticəsi ingilis dilində olmalı və pasport nömrəsini əks etdirməlidir. Bu qayda aşağıdakı şəxslərə şamil edilmir: - İsrail vətəndaşlarına və İsraildə yaşayan vətəndaşlara; - marşrutun ilk məntəqəsindən yola düşməzdən ən azı 8 gün və ən çox 90 gün əvvəl alınmış COVID-19-a dair pozitiv CRISPR, HAD, LAMP, NAAT, NEAR,
PCR, RT-PCR, SDA və ya TMA test nəticəsi olan sərnişinlər və aviaşirkətin heyəti; - marşrutun ilk məntəqəsindən yola düşməzdən ən çox 90 gün əvvəl İsrail tərəfindən verilən immun sertifikatı olan sərnişinlər və aviaşirkətin heyəti; - İsraildə 72 saatdan az qalan aviaşirkətin heyəti. 4. Sərnişinlər gəlişdən sonra öz hesabına COVID-19-a dair PCR-testindən keçməli və test nəticəsi hazır olana qədər özünütəcrid şəraitində qalmalıdırlar. 5. Sputnik V və ya Sputnik Light ilə tam peyvənd olunduqlarını göstərən COVID-19 peyvənd sertifikatı olan sərnişinlər gəlişdən sonra COVID-19-a dair seroloji testdən keçməlidirlər. 6. Sərnişinlər 14 gün müddətinədək karantinə yerləşdirilə bilərlər. Ətraflı məlumatı https://tinyurl.com/4tbzd4rx və https://tinyurl.com/h8hxy4w7 saytında əldə etmək mümkündür. 7. COVID-19 ilə bağlı daha ətraflı məlumatı https://corona.health.gov.il/en/ saytında əldə etmək mümkündür. 8. Yuxarıda göstərilən qaydalar üçüncü mənbə tərəfindən təqdim edilib və əvvəlcədən xəbərdarlıq edilmədən dəyişdirilə bilər. Ərazisindən çıxdığınız və səyahət etdiyiniz ölkələrin tələbləri barədə ən son məlumatları əldə etmək üçün uçuşunuzdan əvvəl IATA-nın Səyahət Mərkəzinin saytını nəzərdən keçirməniz xahiş olunur.
İsrail tibb mərkəzi hər il başqa ölkələrdən müalicə üçün buraya gələn minlərlə sakini qəbul edir. Klinikada olarkən xəstə onlarla müxtəlif dilləri eşidə bilir. Bu ölkənin təbabəti təkcə yerli müalicə üsulları ilə müqayisədə deyil, həm də bütün dünya ilə müqayisədə xeyli irəliləyib. İsrail təbabətinin bir sıra əhəmiyyətli üstünlükləri var: -Klinikalarda uzun illər təcrübəsi olan peşəkar həkimlər çalışır. Və digər həkimlərdən fərqli olaraq, israilli mütəxəssislər heç vaxt yeni materialları öyrənməkdən və yeni müalicə üsulları yaratmaq üçün proqramlarda iştirakdan əl çəkmirlər. -Təcrübəli həkimlərlə yanaşı, İsrail tibbi avadanlıqlarla öyünür. Əksəriyyəti birbaşa ölkənin özündə işlənmiş ən yaxşı texnologiyalar piyada məsafədədir. Onlar erkən mərhələlərdə anormallıqları müəyyən etməyə və effektiv müalicəni təyin etməyə imkan verir. -Keyfiyyətli xidmət və xəstələrə qulluq İsrail tibb klinikasının öyünə biləcəyi şeydir. Xəstələr təmiz və geniş otaqlarda qəbul edilir, qəbul ciddi şəkildə qrafikə uyğun aparılır, jurnal oxumaqla gözləməni daha da işıqlandırmaq olar.
-İsraildə müalicənin şübhəsiz üstünlüyü dil baryerinin olmamasıdır. Klinikalara xarici vətəndaşların çoxlu axını ilə əlaqədar işçilər təkcə ivrit və ingilis dillərində deyil, həm də rus dilində danışırlar. -İsrail ərazisinin mülayim iqlimi reabilitasiya zamanı kömək edəcək. Ən çətin dövr xəstənin bədəninin tükəndiyi və zəiflədiyi dövrdür. Amma Ölü dənizin yaxınlığı və mülayim temperatur şəraiti çətin əməliyyatlardan sonra daha tez sağalmağa kömək edir və s. Bundan əlavə, İsrail təbabəti təkcə ölkənin özündə deyil: Sankt-Peterburqda İsraildə təlim keçmiş və təcrübə keçən həkimlərlə məsləhətləşə biləcəyiniz bir klinika var. İsraildə tibb görünməmiş yüksəkliklərə çatdı. İqlim əməliyyatdan sonra tez sağalmağa imkan verir. Amma bu ölkədə müalicənin də bir sıra mənfi cəhətləri var.
-Növbələr. Yerli və xarici xəstələrin böyük axını səbəbindən İsrail klinikalarında növbələr görünməmiş həddə çatır. Planlaşdırılan əməliyyat üçün görüş bir neçə ay əvvəl həyata keçirilir. Yalnız istisna təcili cərrahi müdaxilə ola bilər.
-Xarici vətəndaşlar üçün imtiyazların olmaması. Hər hansı bir klinikaya baş çəkərkən, işçilərin xarici vətəndaşlara yerlilərdən fərqli davranacağını gözləməməlisiniz. Xaricdən gələn xəstə İsrail vətəndaşları ilə eyni əsaslarla məsləhət alacaq. -İşləyən əllərin olmaması. “Turizm” mövsümündə nəinki növbələr kəskin hiss olunur, həm də kadr çatışmazlığı da hiss olunur. Söhbət həkimlərdən və cərrahlardan yox, orta səviyyəli tibb işçilərindən gedir. -Müalicə dəyəri. İsraildə tibbin yerli təbabətdən daha böyük bir sıra olması heç bir şübhə doğurmur.Bununla belə, burada xidmətlərin dəyəri nəzərə çarpır. Amma etiraf etməliyik ki, maddi fərqi ancaq postsovet məkanından olan sakinlər hiss edir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının vətəndaşları İsrailə təkcə innovativ tibb üçün deyil. ABŞ-da müalicə onlara bu ölkədəkindən xeyli baha başa gələcək. Document Outline
Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|