8 tn(end) tnazirler qxd
Yüklə 3,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O, Azərbaycanın şəhər
və kəndlərində ana dilində məktəb və seminariyaların açılması və digər mütərəqqi tədbirlərin həyata keçirilməsində böyük əmək sərf edib AZƏRBAYCANIN XALQ MAARİFİ KOMİSSARLARI Görkəmli dövlət xadimi Dadaş Xoca oğlu Bünyadzadə 1888‑ci ilin aprel ayında Bakının Fatmayı kəndində anadan olub. 1908‑ci ildə 8 aylıq pedaqoji kursa daxil olan Dadaş Bünyadzadə, eyni zamanda gecə kursunda rus dilini öyrənib. Elə həmin ildən bolşevik partiyasının üzvü olub. 1908‑ci ildə İran inqilabçılarına yardım üçün Təbrizdə olub. İrandan qayı ‑ dan kimi Tiflisdə həbs edilib. Üç ay sonra həbsdən azad olu ‑ naraq Bakıya gəlib. 1911‑ci ildə yenidən həbs olunaraq Tür ‑ küsta na sürgün edilib. 1918‑ci ildə Həştərxana gedən Da daş Bünyadzadə quberniya komitəsinə üzv seçilib, tatar dilin də çıxan «Tartış» («Mübarizə») qəzetinin redaktoru olub. 1918‑ci və 1921‑ci illərdə Moskvada Leninlə görüşüb. Azərbay can da so vet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Dövlət Plan Komis si ‑ yasının sədri, ZSFSR xalq torpaq komissarı, Azərbay can SSR XKS‑nin sədri və digər mühüm vəzifələrdə çalışıb. Dadaş Bünyadzadə Azərbaycan K(b)P MK‑nın, YİK(b)P Zaqaf qazi ya Ölkə Komi tə sinin, Azərbaycan SSR, ZSFSR və SSRİ MİK‑in üzvü seçilib. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra ya ‑ ra dılan Maarif Komissarlığı bəzi sənədlərdə Xalq Maarifi Fəh ‑ lə‑kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı kimi qeyd olunub. 1920–1922‑ci illərdə bu komissarlığa Dadaş Bünyadzadə baş çılıq edib. Sovet Azərbaycanının ilk xalq maarifi komissarı olan Dadaş Bünyadzadə 1920‑ci il mayın 23‑də respublika hö ‑ kuməti adından xalq maarifi sahəsində dövlətin əsas prinsiplə ‑ rini elan edib. Dadaş Bünyadzadə ötən əsrin 20‑ci illərində nəşr olunan «Xalq maarifi» jurnalının 1‑ci nömrəsində dərc olunmuş «Maarif və dövlət» adlı məqaləsində maarif komissarı olaraq yazırdı: «Şuralar hökumətinin başlıca və əsaslı qanunlarından biri də elmi, maarifi və sənayeni dirçəltməkdir. Bundan sonra oxumaq, yazmaq, bilmək, sənət öyrənmək hamıya borcdur. Belə ki, elmsiz və sənətsiz bir adam tapılmayacaqdır». Dadaş Bünyadzadə Azərbaycanda maarif işində tez bir zamanda yüksəliş əldə etmək üçün müəllim hazırlığını, mək təb ‑ lə ictimaiyyət arasında üzvi əlaqə yaradılmasını ən mühüm və zifə hesab edirdi. O yazırdı: «Azərbaycanda istənilən dərə cədə elm və maarifi inkişaf etdirmək üçün 25 min müəllim, 10 min mürəbbi lazımdır. Halbuki bütün Azərbaycanda ancaq 2500 müəllim və 1000 mürəbbi vardır… Belə bir mühüm və müqəd dəs işi meydani‑ icraiyyəyə qoymaq üçün kəndlilərin və fəhlə lə rin özləri iştirak etməlidir, özləri işə girişməlidir… Bu işdə zəh mətkeşlər iştirak etməsələr, bunların hamısı bir parça kağız üzərində qalacaqdır». Respublikada müəllimə olan ehtiyacı ödəmək üçün XMK 1920–1922‑ci illərdə qısamüddətli kurslar açır, müəllimlərin 55 Yüklə 3,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|