1-маъруза : жисмоний тарбия назарияси ва усулияти предмети

Muvozanat saqlash krbiliyati va uni tarbiyalash uslubiyati.
Muvozanat deganda gavdani turg`un bir xolatda saqlash qobiliyati tushuniladi. Muvozanat statik va dinamik bO`lishi mumkin. Biror bir holatda turishda kishining gavdasi mutloq harakatsiz bO`lmaydi, u doimo tebranib turadi. Kishi biror daqiqa muvozanatni yO`qotish va uni qaytatdan tiklab turadi. Kishida muvozanat funktsiyasi qanchalik takomillashgan bO`lsa, u muvozanatni shunchalik tez tiklab oladi, unda tebranish amplitudasi shunchalik kichik bO`ladi.
Muvozanat saqlashni tarbiyalash muvozanat saqlash mashqlari deb ataladigan mashqlarni harakatlar va xolatlarni takomillashtirish bilan bajariladi. Agar harakat texnika jixatdan tO`g`ri bajarilayotgan bO`lsa, muvozanatni saqlash ancha oson bO`ladi. Jumladan, asosiy tik turgan xolatda muvozanat saqlash uchun biror buyumga imkon boricha gorizontal ravishda qarash va uni O`zgartirmaslik kerak.
"Makonni xis qilish" va uni tarbiyalash uslubiyati.
Makonni aniqlashda eng kO`p yO`l qO`yadigan xatolardan biri — biror buyumgacha bO`ladigan masofani aniqlashdagi xatoliqdir. Bundagi aniqlik, harakatlarning aniqligi masofa ortgan sari kamaya boradi. Dastlab bir — birlaridan keskin farq qiladigan topshiriqlarni farq qilishga O`rgatish keyin esa bu topshiriqlarni asta-sekin yaqinlashtirish kerak. Bu usul mashqlarni kO`p marta takrorlash usuliga qaraganda ancha samaralidir.
EGILUVCHANLIK FAZILATI.
Egiluvchanlik deganda tayanch — harakat apparatining morfofunktsional xususiyaglari tushunilib, bu xususiyatlar shu apparat zvenolarning harakatchanligini belgilaydi. egiluvchanlik aktiv va passiv bO`lishi mumkin. egiluvchanlikning namoyon bO`lishi muhitning tashqi temperaturasiga bog`liq: temperaturanish ortish bilan egiluvchanlik ham ortib boradi. Sutka vaqti, boshqa jismoniy sifatlarga qaraganda, egiluvchanlikka kO`p tahsir qiladi. ertalabki soachlarda egiluvchanlik ancha kamaygan bO`ladi. Mashg`ulot O`tkazayotganda, egiluvchanlik turli sharoitlar tahsirida O`zgartirishni ehtiborga olish kerak.
Egiluvchanlikning yomonlashuviga olib boradigan noqulay sharoitlarni razminka yordamida qizish bilan bartaraf qilish mumkin. egiluvchanlik charchash tahsirida sezilarli ravishda O`zgaradi, jumladan, aktiv egiluvchanlik kO`rsatkichlari kamayadi, passiv egiluvchanlik kO`rsatkichlari esa ortib boradi.
Aktiv egiluvchanlik bevosita muskul kuchi bilan bog`liq. Biroq, kuchlilikning oshiradigan mashqlar bilan shug`ullanish bO`g`inlardagi harakatchanlikni chegaralab qO`yishi mumkin. Lekin bu salbiy tahsirni engish mumkin: egiluvchanlik va kuchlilikni oshiradigan mashqlarni maqsadga muvofiq ravishda qO`shib olish borish yO`li bilan xar ikkala fazilatning yuksak darajada rivojlanishga erishish mumkin. Umurtqa pog`onasining, tos —son va elka bO`g`inlarining harakatchanligi eng kO`p ahamiyatga ega.