A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov
Yüklə 4,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
15.10-jad.val
Qo‘shilgan kapital hisobi schyotlari korrespondensiyasi № X o ‘ja l i k m u o m a la la r in in g m a z m u n i D e b e t K r e d it 1. A k siy a la m in g em issiy a v a no m in al qiy m atlari o 'rta sid a g i fa rq q o ‘sh im ch a to ‘lan g an m a b la g ‘la m in g kelib tu sh ish i 5010 8410 2. S otib olish q iy m atid an y u q o ri b ah o g a o ‘z aksiyalarini qayta so tish d an m a b la g ‘la m in g k elib tu sh ish i 5010 5020 8610 8620 3. S o tib olish q iy m atid an p ast b a h o g a o ‘z aksiyalarini q ay ta so tish d a q o ‘sh ilg an k ap ital m a b la g 1 laridan foydalanish 8410 8610 8620 4. K ap italn i to ‘lash p a y tid a u stav k ap italin in g shak llan ish id an k e lib chiqadigan ijobiy k u rs farq in in g aks ettirilishi 4610 4890 8420 5. K ap italn i to ‘lash p a y tid a u stav k ap italin in g shakllanishidan k e lib ch iq ad ig an salbiy k u rs farq in in g aks ettirilishi 8420 4610 4890 Shuni ta’kidlab o ‘tish lozimki, 8410-“Emission daromad” krediti bo‘yicha faqatgina aksiyalaming birlamchi emissiyasi paytidagi nominal qiymatidan ortiqcha summa hisobga olinadi. Mazkur summa foyda solig‘iga tortish obyekti b o ‘lib hisoblanmaydi. Rezerv kapital - bu taqsimlanmagan daromaddan ajratmalar hisobiga tashkil etiladigan aksiyadorlik jamiyati yoki x o ‘jalik shirkati xususiy kapitalining bir qismidir. Rezerv kapitali operatsion faoliyatdan kelib chiqqan zararlami qoplash va/yoki so f daromad yetarli boim agan 501 holatlarda dividendlar to ‘lash uchun foydalaniladi. Rezerv kapitalidan foydalanish va uni tashkil etish tartibi amaldagi qonunchilik va ta’sis hujjatlari bilan belgilanadi. Uning miqdori jam iyat ustav kapitalining 15 foizidan kam bo‘lmasligi kerak. Rezerv kapitali har yili so f foydadan ajratmalar o ‘tkazish y o i i bilan jam iyat ustavida belgilangan miqdorga yetguncha tashkil etiladi. Har yilgi ajratmalar miqdori jamiyatning ustavida nazarda tutiladi, lekin u jamiyatning ustavida belgilangan miqdorga yetgunga qadar sof foydaning besh foizidan kam bo‘lishi mumkin emas. Jamiyatning rezerv kapitali uning zararlarini qoplash va jam iyat tomonidan jam iyatning ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushni (ulushning bir qismini) olish uchun m oijallangandir. Aksiyadorlik jam iyatining zaxira kapitali ko ‘rilgan zarami qoplash, jam iyat obligatsiyalarini muomaladan chiqarish, imtiyozli aksiyalar bo‘yicha dividendlar to ia s h va ushbu Qonunga muvofiq aksiyalami sotib olishni talab qilish huquqiga ega b o ig a n aksiyadorlaming talabiga binoan aksiyalami sotib olish uchun m oijallanadi. Zaxira kapitalidan boshqa maqsadlarda foydalanish mumkin emas. Korxona ta ’sis hujjatlariga asosan foyda hisobidan shakllantiriladigan rezerv kapitali (fond), mulkni qayta baholashdan yuzaga keladigan inflyatsiya rezervlari, pul m ablagiaridan tashqari tekinga olingan m ulklar to ‘g ‘risidagi axborotlami umumlashtirish uchun 21-son BHMSga asosan quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi: 8510 - “Uzoq muddatli aktivlami qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar”; 8520 - “Rezerv kapitali (fondi)” ; 8530 - “Tekinga olingan mulk”. 8510 “Uzoq muddatli aktivlami qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar” schyotida mulklami qayta baholash natijasida vujudga kelgan o ‘zgarishlar hisobga olinadi. Mulklami qayta baholash natijasida rezerv kapitalining shakllanishi va toidirilishi 8510 “Uzoq muddatli aktivlami qayta baholash bo'yicha tuzatishlar” schyotining kreditida 502 qayta baholash natijasida qiymati oshgan mulklami hisobga oluvchi schyotlar bilan bog‘langan holda aks ettiriladi. Asosiy vositalami ulaming bozor qiymati bo‘yicha qayta baholash hukumat yoki korxona (muassislar) mol-mulki egalarining qaroriga ko‘ra - mazkur bozor bahosini aniq belgilash sharti bilan amalga oshiriladi. Agarda qayta baholash aktiv qiymatining oshishiga emas, balki kamayishiga olib kelsa, uni hisobda aks ettirishning 2 usuli mavjud. Agar bir aktiv qiymatining kamayishi uning avvalgi oshishi bilan kompensatsiyalansa, bu holat 8510-“Uzoq muddatli aktivlami qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar” schyotining debeti bo‘yicha aks ettiriladi. Arzonlashtirilishi qiymatning ko‘payishidan yuqori b o isa , ortiqcha summa xarajat sifatida tan olinadi va 9430-“Boshqa operatsion xarajatlar” schyotida aks ettiriladi. Agar uzoq muddatli aktivlar chiqib ketayotgan va chiqib ketishdan moliyaviy natijani aniqlash kerak b o isa , qo ‘shimcha baholash (ortiqcha) summalari bir vaqtning o ‘zida 8510-schyot bo‘yicha rezerv kapitalining kamayishi bilan chiqib ketishidan daromadlar tarkibiga kiritiladi. Yüklə 4,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|