ةيلاع ةيلود ةناكم تقتراو ةلماشلا ةيمنتلا تققح ةكلمملا :دلابلا ـل لضافلا ىروشلا سلجم وضع 5
Sho‘ro kengashi a’zosi: Qirollik har tomonlama rivojlanishga erishdi va yuqori xalqaro mavqega ko‘tarildi. Ushbu sarlavhadan ko‘rishimiz mumkinki, ifoda
to‘liq jumla shaklida ifodalangan. Shu kabi ko‘rinishda ifodalangan sarlavhalar arab
tilidagi gazetalarda ko‘pchilikni tashkil qiladi.
Ya’ni berilayotgan ifoda orqali mavzu to‘g‘risida dastlabki tasavvur vujudga
keladi. Sarlavhadan yana bir muhim maqsadda foydalaniladiki, bu muallifdan katta
mahorat talab etadi. O‘quvchi sarlavhani o‘qishi bilanoq maqolani o‘qish istagiga
tushadigan bo‘lsa muallif birlamchi maqsadiga erishgan hisoblanadi. Sarlavhaga izoh
tanlash muallifdan o‘ta hassos bo‘lishni talab etadi. So‘z tanlashda ehtiyotkor bo‘lish
ko‘p bora ta’kidlangan bo‘lib bu to‘g‘risida so‘zmulkining sultoni hazrat Alisher
Navoiyning quyidagi mashhur bayti orqali barcha yozma matn mualliflariga berilgan
o‘gitlarning eng sarasini ko‘rishimiz mumkin:
So‘zni ko‘ngilda pishirmaguncha tilga keltirma Va har nekim, ko‘ngilda bor tilgа surma... Shu boisdan ham sarlavha tanlashda duch kelgan so‘zni qo‘llab ketaverish
to‘g‘ri emas. Zero, dastlabki jumla doim o‘quvchi diqqat markazida bo‘ladi. Sarlavha
o‘quvchi uchun axborot matnlarini tanlashga, ularni bir-biridan farqlashga imkon
beradi. Bu holat mualliflar zimmasiga alohida mas’uliyat yuklaydi. Shuning uchun
bo‘lajak qalam ahlidan gazeta sarlavhalari uslubiyati bilan yaqindan tanishish hamda
ma’lum malakaga ega bo‘lish talab etiladi. Sarlavha doimo biror bir hodisa yoki
g‘oyaning mohiyatini ochib berish vositasi hisoblanadi. Bu vosita ustida ishlash
5
“Al bilad”(Saudiya Arabistoni) gazetasi 27.09.2022dagi sonidan