dərəcədə ―faciəvi‖ olmasını ölçməkdir.YoxsullaĢmaya gətirib çıxaran ġX ödəniĢlərin
həcmindən asılı olmayaraq, yoxsulluq həddinin kəsiĢməsinə diqqət yetirir. Faciəvi səhiyyə
xərcləri ya ümumi xərc, ya da qeyri-ərzaq xərci həddini aĢdığı zaman meydana gəlir. Həddin
seçilməsi təsadüfidir, lakin biz burada son ədəbiyyatlarda verilən ümumi təcrübədən
faydalanaraq, ümumi istehlak xərcinin 10 faizi və qeyri-ərzaq xərcinin 25 faizindən istifadə
edəcəyik. Yenə də ideya ondan ibarətdir ki, bu xərclər digər mal və xidmətlərə çəkilən xərcin
yerini tutur və müvafiq əvvəlcədən ödəniĢ mexanizmləri mövcud olacağı təqdirdə baĢ
verməyəcəkdi. Bu ölçünün yüksək ġX-nin dağıdıcı təbiətini dəqiq əks etdirmə səviyyəsi də,
HaĢiyə 6.3-də göstərildiyi kimi, müzakirə mövzusudur.
6.32
Azərbaycanda səhiyyəyə faciəvi ŞX halları da digər ölkələrlə müqayisədə yüksəkdir. ġəxsi nağd ödəniĢləri ümumi xərclərin 10 faizindən yüksək olan ev təsərrüfatlarının nisbətinin
Azərbaycanda 33.2 faiz olduğu qiymətləndirilir. ġəxsi nağd ödəniĢləri qeyri-ərzaq xərclərinin 25
faizindən yüksək olan ev təsərrüfatlarının nisbəti 33.5 faizdir. Müqayisə məqsədilə göstərmək
olar ki, bu səviyyələr Asiyanın 14 ölkəsinin hər birində olduğundan daha yüksəkdir (Cədvəl 6-8).
Faciəvi ġX-nin alternativ anlayıĢından, ―ödəniĢ qabiliyyətinin‖ 40 faizindən, daha 59 ölkənin
göstəricilərinin hesablanması üçün istifadə edilmiĢdir, Azərbaycan yenə də cədvəldə (bir neçə
baĢqa AMA ölkəsi göstərilmiĢdir) ən yüksək səviyyəyə malikdir.
