“Azərbaycanın sığorta bazarında fəaliyyətin idarə olunmasının əsas problemləri” mövzusunda
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
68 NƏTİCƏ VƏ TƏKLİFLƏR Dissertasiya işi boyunca Azərbaycanda sığorta bazarının inkişafının və ümumi anlamda idarə edilməsinin əsas problemlərini müəyyənləşdirmək məqsədilə istər ölkə miqyasında, istərsə də şirkətlər səviyyəsində müəyyən tədqiqatlar, analizlər aparılmışdır. Həmçinin ölkənin sığorta bazarı bir sıra göstəricilərinə görə həm inkişaf etmiş ölkələrin, həm də post-sovet və qonşu ölkələrin bazarları ilə müqyisə edilmişdir. Aparılmış araşdırmalardan gəlinən konkret nəticələri aşağıdakı kimi punktlaşdırmaq olar: Azərbaycanda sığorta sektorunun inkişafı üçün yeni qanunların qəbulu və mövcud qanunvericilik bazasının kifayət qədər təkmilləşdirilməsi müşahidə olunsa da, ölkədə baş verən son hadisələr onu göstərir ki, qəbul edilən qanunların tətbiqi və buna dövlət nəzarəti olduqca zəifdir. Azərbaycan bazarında ildən ilə kəmiyyət baxımından böyümə müşahidə edilsə də, həm bu kəmiyyət artımı arzu olunan səviyyədə deyil, həmçinin kəmiyyətdəki artım keyfiyyətdəki artımla müşahidə edilmir. Müstəqilliyin ilk illərindən fərqli olaraq daxili bazarda inhisarçılğın səviyyəsi xeyli azaldılsa da, sağlam rəqabətə mane olan daha bir cərəyan – bazarın oliqapolyaya çevrilməsi prosesi müşahidə olunmaqdadır. Sığortanın nüfuzetmə faizi (ÜDM-dəki payı) son onillikdə üç dəfəyə yaxın artıb təxminən 1%-ə çatsa da, bu göstərici inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə hələ də çox aşağıdır. Bunu həmçinin ölkədəki “sığota sıxlığı”na da aid etmək olar. Göründüyü kimi, ölkədə son illərdə sığorta sektrunun inkişafı adına bir sıra müsbət meyillər cərəyan etsə də, müəyyən boşluqların və mənfi trendlərin də kifayət qədər olması və sektordakı inkişafın öz potensialının çox aşağısında olması müşahidə olunur. Bu cür arzu olunmaz nəticələrə aparan əhali arasındakı məlumatsızlıq, sığorta şirkətlərinə olan etibarın zəifliyi, qanun-vericilikdəki boşluqlar, şirkətlərdəki kadr çatışmazlığı və s. problemlər barədə üçüncü fəslin son yarımfəslində geniş məlumat vermişdik. İndi isə həmin problemlərin həll yoları üçün müəyyən təkliflərlə çıxış 69 etməyə çalışacağıq. İlk öncə sektorun dövlət tərəfindən idarə edilməsinin effektivliyini artırmaq üçün təklifləri aşağıdakı kimi qruplaşdıra bilərik: Mövcud Qanunvericiliyin daha da təkmilləşdirilməsi – Sığortanın ümumölkə səviyyəsində tənzimlənməsinin əsas hüquqi bazasını qəbul edilən qanun və qərarlar təşkil etdiyi üçün bu qanunvericilik bazasının daim təkmilləşdirilməsi və ideal vəziyyətə salınması zəruridir. Son dövrlərdə bu anlamda xüsusi irəliləyişlər müşahidə olunsa da, korporativ idarəetmə prinsipləri, məlumatların açıqlanması və şəffaflıq tələbləri, icbari tibbi sığorta, daşınmaz əmlakın icbari sığortası və s. məsələlər üzrə mövcud Qanunların təkmilləşməyə ehtiyacı var. Xüsusilə kənd təsərrüfatı obyektlərinin sığortalanması barədə də yeni qanunların və qərarların qəbulu qeyri-neft sektorunun inkişafı üçün əsas istiqamətlərdən sayılan kənd təsərrüfatının inkişafını stimullaşdıra bilər. Qəbul edilmiş qanun və qərarların tətbiqinə nəzarətin gücləndirilməsi – Bildirdiyimiz kimi, son dövrlərdə Qanunvericilik bazası əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirilsə də, onun icra mexanizminin tam hazırlanmaması və tətbiqinə nəzarətin zəif olması əhəmiyyətli dərəcədə məsrəflərə yol açmışdır. Problemin həlli üçün qəbul edilmiş Qanun və qərarların icra planı tətbiq edilməli, bu barədə maliyyə bazarına nəzarət orqanına müəyyən tapşırıqlar verilməli, bu mənada effektiv təkliflərlə çıxış etməsi üçün sığorta şirkətləri motivasiya edilməlidir. Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|