Bilan fizika darslarining samaradorligini oshirish mavzusida yozgan
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
14
2.1. Fizika kursini o’qitishda yasama asboblardan foydalanish
Bizga ma’lumki fizika darsini o’qitishda laboratoriya ishlari, laboratoriya jarayonlari muhim o’rin tutadi. Fizika darslarida hodisa va jarayonlarni tushuntirishda o’quvchilarni tafakkurini va tasavvurini oshirish maqsadida ko’rgazmali vositalarda, jihozlardan foydalanish yaxshi samara berishini bilamiz. Shu asnoda bu jarayonni yanada takomillashtirish, fanga bo’lgan qiziqishni oshirish uchun ham, o’quvchini fanni o’rganishga bo’lgan shijoatini oshirish maqsadida ko’rgazmali materiallardan ko’proq foydalanish maqadga muvofiq.
Har bir bilim yurtida fizika laboratoriya jarayonlarini o’tkazish maqsadida asboblar, jihozlar bilan ta’minlanadi. Lekin ulardan foydalanish davomida turli xil ehtiyotsizliklar, e’tiborsizliklar tufatli ular eskirishi yoki ishdan chiqishi hech kimga sir emas. Ma’lum hududlar hatto jihozlar bilan to’liq taminlanmaganligini inobatga olsak, qo’lda yasalgan asboblardan foydalanish bilan ularni yo’qligini sezdirmasligimiz mumkin. Yasama asboblardan model sifatida foydalanib o’quvchilarda shu mavzu yuzasidan tasavvurlarni shakllantirish sifatida foydalanishimiz maqsadga muvofiq. Bu bilan biz dars jarayonlarini qiziqarli va samarali o’tishiga erishishimiz mumki.
15
1-rasm. Yasama asboblardan ko’rgazma sifatida foydalanishimiz mumkinligi haqida ular dars jarayoniga ijobiy ta’sir qilishini bilamiz. Lekin yasama asboblardan laboratoriya ishlaridan foydalanish qay darajada o’rinli? Ko’rgazma jarayonida ulardan bemalol foydalana olamiz lekin laboratoriya jarayonida ulardan foydalanishimiz uchun ular qanday talablarga javob berishi kerak. Yasama asboblarimiz quyidagi talablarga javob bersagina ulardan laboratoriya ishlarini bajarishda foydalana olamiz.
Ular vazifa jihatdan to’g’ri kelishi. Ya’ni ishlah prinsipi to’g’ri va aniq bo’lishi shart. Chunki ularni ish prinsipi talabga javob bermasa o’ylangan natijaga erisha olmaymiz va turli xil ko’ngilsiz hodisalar kelib chiqishi mumkin.
Yana ular ko’rinish jihatdan yaqin bo’lishi maqsadga muvofiqdir. Chunki o’quvchi tasavvurlari to’g’ri shakllanadi.
16
2-rasm. Elektraskop Yana shuni tan olish lozimki, agar darslarda yasama asboblardan foydalnilsa o’quvchida buni o’rganishga va u o’zi ham shuni yasash ishtiyoqi kuchayadi. Bu esa eng kutilgan natijalarga erishish imkonini beradi.
3-rasm. Mayatnik Lekin faqat qiziqish va ishtiyoq bilan ish bitmaydi, o’quvchi bular bilan bir qatorda fiziki hodisalarni, fizik qonuniyatlarni ham yaxshi bilishi va shu asnoda o’zi hohlayotgan fizik asboblarni yasashi mumkin. Bu esa o’quvchini o’z tasavvurlarini, fikrlashini va tafakkurini borgan sari kuchaytirib boradi. Bu o’quvchini erkin ijod qilishiga imkon beradi. Fizik jarayonlar va fizik qonuniyatlarni yaxshi o’rganish uchun tasavvurni kengaytirish kerak, ularni hayolotda qanday kechayotganligi haqida tasavvur uyg’otish kerak. Shuni unutmasligimiz kerakki yaxshi pedagog o’quvchini psixologik holatini yaxshi
17
tushina oladi, his qila biladi. O’quvchini savollariga to’g’ri va aniq javoblar berish zarur. Shunda u to’g’ri harakat qila oladi.
4-rasm.
|