§. YANGI KURSNI YARATISH.
Agar Moodle kerakli usulda ishlasa, siz yangi kursni yaratishga harakat
qilishingiz kerak.
Administrator
sahifasida
(yoki
uy
sahifasining
administratorlik
og‘lanishlarida) "Создание нового курса" – yangi kursni yarating bo‘limini
tanlang, shaaklni to‘ldiring, bunda kurs formatiga katta e‘tibor qiling. Bu sahifada
detallar haqida qayg‘urmang, chunki keyin o‘qituvchi orqali hamma narsa keyin
o‘zgartirilishi mumkin. Shunga e‘tibor etingki, Sizni hamma joyda sariq rangli
yordam tugmasi barcha aspektlar buyicha yordam berishga tayyor bo‘lib, kuzatib
boradi.
"Save changes" knopkasini tanlang, sizga yangi shakl beriladi, unda siz kurs
uchun o‘qituvchilarni aniqlashingiz mumkin bo‘ladi. Siz bu formaning mavjud
hisobotlarini qushishingiz mumkin-agar siz yangi o‘qituvchi uchun hisobot
yaratmoqchi bo‘lsangiz, bu haqida o‘qituvchilarning biridan so‘rashingiz kerak
bo‘ladi, yoki administrator sahifasida "Добавит новый отчет" –yangi hisobot
yaratish opsiyasidan foydalanishingiz mumkin.на странице администратора.
Bundan so‘ng, kurs haqiqatdan yaratilgan va "Курсы" opsiyasi orqali uy
sahiasida kirish uchun ochiq bo‘ladi.
13.§.MOODLE IMKONIYATLARI
Barcha resurslar-bitta butunga yig‘ilgan.
Tizizmda o‘quv electron materiallarni o‘rnatib, ularni u erda saqlab va
o‘rganish ketma-ketligini yaratish mumkin. Moodlega ―dustup‖-moodlega o‘tish
Internet orqali yoki boshqa tarmoqlar aro amalga oshirilganligi uchun talabalar
aniq bir vaqtva joyga bog‘lanmaganlar, matrial asosida o‘zlarining templarida er
sharining iztiyoriy qismidan harakatlanishlari mumkin.
Elektron format ―Darslik‖ sifatida matnnigina emas, balki ixtiyoriy
formatdagi Vikipediyadagi maqoladan tortib, YouTubedagi videorolikgacha
bo‘lgan resurslarni qo‘llash imkoninni berad. Barcha materiallar sistemada
113
saqlanadi, ularni yorliqlar,teglar va gipermatnli murojatlar yordamida tashkil qilish
mumkin..
O‘quv masalalrni birgalikda yechish
Moodle hamkorlida ishlashga mo‘ljallanagan. Buning uchun sistemada turli
uskunalar mujassam: Wikki, glosariy, bloklar,forumlar, praktikumlar. Bunda
o‘qitishni asinhron amalga oshirish mumkin, bunda har bir student materialni
o‘zining tempida va real vaqtning rejimida, on-layn ma‘ruza va seminarlarni
tashkil qilib o‘rganadi.
Tizizm ixtiyoriy formatdagi fayllarning almashuvini qo‘lab quvatlaydi –
o‘qituvchi va studentlar aro hamda studentlarning o‘zlatining o‘rtasida ham.
O‘qituvchi-o‘quvchilar bilan bog‘liklikda.
Moodlening yuqori tomonlaridan biri- kommunikatsiya uchun keng
imkoniyatlar.
Forumda guruhlar aro mavzuning tahlililni o‘tkazish, malumotlarni
baholash, turli formatdagi fayllarni ularga taqish(o‘rnatish) mukin. Ixtiyoriy
shahsiy ma‘lumot va izohlarda-o‘qituvchi bilan shahsan muammoni hal qilish
mumkin.Chatda tahlil real vaqt rejimida amalga oshiriladi.
Iper murojatlar yuborish kursning barcha qatnashuvchilarinin operativ
ogohlantiradi yoki bo‘layotgan voqeyalar haqida ayrim guruhlarni ogoh etadi, har
bir studentga yangi topshiriq, haqida yozish kerak emas, guruh bu haqida
ma‘lumotlarni avtomatik tarzda qabul qiladi..
O‘qitish sifati-nazorat ostida
Moodle har bir o‘quvchining portfoliosini saqlaydi: u yaratgan barcha
ishlarni, o‘qituvchi tomonidan berilgan baholar va izohlarni, forumdagi
ma‘lumotlarni.. Davomadni nazorat qilishda-talabalarning faolligigni va tarmoqda
ishlash soatlarini kuzatish imkoniyatini beradi.
Natijada, o‘qituvchi o‘zining vaqtini samarali ishlatadi.Talabalar buyicha
o‘qituvchi statistika yig‘ishi mumkin:vaqtini samarali taqsim qiladi. O‘qituvchi
talabalar qaysi mashqlarni yuklab olganliklarini, qaysilarini bajarganliklarini, uy
114
vazifalarini qaysilarini bajarganliklarini, test buyicha qanday baholar olganliklarini
aniqlashlari mumkin. Shunday qilib, talabalar qanday qilib temani o‘rganib
olganliklariga qarab o‘qituvchi ularga keyin o‘rganishi uchun materiallarni taqdim
etishlari mumkin.
Foydalanuvchi uchun Moodle
Возможности,
которые
Moodle
foydalanuvchilarga
beradigan
imkoniyatlarni roller buyicha guruhlashtirish mumkin:
1.
O'qituvchi
o
Ixtiyoriy joyda, ixtiyoriy vaqtda, ixtiyoriy tempda o‘qishlari
mumkin,
o
Qiziqarli mavzularni o‘qishga ko‘p vaqt sarf qiladilar,
o
Bilmlari yahshiroq o‘zlashtiradilar.
2.
O'qituvchilar
o
Kursni actual holatda qo‘llab quvatlashadi,
o
Tartibni va materialni berish usulini guruhning ishlashiga qarab
o‘zgartirishadi,
o
Ijodiy ishga va professional o‘sishga ko‘proq vaqt sarf
etishadi,chunki rutinali jarayonlarni masofaviy o‘qitish tizimlariga to‘liq
yuklash mumkin,
o
O‘quvchilari bilan teskari bog‘lanishni qo‘llab quvatlaydi,
o‘quv tugagandan so‘ng ham teskari aloqani o‘qituvchi uqquvchilari
bilan ta‘minlab yuradi.
3.
Administratsiya
o
O‘qituvchilarga yuklamani samarali taqsim etadi,
o
O‘qitish natijalarini tahlil etadi,
o
O‘quv jarayonni boshqarish harajatlarini pasaytiradi.
Moodleda
o‘quv
jarayonni
boshqarishning
barcha
masalalari
mujassam.Agarda masala echimi bo‘lmasa, tizim ikoniyati mukammal bo‘lmasa,
funksional tizimni osongina kengaytirish mumkin.
115
Mutahassislar tizimni takomillashtirib, joriy etishning optimal variantini
tanlashlari mumkin.
14. §. MOODLEDA KURSNI YARATILISHI.
Brouzerni ishga tushiramiz,NamDU distension o‘qitish saytini kiritamiz.
Keyin chap tomonda Логин va Пароль критилади. Tizizmga kirsak, yuqorida
bizni saytga kirganimiz uchun Hush kelibsiz! Teksti ko‘rinadi, chap tomonda
pastda Mening menyuimni, chap tomonda Kalendarni(taqvimni) yuqorisida Asosiy
menyuni, pastda kuslar ro‘yhatini, o‘rtada esa sayt materiallarini, undan pastda
kurslar ro‘yhatini,eng pastida Рааздел для демонтративнқх курсов bo‘limiga
kirib, Добавить курс tugmasini bosamiz. Kursni sozlash oynasi ishga tushadi, uni
tuldirishimiz kerak.Kategoriyani tanlaymiz, To‘liq nimini, qisqa nomini, ID ni
IDni kiritish zarur bo‘lgan sohaha kiritish zarur, Kursning bayoni sohasiga
kursning maqsadi va vazifalarini yozisshimiz zarur.Kurs kimga mo‘ljallanganligini
yozish ham kerak. Kalendar to‘ldiriladi. Format bo‘limida Struktura tanlanadi.
Keyin kurs temalerini, kursdagi yangiliklarning sonini o‘rnatamiz.O‘quvchilar
jo‘natmoqchi bo‘lgan fayl hajmini kiritamiz. Keyin o‘quvchilarni kursga yozish
uslubini aniqlaymiz. FN Sayt Group Enroument bo‘limi tanlanadi. O‘zini o‘zi
yozish imkoniyatiga Нет javobi belgisini qo‘yamiz. Ta‘lim olish vaqtig chegara
quyishimiz mumkin. Keyin esa kursni yaratuvchlarini kiritishimiz mumkin. Bu
erda Pedagogni Trmoaq o‘qituvchisi, Kuratorni Tiyutor, Kurs tinglovchisini esa
O‘quvchi deb almashtirishimiz mumkin.Keyin Сохранить bo‘limini bosamiz, endi
kursga o‘tamiz. Endi kursni hosil qildik, u bo‘sh bo‘lsada, to‘ldiramiz. Bu kurs
namoyishli kurslar ichida ―Моѐ менюda‖-― Мои курсы ― ichida paydo bo‘lishi
kerak.
15. §. MOODLEDA LECSIYA ELEMENTINI YARATILISHI.
Kursi elementi Lecsiyaga darsning nazariy qismini Moodlega joylash
amalga oshiriladi. Uning joylashuvining oddiy va darahtsimon usullari amalga
oshiriladi. Iz lecsiyani oddiy shema asosida yaratishni ko‘rsatamiz, yani chiziqli
shemada amalga oshiramiz. Oldindan Word dasturidakiritilgan lecsiya 1=2=3
shema buyicha Moodlega o‘rnatiladi. Lecsiyaning har biqr qismi keyingisiga o‘tish
116
va boshqa qismlarga o‘tishini ko‘rstadi. Kurs temasiga kurs eleenti lecsiyani
qushishuchun tahrirlashni yoqilgan rejimida ―Добавить элемент или ресурс‖
bo‘limi bosiladi.Undan lecsiya bo‘limini tanlanadi. Keyin ―Добавить‖ knopkasini
tanlaymiz. ―Название‖ sohasiga ―Лекция по теме 1‖ deb yozami. Kyin
maydonlarni tanlab, qushcha belgisini quyib, saqlab qo‘yamiz. va kursga qaytamiz.
Endi ―Лекция по теме 1‖bizda hosil bo‘lganini va uning mazmuni ham hosil
bo‘lganligini ko‘rishimiz mumkin. Endi biz bu Lecsiyaga kiramiz, unda hozircha
hech narsa yo‘q , shuning uchun birinchi marta information sahifani qushishimiz
kerak, buning uchun ―Добавить информационную страницу‖ bosiladi. Sahifa
nomi yoziladi. Uning mazmuni kiritilsa, shemadagi 1 sahifani hosil qilamiz.
Nomini, Word matn muharriridan nushalab olamiz, lecsiyaga nomiga nushalab
qo‘yamiz.Worddagi sarllavha nomidan keying mazmunni tanlan, nusha qilamiz va
uni CTRL+V yordamida lecsiya mazmuniga qo‘yamiz.Hosil bo‘lgan narsani
ko‘rish uchun ini butun ko‘rinishini ochamiz.Matnni tekishlash zarur, kerakli
joylaariga rasm quyiladi. Rasmlarni oldindan Shahsiy fayllar papkasini yaratib,
unda saqlanadi. Birinchi rasmni lecsiya 1 ga qo‘yamiz. Birinchi rasmni lecsiyaga
qo‘yamiz, buning uchun rasm piktogrammasini tanlab, ―Рисунок к лекции‖ni
tanlaymiz, 1 Rasmni tanlaymiz va ―Вставить‖ tugmasini bosamiz. Endi lecsiyani
ko‘rsak, rasmni hosil qilganimizni ko‘rishimiz mumkin. Endi Сўдержимое 1,2
galecsiyadan qaerga o‘tishni ko‘rsatuvchi sohalarni kiritamiz, Buning uchun
knopkalarni yaratib olamiz, ular qaerga o‘tishni ko‘rsatib beradi. ―Описание‖
bo‘limiga ―Далее‖ so‘zini yozamiz, chunki bu endi birinchi sahifa edi. Bizga
birinchi knopkaga 4 ta knopka, 4ta Содержимое 1 o‘rnatilishi kerak. Knopkalarni
yaratishdan oldin yahshilab o‘ylab olish kerak, endi keying sahifaga o‘tish uchun,
―Переход‖ bandiga ―Текущая страница‖ yoziladi. Keyin ―Сохранить страницу‖
bo‘lim bosiladi. Endi shaklni ko‘ramiz. Endi ―Переходы‖ bo‘limiga ―Текущая
страница‖ yoziladi. Keyin ―Сохранить страницу‖ bo‘limi bosiladi. Endi shaklni
ko‘ramiz. Endi ―Переходы‖ bo‘limida ―Текущая страница‖ yozuvini kiritamiz.
―Действия‖ sohasidan ―Добавить страницу‖ bo‘limini tanlaymiz. Sahifaning
nomiga 1 Lecsiyaning 2chi punktini olamiz. Mazmuni esa yuqorida
117
ko‘rsatilgandek to‘ldiriladi. Endi o‘tishni sozlashga sozlashga e‘tiboringizni jalb
qilmoqchiman. Bu erda biz 4 ta knopkani hosil qilishimiz zarur. Bittasini ―Далее‖
keyingisiga o‘tish va oldingisiga o‘tish ―на предыдущую страницу‖ yozuvlarini
tanlash kerak bo‘ladi, amalga oshiish kerak. 1chi knopkamiz ―Описание‖da
‖Назад‖ bo‘limini tanlaymiz, ―Переход‖ bo‘limiga hozircha ―Предыдущая
станица‖ ni tanalab qo‘yamiz. Shunday qilib, Содержимое 1 knopkani yaratdik.
Ikkinchi knopkani yaratish uchun Содержимое 2 ni bosamiz va ―Описание ‖
bo‘limiga ―Далее‖ ―Переход‖ bo‘limiga ―Следующая страница‖ bo‘limlari
tanlanib quyiladi.Keyin ―‖ bo‘limini bosamiz. Shunga o‘hshash 3chi sahifani ham
yaratilishi ko‘rsatilgan. Buning uchun uchinchi sahifani ochamiz, uning
―Название‖ bo‘kimiga Word hujjatining 3chi punktini nusha qilib qo‘yamiz.
―Описание‖da ―Назад‖ bo‘limi tanlanadi. ―Переходы‖da ―Предыдущая
страница‖ tanlanadi. Содержимое 2 da ―Описание‖ ―Конец лекции‖
―Переход‖a esa ―Конец лекции‖ tanlanadi, keyin―Сохранить сраницу ‖ bo‘limi
bosiladi. ―Переход‖ larni tahrirlash uchun bizga tahrirlash rejimini bosish kerak
bo'ladi. ―Просмотр ‖ orqali barcha lecsiya punktlarini rasmlari bilan ko‘rish
mumkin bo‘ladi. Shunday usulda Moodle o‘quv platformasida lecsiya yaratiladi.
Rasm 1.Moodle o‘quv platformasi.
118
RASM 2.Moddle haqida rasmlar.
RASM 3. Moodle buyicha rasm.
Rasm 4. Masofaviy ta‘lim tizimida ishlash.
ADABOYOTLAR:
1.
И.А.Каримов. 2012 йил Ватанимиз тараккиѐтини янги боскичга
кўтарадиган йил бўлади Ўкув кўлланма.
2.
ЎзР Президенти И.А.КАРИМОВнинг «Жахон молиявий-
иктисодий инкирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари
ва чоралари» номли асарини урганиш буйича ZiyoNETдан олинган
маълумотлар.
3.
Мирзиѐев, Шавкат Миромонович. Эркин ва фаровон, демократик
Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. Ўзбекистон Республикаси
Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган Олий
Мажлис палаталарининг қўшма мажлисидаги нутқи /Ш.М. Мирзиѐев. -
Тошкент: «Ўзбекистон», 2016. -56 б.
119
4.
Мирзиѐев, Шавкат Миромонович,Танқидий таҳлил, қатъий
тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - ҳар бир раҳбар фаолиятининг
кундалик қоидаси бўлиши керак. Мамлакатимизни 2016 йилда ижтимоий-
иқтисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 йилга
мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларига
бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг кенгайтирилган мажлисидаги
маъруза, 2017 йил 14 январь. - Тошкент: «Ўзбекистон», 2017.-104 б.
5. Moodle 3.,Alex Büchner. Moodle 3 Administration. — Third Edition. —
Packt Publishing, 2016. — 492 с. — ISBN 978-1783289714.
6. Moodle 2.5.,João Pedro Soares Fernandes. Moodle 2.5 Multimedia. —
Packt Publishing, 2013. — 270 с. — ISBN 978-1783281473.
7. Silvina P. Hillar. Moodle 2.5 Multimedia Cookbook. — 2-nd. ed.. —
Packt Publishing, 2013. — 300 с. — ISBN 978-1783289370.
8. Moodle 2.,Alex Büchner. Moodle 2 Administration. — Second
Edition. — Packt Publishing, 2011. — 420 с. — ISBN 978-1849516044.
9. Nicholas Freear. Moodle 2 for Teaching 4-9 Year Olds Beginner's
Guide. — Packt Publishing, 2011. — 322 с. — ISBN 978-1849513289.
10.Mary Cooch. Moodle 2.0 First Look. — Packt Publishing, 2010. —
272 с. — ISBN 978-1849511940.
HORIJIY ADABIYOTLAR:
1.Mary Cooch. Moodle 2 for Teaching 7-14 Year Olds Beginner's Guide. —
Packt Publishing, 2012. — 258 с. — ISBN 978-1849518321.
2.Ian Wild. Moodle 2.0 Course Conversion Beginner's Guide. — Packt
Publishing, 2011. — 368 с. — ISBN 978-1849514828.
3.William Rice. Moodle 2.0 E-Learning Course Development. — Packt
Publishing, 2011. — 344 с. — ISBN 978-1849515269.
4.Gavin Henrick, Jeanne Cole, Jason Cole. Moodle 2.0 for Business
Beginner's Guide. — Packt Publishing. — С. 978-1849514200. — 324 с. — ISBN
978-1849514200.
120
5.Silvina P. Hillar. Moodle 2.0 Multimedia Cookbook. — Packt Publishing,
2011. — 256 с. — ISBN 978-1849514705.
6. Moodle 1.9.Susan Smith Nash, William Rice. Moodle 1.9 Teaching
Techniques. — Packt Publishing, 2010. — 216 с. — ISBN 978-1849510066.
7.João Pedro Soares Fernandes. Moodle 1.9 Multimedia. — Packt
Publishing, 2009. — 272 с. — ISBN 978-1847195906.
8.Jason Myrick. Moodle 1.9 Testing and Assessment. — Packt Publishin,
2010. — 392 с. — ISBN 978-1849512343.
9.Jonathan Moore, Michael Churchward. Moodle 1.9 Extension
Development. — Packt Publishin, 2010. — 320 с. — ISBN 978-1847194244.
10.William Rice. Moodle 1.9 E-Learning Course Development: A complete
guide to successful learning using Moodle. — Packt Publishing, 2008. — 384 с. —
ISBN 978-1847193537.
11.Michael De Raadt. Moodle 1.9 top extensions cookbook. — Packt
Publishing, 2010. — 324 с. — ISBN 978-1849512169.
12.Jeff Stanford. Moodle 1.9 for Second Language Teaching. — Packt
Publishing, 2009. — 420 с. — ISBN 978-1847196248.
13..Ian Wild. Moodle 1.9 Math. — Packt Publishing, 2009. — 276 с. —
ISBN 978-1847196446.
ADABIYOTLAR VA INTERNET MANBALAR:
1. Асадуллина Л. И. Компетенции преподавателя вуза в смешанном
обучении / Л. И. Асадуллина, И. Р. Дусеев // Молодой ученый. — 2015. —
№10. — С. 1086-1088.
2. Интернет в Беларуси [Электронный ресурс] // Министерство
иностранных
дел
Республики
Беларусь.
–
Режим
доступа:
http://mfa.gov.by/upload/internet_rus.pdf. – Дата доступа: 25.01.2015.
3. Moodle Statistics [Электронный ресурс]. – Режим доступа:
https://moodle.net/stats. – Дата доступа: 17.02.2016
121
4. Web 2015: Edition 2.1 [Электронный ресурс] // Ranking Web of
universities / – Режим доступа: http://www.webometrics.info/en/node/164. – Дата
доступа: 29.01.2016
5..http://www.abbris.ru - ООО АББРИС
6. http://opentechnology.ru – компания Открытые Технологии
7. https://moodle.org – официальный сайт Moodle
8. http://www.efrontlearning.net - официальный сайт eFront
9.http://googlerussiablog.blogspot.ru/2014/11/google.html —
официальный блог Google в России
10. https://www.google.com/edu/students/index.html - официальный сайт
Google for education
11.http://lenta.ru/news/2014/06/26/antigoogle/
-
статья
о
запрете
использования сервисов Google в Иркутской области.
Amaliy mashg‟ulotga oid TOPSHIRIQLAR:
1.Moodle haqida tushuncha bering, uning yaratilishi va tarkibi haqida bayon
eting. Daftarga yozing.
2. Moodle o‘quv platformasining ishlash prinsipini tushuntiring, uni yozma
bayon eting.
3. Moodle o‘quv platformasida qanday qilib elementlar yaratilishini bayon
eting:ma‘ruza, test elementlarining yaratilishi, talabalarning test buyicha
baholanishi
qanday
amalga
oshirilishini,glossariy,adabiyotlar
va
amaliy
mashg‘ulotlar elementlari haqida bayon eting.
4. Moodle o‘quv platformasida qanday qilib kurs yaratilishini va unga
elementlari quyilishuni bayon eting.Baholash tizimini qanday amalga oshirilishini
bayon qiling.
Baholash jadvali:
Max baho
5 baho
1-Topshiriq
2-Topshiriq
3-Topshiriq
4-Topshiriq
Talabaning
bahosi
122
Talabaning
imzosi
O‘qituvchining
imzosi
AMALIY MASHG‟ULOT №10
Smart-kitob - Smart-muhitni tashkil qilib Smart-ta‟limni yaratish
omili sifatida.
Amaliy mashg‘ulotning texnik ta‘minoti:
Videoproektor, kompyuter Pentium-4, Smart kitob, kerakli vositalar.
Amaliy mashg‘ulotning maqsadi:Talabalarga Smart ta‘lim, Smart-
kitob,Smart o‘quv jarayoni, electron kitob,smart texnologiyalar, smart
texnologiyalar tasnifi va ulardan foydalanish usul va vositalari, electron content
yratish usulslari haqida ma‘lumot va tushuncha berish.
Amaliy mashg‘ulotning bayoni:
Smart ta‘lim – ta‘limga yangi yondoshuv.
Smart education ko‘p mamlakatlarda standart hisoblanmaydi, uning asosiy
g‘oyasi nimada o‘zi?Bu savolga javoban ta‘limga yondashishlarni rivojlanishini
ko‘rish kerak.Uni shartli uchta etapga bulib, 5ta kuriladigan narsa asosida qarash
mumkin^: bilimlar, texnologiyalar, o‘qitish, o‘qituvchi va biznes. Kechagina
talabalar uchun bilim manbai o‘qituvchi bo‘lgan bo‘lsa, talaba faqat auditoriyada
bilim olishi mumkin edi, faqat kitob orqali bilimlarini kengaytirgan bo‘lsa, hozirda
bu jarayon garbda va Rossiyada hamda O‘zbekistonda boshqacha tus olmoqda.
Universitetlarnng ham ilgari maqsadi industrial ishlab chiqarish uchun
mutahassislarni tayyorlash bo‘lgan. ―Hozirda‖ bilimlar nafaqat o‘qituvchidan
talabaga, balki talabadabn o‘qituvchiga ham o‘tkaziladi. Bu esa bilimlarning yangi
sathini yaratishga imkon beradi. Endi o‘qiuvchi bilimlarni nafaqat
auditoriyaga,balki
internetga,
masofaviy
vositalarga,
saytlarga
quyishi
mumkin.Bunda ta‘lim texnologiyalari qo‘llanilishi mumkin.Biznes sohasiga
masalan, biznes bilimlariga tayyor mutahassislar, ta‘limga esa ta‘lim buyicha
123
bilimlarga ega mutahassislar zarur.‖Ertaga‖ talaba uchun bilimning bosh manbai
sifatida Internet bo‘ladi, texnologiyalar individual yangi bilimlarni yaratishga
yo‘naltirilgan bo‘ladi. O‘qitish jarayoni bilimli ob‘ektlarni ixtiyoriy yo‘nalishlarda
studentdan o‘qituvchiga, studentdan studentga va teskari yo‘nalishda harakatda
bo‘lishini ko‘zda tutadi. Bitiruvchi nafaqat o‘z sohasining mutahassisis balki
biznes sohaga yoki ta'limga biznes partnyor yoki tadbirkor hamda ta'lim
yonalishining mutahassisis sifatida muhitga kirishib ketadi. Oldingi o‘n yillikda
shunday atributli raqamli jamiat shakllandi, bularga misol uchun, bilimlar iqtisodi,
electron armiya, electron hukumat, electron madaniyat, electron ta‘lim, electron
sog‘liqni salomatlashtirish, electron fan kiradi. Raqamli jamiyatga elektronta‘lim
singib ketib, uning markaziy, Sistema-yaratuvchi elementi hisoblanadi.Lekin
electron ta‘lim haqida so‘z borganda asosan texnologiyalarga asosalnib kelingan.
Bugugngi kunda etakchi universitetlarning bazasi shunday pog‘onaga kediki,
undagi o‘zgarishlar juda katta o‘zgarishlar bera olmaydi. Yani ular o‘z chuqqisiga
erishishdi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Elektron ta‘lim endi inovatsiya
bo‘laolmaydi, unda tushinilmagan tomonlar yo‘q. Talabalar uchun kirishga ruhsat
etilgan content, o‘qituvchi va talabalar o‘rtasidagi teskari aloqa, ular o‘rtasida
bilimlar buyicha muloqot qilish, bu barchasi texnologiyalarga kiradi. Keyingichi?
Bu texnologiyalar bilan insonlar nima qilishadi? Bu savollar Smart education
sohasiga tegishli. Bu soha ta‘limning yuqori darajada tashki etilishiga yordam
beradi, u o‘z navbatida bugungi dunyo masalalari va imkoniyatlariga
texo‘zgaruvchan muhitda javob beradi, kitob kontentidan faol kontentga o‘tishiga
yordam beradi.
Smart education – bu Internet tarmog‘ida o‘zaro ta‘lim jarayonini amalga
oshirish uchun umumiy standartlar kelishuvlar va texnologiyalar asosida asosida
o‘quv ta‘lim muassalalrini va professor-o‘qituvchilar tarkibini birlashtirishdir. Bu
erda so‘z o‘zaro kontentni yaratish va uni ishlatish haqida bormoqda.Bunga misol
bo‘lib, ta‘lim yonalishidagi Evropa tizizmidagi proekt misol bo‘la oladi.Yagona
umumiy dekanatga ega Evropa universiteti,u o‘z navbatida talabalarni bir
juniversitetdan ikkinchi universitetga ikkinchi joyga kuchishini amalga
124
oshiradi.Boloniya jarayoni ekzamensiz talabalarga talabalarni qabul qilish
huquqini beradi, yani shunday qilib, Smart education systemni Evropa uchun
yaratiladi.yagona evropa universiteti ta‘limnng kollektiv jarayonini amalga
oshiradi, bu jarayon o‘quv materiallarning yagona umumiy repozitariydan
boshqariladi.
Smart education, yoki aqilli o‘qitish – bu interaktiv ta‘lim muhitida butun
dunyo buyicha egiluvchan o‘qitish va u o‘z navbatida ochiqdir. Smart educationga
kalit – bilimlaning keng ruhsat etilishi..
Aqlli ta‘limning maqsadi an‘anaviy ta‘limni electron ta‘limga o‘tkazib, ta‘li
jarayonini samaradorligini oshirishdir. Bunday yondashuv o‘qituvchi bilimlarni
nusha qilishga va ularga har bir ohlovchiga dustup qilishga yordam berishi
mumkin.Bundan tashqari, bu ta‘lim prinsiplarini kengaytirishsga yordam beradi,
nafaqat o‘quvchilarning soni jihatidan, balki vaqt va fazo buyicha ko‘rsatkichlar
jihatidan ham.Ta‘lim har erda va har joyda ruhsat etilgan bo‘lib qoladi. Aqlli
electron ta‘limga o‘tishning shartlaridan biri kitobli ta‘limdan faol ta‘limga
o‘tishdir. Kitobli content faol kontentga almashadi. Eelktron shakldagi qiymatlarni
eng katta samaradorlik bilan berish mumkin.Bunda bililar yagona repozitoriyda
joylashuvi kerak, yani qidiruvning intelektual tizimini Faqat electron shakldagi
bilimlarni yuqori samara bilan berish mumkin.Kontent faol bo‘lish uchun uni
an‘anaviy shaklda joylashtirish etarli bo‘lmaydi, barcha bilimga bog‘liq ob‘ektlar
metaberilganlar bilan o‘zaro-bog‘liq bo‘lish ikerak.repozitoriyda sifat doimo
bunday e-metrics tizimlarni joriy etish evasiga nazorat qilib turilishi lozim,va
o‘quv jarayonni boshqaruvchi izimlar bilan birlik bog‘lanishda ishlashi kerak.
Topshiriqlar:
1.Smart ta‘lim haqida internetdan ma‘lumot olib, bu mavzu buyicha
daftaringizga doklad yozing.
2.Smart kitob, electron darslik haqida internetdan ma‘lumot oling va
konspekt qiling.
125
2. Front Page, SunRavBookOffice dasturlarini kompyuterga o‘rnatib, ularda
electron darslik yarating. Darslikni o‘‘z ihtisosligingiz buyicha yoki ―Axborot
texnologiyalari‖ fani uchun tayyorlang.
3. CourseLab dasturini yuklab, unda electron resursni mustaqil o‘qituvchi
ko‘magisiz tayyorlang.
4. Smart texnologiyalar, Smart o‘qitish muhiti, smart texnologiyalardan
foydalanish usullari va vositalari, Smart o‘quv muhiti uchun electron content
yaratish haqida konspekt yozing, internetga material buyicha murojat eting.
Mustaqil ish bajarish buyicha ko‘rsatma:
Mustaqil ishni amalga oshirish uchun mustaqil ishlar ro‘yhatidan guruh
gurnalidagi raqamiga mos mavzuga materiallrni talaba drslikdan, o‘qituvchining
ma‘ruzasidan va internetdan to‘ldirib yozadi va daftarga uni bayonini yozma
shaklda amalaga oshiradi va mavzuning mazmuni nazariy bo‘lsa, unga iSpring
Proda taqdimot yaratib, bu taqdimotni Comtasiya Studio dasturida ovozli amalga
oshiradi. Agarda mustaqil ish mavzusida ko‘proq amaliy qism bo‘lsa, unda
dasturda ishagan vaqtini, talaba dasturda ishlab, tushuntirib turgan holatini
Comtasiya Studio dasturiga yozadi.
Mustaqil ishni talaba video-dars sifatida tayyorlaydi, so‘zlagan darsini
daftarga yozma yozib, topshiradi. Video-darsni talaba Comtasiya Studio,
Bandicam, Snagit dasturlarida amalga oshirishi mumkin.
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda Bandicam, Comtasiya studio, Snagit
dasturlarida ishlashga oid materiallarni bu fanga oid nazariy materiallar uslubiy
qo‘llanmasidan o‘qish va o‘rganish mumkin.
126
127
128
Dostları ilə paylaş: |