Biokimyo pmd
Yüklə 2,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 16-jadval Ovqat minor komponentlarning sutkalik ehtiyoji
- 17-jadval Mineral moddalar va ularning funksiyalari
|
Ratsional ovqatlanish
– bu o‘z vaqtida (ertalabki, tushki va kechki ovqatlarda) moddalarning miqdorini va tarkibini to‘g‘ri taqsimlashdir. Balansli ovqatlanishda organizm uchun hayotiy zarur bo‘lgan asosiy ozuqa mahsulotlaridan tashqari minor komponentlarini ham to‘g‘ri tanlash zarurdir. Ularga almashinmaydigan aminokislotalar, to‘yinmagan yog‘ kislotalar, vitaminlar, mineral elementlar kiradi (16-jadval). 16-jadval Ovqat minor komponentlarning sutkalik ehtiyoji Amlashtirib mg Anorganik mg Vitaminlar mg bo‘lmaydigan elementlar aminokislotalar Izoleytsin 3-4 Natriy 1100- 3300 VitaminA 1,5-2,5 Leytsin 4-6 Kaliy 1900-5800 VitaminD 12-25mkg Lizin 3-5 Fosfor 800 Vitamin E 10-20 Metionin 2-4 Kalsiy 800 Vitamin K 2 Fenilalanin 2-3 Xlor 1700- 5100 VitaminB 1 2 165 Treonin 2-3 Magniy 300-500 Vitamin B 2 2-3 Triptofan 1 Mis 2-3 Vitamin B 6 2 Valin 4 Temir 10 VitaminB 12 0,002 Yod 0,1-0,2 Vitamin Bs 1-2 Rux 15 Vitamin C 50-100 Oltingugurt 200 Marganets 2-5 Kobalt <1 Molibden 0.15-0.5 Selen 0.05-0.2 Hayot uchun zarur bo‘lgan mineral elementlar makro- va mikroelementlarga bo‘linadi. Makroelementlarga natriy, kaliy, fosfor, kalsiy, xlor, magniy kiradi. Bu elementlar sut, sabzavot va mevalarda ko‘p uchraydi. Ularning asosiy funksiyalari 17-jadvalda keltirilgan. 17-jadval Mineral moddalar va ularning funksiyalari Mineral moddalar Mahsulotlar Funksiyasi Na Osh tuzi Osmoregulyatsiya, membrana potensiali, mineral moddalar almashinuvi K G‘alla, sabzavot, Membrana potensiali, mevalar mineral moddalar metabolizmi Ca Sut va sut Suyak to‘qimasi shakllanishi, mahsulotlari qon ivishi, signal vositasi Mg Ko‘katlar, Suyak to‘qimasi shakllanishi, sabzavotlar fermentlar kofaktori Cl Osh tuzi Mineral moddalar almashinuvi P Go‘sht, sut, g‘alla, Suyak to‘qimasi shakllanishi, sabzavotlar energiya va nuklein kislotalar almashinuvi S S-tutuvchi Karbon suvlar va yog‘lar aminokislotalar almashinuvi, konyugatlarni hosil qilish Fe Go‘sht, jigar, Gemoglobin, mioglobin, tuxum, sabzavotlar, sitoxromlar, Fe\S – markazlar kartoshka, g‘alla 166 Zn Go‘sht, jigar, Rux tutuvchi fermentlar g‘alla Mn Ko‘pchilik ozuqa Fermentlar mahsulotlari Cu Go‘sht, baliq, Oksidazalar sabzavotlar, va mevalar Co Baliq B 12 vitamini Mo G‘alla va dukkakli Oksireduktazalar o‘simliklar, yong‘oq Se Go‘sht, sabzavotlar Selen tutuvchi fermentlar I Dengiz balig‘i, Tiroksin yodlangan osh tuzi va ichimlik suvi F Ftorlangan Suyak va tish emali ichimlik suvi, sut, choy Natriyning biologik vazifalari xilma-xildir. Asosan u hujayra sirtidagi suyuqliklarda (limfa va qon zardobida) ko‘pdir va protoplazma hamda biologik suyuqliklarda doimiy osmotik bosim muvozanatini belgilaydi. Natriy suv-tuz almashinuvida muhim vazifa bajaradi. Yüklə 2,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|