Created by Neevia Personal Converter trial version бакы 2005



Yüklə 4,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/12
tarix16.02.2017
ölçüsü4,8 Kb.
#9066
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Бейряк иэидляри иля мурад вериб мурад алды.  
Дядям Горгуд эялди шадлыг чалды, бой бойлады, сой сойлады, гази ярянляр башына ня 
эялдийини сюйляди, бу Оьузнамя Бейряйин  олсун, – деди.  
Хейир-дуа верирям, ханым: 

 Гара даьларын йыхылмасын, 
Кюлкялиъя габа аэаъын кясилмясин! 
Аьсаггаллы атан йери учмаг (ъяннят) олсун! 
Аьбирчякли анан йери бещишт олсун! 
Танры сяни оьулла гардашындан айырмасын! 
Ахыр вахтда ари имандан айырмасын! 
Амин-амин дейянляр вар олсун. 
Йыьышдырсын, дурушдурсун эцнащынызы 
Эюрклц Мящяммяди–Мустафа цзц суйуна 
                                  баьышласын, ханым щей! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
БУРЛА ХАТУНУН ДАСТАНЫ 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
75 
     
Бир  эцн  Улаш  оьлу  Салур  Газан  йериндян  дурмушду.  Йашыл  чямянлярдя  отагларыны 
тикдирмишди.  Мин  йердян  ипяк  халчалар  дюшянмиш  уъа  сейван  эюй  узуня  йцксялмишдир. 
Дохсан  тцмян  эянъ  оьуз  онун  сющбятиня  йыьышмышды.  Аьзы  бюйцк  шяраб  купляри 
орталыьа гойулмушду. Доггуз йердя шяраб мяълиси гурулмушду. Гызыл бадяляр, сцращиляр 
суфряйя дцзцлмцшдц.  
Доггуз  гара  эюзлц,  бурма  сачлы,  ялляри  биляйиндян  хыналы,  бармаглары  бязякли, 
боьазлары  биряр  гарыш  кафир  гызлары  Галын  Оьуз  бяйляриня  гызыл  бадяляр  эяздирирдиляр.  Щяр 
бириндян Улаш оьлу Салур Газан ичмишди. Бяйляря нювбянюв чадыр-отаг баьышларды.  
Гатар-гатар дявяляр баьышларды.  
Оэлу  Уруз,  гаршысында  йайа  сюйкяниб  дурурду.  Саь  йанында  гардашы  Гараэцня 
отурмушду.  Сол  йанында  дайысы  Аруз  Гоъа  яйляшмишди.  Газан  саьына  бахды,  гас-гас 
эцлдц,  солуна  бахды,  чох  севинди,  гаршысына  бахды,  оьланъыьы  Урузу  эюрду,  ялин  чалды, 
аьлады. 
Оэлу  Уруза  бу  иш  хош  эялмяди.  Иряли  эялди,  диз  чюкду,  атасыны  чаьырыб  сюйляди, 
эюрялим, ханым, ня сюйляди: 
— 
Цнцм цнля  
Сюзцм динля, 
Аьам Газан! 
Саэа бахдын, гас-гас эцлдцн, 
Солуна бахдын, чох севиндин.  
Бахдын юня, мяни эюрдцн,   
Ушаг кими ня щюнкцрдцн? 
Сябяб нядир, сюйля мяня! 
Гара башым гурбан сяня! 
Демяз олсан, мян дурарам. 
Иэидляря гый вурарам, 
Цз тутарам хан Абхаза,  
Кюнцл вериб кафир гыза, 
Гызыл хача ял басарам! 
Бойнумдан зянъир асарам. 
Пцлцклц кишинин ялин 
Юпцб, аллам йад эюзялин.  
Цз тутмарам бир дя сяня, 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
76 
Демясян сябябин мяня! 
Гурбан олсун башым сяня! 
 
Урузун сюзцндян Салур Газан алынды, онун цзцня бахды, чаьырыб сюйляди эюрялим, 
ханым, ня  сюйляди: 
 
Динля, сян ей язиз оьул! 
Эял сюйляйим хябярдар ол! 
Саьда эюрдцм гардашымы - 
Иэид ямин Гараэцня, 
Солда эюрдцм юз дайымы – 
Бахдым, фярящ верди мяня: 
Щяр бириси ад чыхарыб, 
Шющряти вар, гящряманды. 
Юня бахдым, сяни эюрдцм 
Кюкс ютцрдцм, гялбим йанды: 
Кечмишсян он беш йашыны, 
Тапмамысан тай-тушуну. 
Йай чякмядин, ох атмадын, 
Елдя бир ад чыхартмадын. 
Йох щяля шющрятин-шанын, 
Ады эяряк гящряманын! 
Сабащ юлсям сюйля, яэяр, 
Бу йеримдя ким яйляшяр?! 
Танры ширин ъаным алар, 
Таъ-тахтым кимя галар? 
Достлар аэлар, эцляр йадым, 
Сонуну андым, аьладым. 
  
Буну ешидиб Уруз сюйляди, эюрялим ханым, ня сюйляди:  
Доьрудан,  атам  Газан,  дявяъя  бюйцмцшсян,  кюшякъя  аьлын  йохдур.  Тяпяъя 
бюйцмцсян, дарыъа бейнин йохдур! Щцняри оьул атаданмы эюрцб юйряняр, йохса аталар 
оьулданмы  юйряняр?  Сян  щачан  мяни  дюйцшляря  апардын,  гылынъ  чалыб  баш  кясдин  ки, 
мян дя сяндян эюрцб юйряняйдим? 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
77 
Газан ялини ялиня чалыб гащ-гащ эцлдц, сюйляди, ханым, эюрялим ня сюйляди:  Яйя, – 
деди,  а  достлар,  доьрудан,  Уруз  йахшы  деди,  шякяр  йеди.  Сиз  йейин-ичин,  сющбятинизи 
позмайын,  мяълиси  даьытмайын.  Гойун  мян  бу  оьланы  эютцрцб  юзцмля  ова  апарым. 
Йедди эцнлцк  азугя иля йола чыхым. Ох атдыьым, гылынъ чалыб баш кясдийим йерляри буна 
эюстярим.  Кафир  сярщядляриня  –  ъызыглара,  Аьлаьана,  Эюйчя  даьа  алым  апарым,  сонра 
оьлана эяряк олар.  
Газан гонур атыны чякдирди, минди. Сечмя иэидляриндян цч йцзцнц чаьырыб щайлады. 
Гырх ала эюзлц иэид йолдашларыны да Уруз юзц иля эютцрдц. 
Газан  оьлуну  алыб,  дястясиля  гара  даьлар  цзяриня  ова  чыхды.  Ов  овлады,  гуш 
гушлады, ъейран-марал вуруб йыхды. Сонра эюмэюй чямяндя чадыр гуруб, бир нечя эцн 
йейиб-ичиб отурдулар. 
Мяэяр  Башыачыг  Татйан  галасындан  вя  Агысга  галасындан  кафирин  ъасусу  варды. 
Бунлары эюрцб кафир башчысына – Тякура хябяр апарды: — Ня отурурсан? – деди, – итини 
улатмайан,  пишийини  мювлатмайан  алпанлар  башчысы  Салур  Газан  оьланъыьы  иля  сярхош 
олуб йатырлар. 
Он алты мин гара донлу кафир бирдян атланды, Газанын цзяриня йцрцш етди.   
Газанэил бир дя бахдылар ки, гаршы тяряфдян алты бюлцк тоз галхыб даьлары бцрцдц. 
Кими деди: 

 Бу кейик сцрцсцдцр. 
Кими деди: 

 Йаьы тозудур. 
Газан деди: 
Кейик сцрцсц олса, бир, йа ики бюлцк оларды. Бу эялян билин, йаьыдыр! 
Бирдян тоз йарылды. Эцн кими ишылдады, дяниз кими дальаланды, мешя кими гаралды. Он 
алты мин ит щцрмякли, гара бюрклц азьын динли, гузьун дилли кафир Газанэилин цстцнц алды. 
Газан гонур атыны чякдирди, сычрайыб белиня минди. Оьлу Уруз бядюй атынын ъиловуну 
чякиб ойнатды, Газанын гаршысына эялди, сорушду: 
 
Бяри эял, ей атам Газан! 
Дяниз кими бу гаршыдан 
Алов кими ишылдайыб,  
Улдуз  кими парылдайыб,  
Эялян нядир? –  сюйля мяня. 
Башым гурбан олсун сяня! 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
78 
 Газан деди: 
Бяри эял, асланым оьул, 
Ешит, дейим хябярдар ол! 
Дяниз тяк чалханыб эялян, 
Кафирлярин ляшкяридир.  
Эцн кими шыллайан  
Башындакы ышыьыдыр. 
Улдуз тяк парлайыб эялян  
Кафирлярин ъидасыдыр.  
Азьын динли йаьыдыр бу, оьул – деди.  
  
Уруз деди: 
Йаьы нядир? 
Газан деди: 
Оьул, онун цчцн йаьы дейирляр ки, дюйцш мейданында  биз онлара йетсяк, юлдцрярик, 
онлар бизя йется, юлдцрярляр. Уркз деди: Ата, ичиндя бяй иэидляри юлдцрцлся, ган сорулар-
мы? Тяляб едярлярми? 
Газан деди:  

 Оьул, мин кафир юлдцрсян, кимся сяндян ган дявилямяз. Амма бу, азьын динли 
кафирдир.  Будур  инди  онлар  бизим  цстцмцзя  эялирляр,  сян  дя  мяня  йаман  йердя  янэял 
олдун! 
Атасы беля дейяндя Уруз сюйляди, эюрялим, ханым, ня сюйляди:  
 
— 
Атам Газан, ня сюйлярсян, бир бяри эял! 
Бу мейданда мян олмарам сяня янэял! 
Бядюй атым – сахларыдым бу эцн цчцн, 
Эцнц эялди, сяйирдярям сянин цчцн! 
Дцз ъидамы сахларыдым бу эцн цчцн! 
Эцнц эялди, эен кюксцмдя габа гарын, 
Ойнадарам сянин цчцн! 
Габа поладцз гылынъымы сахларыдым бу эцн цчцн! 
Эцнц эялди, кафир башын кясдирярям сянин цчцн! 
 Дямир дону сахларыдым  бу эцн цчцн, 
Эцнц эялди, дюйдцрярям сянин цчцн! 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
79 
Башымдакы гунт ишыглар сахларыдым сянин цчцн! 
Эцнц эялди. 
Гара чомаг алтында йоьурдарам сянин цчцн! 
Полад папаг сахларыдым бу эцн цчцн, 
Эцнц эялди, йоьурдарам сянин цчцн! 
Гырх иэидим сахларыдым бу эцн цчцн, 
Эцнц эялди, кафир башын кясдирярям сянин цчцн!   
Аслан адым сахларыдым бу эцн цчцн, 
Эцнц эялди, газанарам сянин цчцн! 
Йаха тутуб кафир иля уэрашарам сянин цчцн! 
Аэыз-дилдин сян бир хябяр сюйля мяня, 
Гара башым гурбан олсун, аьам, сяня.  
Газан деди: 

 Оьул! Оьул! Ъаным оьул! 
Бир гулаг ас, хябярдар ол! 
Бу йаьынын цч ох атса, бирин йазмаз охчусу вар! 
«Щей» – демямиш баш эятирян ъяллады вар. 
Адам ятин йяхни гылан ашпазы вар. 
Сян варасы кафир дейил, бунун эедяр-эялмязи вар! 
Юзцм йеримдян дурарам, 
Гонур аты сяирдярям 
Дцшмянляря од вурарам. 
Эялян кафир мянимкидир, 
Йетириб гылынълайарам. 
Чарпышарам дюня-дюня, 
Гарпышарам дюня-дюня! 
Юзцнц бир далдайа сал, 
Гылынъ чалыб баш кясярям, 
Дюйцшцмц эюр, ибрят ал! 
 
Уруз сакит олмайыб, бурада сюйлямиш, эюрялим ханым, ня сюйлямиш:   
  
— 
Ешит мяни, язиз ата, 
Еркяк гузу Яряфата 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
80 
Эятирирляр гурбан цчцн! 
Оьул атанын йолунда 
Ъанын гойар ад-сан цчцн! 
Иъазя вер мян дя эедим 
Сянинля мейдана, ата! 
Гылынъ вурум дава едим, 
Башым гурбан сяня, ата! 
 
Газан бурада сюйлямиш, эюрялим, ханым, ня сюйлямиш: 
 
— 
Оьул, оьул, гузум оьул! 
Мяним ъаным, эюзцм оьул! 
Ахы гылынъ чякмямисян, 
Баш кясиб ган тюкмямисян. 
Гырх иэидин йанына ал! 
Юзцнц тез далдайа сал! 
Кюксц эюзял зирвяйя галх, 
Мяним савашмаьыма бах! 
Щям юйрян, щям бизи дя эцд, 
Сюз ешидиб динля юйцд. 
Бундан  сонра  Уруз  даща  атасынын  сюзцнц  сындырмады.  Гырх  йолдашыны  да  йанына 
алыб, даьын далда бир зирвясиня галхыб, орадан дюйцш мейданыны сейр етмяйя башлады. 
О заманлар оьул ата сюзцнц ики елямязди. Ики елясяйди, о оьланы гябул етмяздиляр. 
Уруз кянарда сцнэцсцнц санъыб эюзляди. 
Салур Газан еля ки, эюрдц дцшмян гошуну бюлцк-бюлцк олуб гаршыда сыра баьлады, 
атындан  енди,  ары  судан  дястямаз  алды.  Алнын  йеря  гойду,  ики  рцкят  намаз  гылды.  Ады 
эюрклц Мящяммяди йада эятирди, гара динли кафиря эюз гаралдыб, юз дястясиня: – Щайды, 
архамъа эялин! – деди, – гызмыш аслан кими щайгырыб мейдана атылды. 
  
Эумбур-эумбур наьаралар чалынды о эцн, 
Гызыл бурма тунъ борулар чалынды о эцн. 
Бяй ярянляр дюня-дюня дюйцшдц о эцн. 
Гара поладцз гылынълар чалынды о эцн. 
Гарьы дилли гайын охлар атылды о эцн! 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
81 
Ити, узун, дцз ъидалар сусалды о эцн! 
Намярд йаьы, хаин дцшмян басылды о эцн! 
 
Бу дюйцшя баха-баха Газан оьлу Урузун щявяси эялди, йолдашларына гый вурду: 
Ей! Бяри эялин, гырх йолдашым, 
Сизя гурбан олсун башым! 
Эюрцрсцзмц, аьам Газан – 
О йенилмяз гоч пящляван 
Гызмыш ширя, няря дюнмцш! 
Мяня ибрят олду бу иш! 
 
—  Эялин,  бу  дюйцш  мяня  ушаг  йемяйинъя  эялмяз,  -  деди,  атыны  ойнадыб,  саь 
ъинащдан  мейдана  атылды.  Ат  тяпди,  саьлы-соллу  дцшмян  сяфини  еля  даьытды,  санки  дар 
йолда долу дцшдц, йа гара газ сцрцсцня шащин эирди. Дцшмян сяфинин бир уъуну басды, 
даьытды. Гачыб эедян йаьылардан бири гяфил дюнцб Урузу нишан алды, оьланы вя бядюй атыны 
охладылар. Ат йыхылды, кафирляр оьланын цзяриня шыьыды. Урузун гырх йолдашы атдан енди, ала 
галхан баьыны гыса дцйдцляр, гылынъларыны сыйырыб, Урузу горумаьа чалышдылар. Савашдылар. 
Ган  су  йериня,  ахды.  Дярин  дярйа  бой  вермяз,  йалгыз  иэид  щай  вермяз.  Дцшмян  сел 
кими ахыб эялди, оьланын гырх иэидини онун цзяриндя шящид етдиляр. Урузу тутдулар. Гару-
сундан  аь  яллярини  баьладылар.  Гыл  юркяни  аь  бойнуна  тахдылар,  цзц  цстя  йеря  йыхыб  аь 
ятиндян ган чыхынъа дюйдцляр. «Ата!» – дейя, аьлатдылар, «ана!» – дейя, бозлатдылар. Яли 
баьлы, бойну баьлы цзц цзяриндя сцрцйя-сцрцйя алыб апардылар. Уруз дустаг эетди. 
Газанын  бу  ишлярдян  хябяри  йох.  Еля  билди  ки,  йаьы  басылды.  Атынын  ъиловуну  чякиб, 
эери дюндц. Эялди оьлуну гойдуьу йердя тапа билмяди. 
— 
Бяс бу оьлан щара эетди? – дейя, йолдашларындан сорушду. 
Онлар дедиляр: 
— Оьлан ушаьы гуш црякли олур, йягин гачыб анасынын йанына эетмишдир. 
Газан щирслянди йолдашларына: 
—  Ей  бяйляр!  Еляся  Танры  мяня  бир  кор  оьул  вермишдир!  Эедяк  ону  анасынын 
йанындан алаг, гылынъла паралайыб  алты бюлцк едяк, алты йолун айрыъында туллайаг эедяк! 
Гой бир даща кимся бундан сонра дар йердя йолдаш гойуб гачмасын! 
Буну дейиб Салур Газан гонур атыны мащмызлады, йола дцзялди, евиня эялди 
Бойу  узун  Бурла  хатун  габагъа  евдя  бюйцк  щазырлыг  эюрмцшдц.  «Атдан  айгыр, 
дявядян буьра, гойундан гоч гырдырараг, оьланынын илк овудур, Оьуз иэидляриня гой ла-
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
82 
йигли гонаглыг дцзялдим», – демишди. 
Эюрдц ки, Газан эялир, йумурланыб йериндян айаьа дурду, самур ъцббясини яйниня 
алды, яриня гаршы эялди. Киприклярини галдырыб, Газанын цзцня доьру бахды, саьына-солуна 
эюз эяздирди, оьланъыьы Урузу эюрмяди. Ана баьры сарсылды, цряйи йериндян ойнады. Гара 
гыйма эюзляри ган йашла долду. Газаны чаьырыб сюйляди, эюрялим, ханым ня сюйляди: 
 
Бяри эял, Салур Газан! 
Бяри эял, Салур бяйи! 
Эял, елимин дайаьы, 
Эял, евимин диряйи! 
Эял ей башымын бахты,  
Эял ей евимин тахты! 
Хан атамын кюйкцсц,  
Ъан анамын севэиси! 
Эюз ачыбан эюрдцйцм,  
Кюнцл вериб, севдийим. 
Цч йцз сечмя иэиди 
Сясляйиб «щим» ейлядин. 
Кюксц эюзял даьлара 
Дястяни ъям ейлядин. 
Оьлуну да эютцрцб, 
Чапыб ова йюнялдин. 
Онда гоша эедибсян, 
Инди тяк нийя эялдин? 
Эцъля гара дцнйада, 
Тапдыьым ювлад щаны? 
О тяк балам эюрцнмяз, 
Щарда гойдун оьланы? 
Асылы гайалардан 
Йохса учуб, гуш олмуш! 
Йа ки, Тала дцзцнцн 
Асланына туш олмуш?! 
Йохса йаьы кясяряк 
Оьлумун саь-солуну, 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
83 
Тутуб ясир апармыш, 
Баьлайыб  ял-голуну? 
Дил-додаьы гуруйуб, 
Эюзцндян йаш ахыбмы?! 
Аныб ата-ананы, 
Щясрят иля бахыбмы?! 
Йалныз оьулдан, Газан, 
Сюйля бир хябяр мяня. 
Сюлямясян гарьарам 
Йана-йана мян сяня! 
 
Газан  сусду,  ня  дейяъяйини  билмяди.  Биръя  дяфя  соруша  билди:    –  Уруз  евя 
эялмяйибми? 
Бурла хатуну гящяр боьду. Оьлуну анды, бир даща сюйляди: 
 
Оьул! Ортаъым оьул! 
Башымда таъым оьул! 
Гаршы йатан даьымын 
Эцл йарашыьы оьул! 
Гаралан эюзляримин 
Нуру, ишыьы, оьул! 
Бурла хатун йеня Газана мцраъиятля деди: 
Сам йелляри ясмядян 
Газан, гулаьым чынлар. 
Сарымсаг йемядян  
Газан ъийярим эюйняр, 
Сары илан санъмадан 
Аь тяним галхыб шишяр. 
Йалныз оьул хябярин 
Газан, сюйля тез мяня! 
Демяз олсан гарьарам. 
Дюня-дюня мян сяня! 
 
Анасы бир даща сюйляди:  
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
84 
 
Гаргы ъида ойнаданлар варды, эялди,  
Алтун ъида ойнадана, йа Ряб, нолду? 
Гара гоч ата минянляр варды, эялди, 
Бядюй атлы бир оьлана йа Ряб нолду? 
Нюкяр эялди, наиб эялди, 
Йалныз бир оэула йа Ряб нолду?  
Йалныз оьул хябярин, Газан, деэил мяня,  
Демяз  олсан  йана-йана  гарьарам  а  Газан  сяня  –  деди  вя  Газандан  ъаваб 
алмайыб йеня сюйляди:  
 
Гуру-гуру чайлара су салдым, 
Гара донлу дярвишляря нязир вердим. 
Йаныма ел бахдыьымда, гоншума ев бахдым. 
Уманына-усанына аш йеритдим. 
Аъ эюрсям дойуртдум, 
Йалынчыг эюрсян донатдым. 
Диляк иля бир оэул эцъля булдум. 
Йалныз оьул хябярин, а Газан, 
Деэил мяня.  
Демяз олсан йана-эюйняйя гаргарам, Газан, сяня – деди:  
Вя йеня сюйляди:    
 
 
Гаршы йатан гайадан 
Учурдунса оьлуну, 
Де кцлцнэля даьыдыб, 
Учуртдурум мян ону! 
Йцйряк ахан суларда 
Ахытдынса оьлуну, 
Чешмяляри гурудуб,  
Кясдирярям мян ону! 
Азьын динли кафиря  
Тутдурдунса оьлуну, 
Зинданлары даьыдыб, 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
85 
Дарда гоймарам ону! 
Еляся хан бабамын 
Йанына варарам мян. 
Гошун, силащ, хязиня 
Алыб гайыдарам мян. 
Миниб бядюй атыма, 
Силащымы гапарам.  
Эириб ганлы дюйцшя, 
Мян оьлуму тапарам! 
Дюнмярям бу йцрцшдян, 
Дцшцб дцшмян изинъя. 
Дюнмярям гол-буд олуб, 
Атымдан енмяйинъя! 
 
Йеня сюйляди: 
 
Йохса а Газан 
Айаьымдан сярмузями алыммы? 
Гара дырнаг аь цзцмя чалыммы? 
Алма кими йанаьымы, сюкцммц? 
Шивян салыб цз-эюзцмц дидиммы? 
«Оьул!», «оьул!»  –  дейиб наля едимми? 
Карван иля гызыл дявя, сюйля щансы еля кечди? 
Кюшякляри бозлайараг беля эялди, беля кечди! 
Тюрямясин алдырмышам, бозлайыммы? 
Илхы иля бядюй атлар, сюйля щансы еля кечди? 
Гулунъуьу кишняйяряк беля эялди, беля кечди. 
Гулунъуьун алдырмышам, кишняйимми? 
Сцрц-сцрц аьъа гойун сюйля щансы еля кечди? 
Гузулары мяляшяряк беля эялди, беля кечди! 
Гузуъуьун алдырмышам мяляйимми? 
 «Оьул, оьул!» – дейиб, мян дя аьлайыммы? 
«Нолду» – дейиб цряйими даьлайыммы? 
 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
86 
Ана арзуларыны хатырлайыб, йеня сюйляди: 
 
Галхыбан, даьлардан еням дейярдим, 
Гарайал атыма миням дейярдим. 
Эириб Ич оьуза, йа Даш оьуза, 
Бир ала эюз эялин тапыб Уруза, 
Гырмызы эярдяйим гурам дейярдим! 
Арзуйа, мурада ирям дейярдим. 
Инди оьлум щаны? Де, Газан, мяня! 
Демясян, йанарам, гарьарам сяня! 
 
Ана  беля  гящярляниб  сюйляйинъя,  Салур  Газанын  аьлы  башындан  эетди,  гара  баьры 
сарсылды, цряйи йериндян ойнады, эюзляри ган йашла долду, алям башына фырланды. Арвадына 
цряк-диряк веряряк: 

  Эюзялим!  Оьлумун  щарада  олдуьуну  билсям,  сяндянми  сорушардым?  Йягин 
овда галыб, аьлама, – деди, мяня йедди эцн мющлят вер. Йердя ися оьлуну йердян чы-
харарам,  эюйдя  ися  эюйдян  ендирярям.  Тапдым,  тапдым,  тапмарамса,  Танры  верди, 
Танры да алды, нейляйя билярям, мян дя эялиб сянинля шивяня эирярям! 
Бурла хатун деди: 

  Овда
 
олдуьуну
 
ондан  билярсян  ки,  бу  йорьун  атындан  дцшмяйиб,  эери 
гайыдасан, кцтялмямиш ъиданла, силащынла ушаьын изиня дцшцб эедясян! 
Газан эери дюндц, эялдийи йолу ялиня алыб атыны чапды: – Дохсан тцмян эянъ оьуз, 
ардымъа эялсин, оьлан дустагдыр, билин! – деди. 
Эедя-эедя
 
йаьы
 
басылан
 
йеря
 
чатды.
 
Оьлунун ала эюзлц гырх иэиди юлдцрцлмцш, бядюй 
аты  охланмышдыр.  Ахтарды  мейидляр  арасында  оьлунун  юлцсцня  раст  эялмяди.  Йягин  билди 
ки, оьлу тутулуб, ясир апарылмышдыр. 
Газан аьлады: 
Гара даьымын йцксяйи, эюзцмцн ишыьы оьул! 
Ганлы суйумун дашгыны, евимин йарашыьы оьул! 
Гоъалыг вахтымда тапдыьым йалгыз оьул! 
– дейиб, ащ етди, дцшмянин изини алыб, эетди. 
 
 
Бу
 
тяряфдян  йаьылар  Гапылы  Гара  Дярбянддя  дцшмцшдцляр.  Оьланын  яйниня  гара 
кцрк эейиндириб гапынын дабаны цзяриндя узатмышдылар.      
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
87 
Ичяри  эирян  айаглайыб  кечир,  чыхан  басыб  кечирди.  Гары  дцшмян:  Газан  оьлу  Уруз 
ялимизя кечмишкян зцлм иля юлдцряк, – дейя, оьлана олмазын язаб верирдиляр. 
Бир  дя  бахдылар  ки,  Салур  Газан  гонур  атыны  ойнадараг
 
эялир.  Йаьылар  тез  галхыб 
гылынъ-галханларыны тахдылар, чювшян эейиндиляр. 
Оьлан башыны галдырыб: 
Яйя, кафир, ня олуб, нийя беля кцйляндиниз? – дейя сорушду. 
Дедиляр: 

 Атан эялиб, дейирик ону да тутуб икинизи дя бирдян юлдцряк. 
Уруз деди: 

  Аман  яйя,  кафир,  аман!  Танрынын  бирлийиня  йохдур  эцман.  Мяним  ялими  ачын, 
йерийиб атама дейим дава етмясин, мяни гойуб, эетсин. 
Оьланын  ял  голуну  ачдылар.  Дурду  атасына  тяряф  эялди.  Сюйляди,  эюряк,  ханым,  ня 
сюйляди: 
 
Бяри эял, бяри эял, ей ъаным ата! 
Ей шащым, султаным, ей ханым ата! 
Ата, ня билдин ки, дустаг олмушам? 
Ялляри, эюзляри баьлы галмышам. 
Ала эюз иэидляр бцтцн гырылды, 
Бойнума гыл сиъим дцйцн вурулду. 
Кафирляр сюзляшди сяндян аз габаг: 
«Газаны да атдан дцшцрцб салаг. 
Гарысындан аь яллярин баьлайаг. 
Оьлуйла бирликдя кясяк башыны. 
Ахыдаг эюзцндян ганлы йашыны, 
Оъаьын сюндцряк».  Дюн эери, ата! 
Горхурам гяфилъя дцшмянляр тута. 
Гайыт оъаьымыз сюнмясин, гайыт! 
Евимиздя шивян гопмасын, гайыт! 
Гайыт евимизя, ата, йахшы йол! 
Аьбирчяк анама сян цмидэащ ол! 
Гара эюзлц баъым гой аьламасын! 
Анам гара эейиб, эюй баьламсын! 
Оьул цчцн ата юлся ейибдыр, 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
88 
Анам мяни сорса дцзцнц билдир. 
Де ки, дустаг эюрдцм гяриб дийарда, 
Ялляри, голлары баьлыдыр, дарда. 
Гылынъым бойнуну сюйля ки, кясир, 
Йери донуз дамы, дюшяйи щясир. 
Топуьуну язир аьыр буховлар. 
Алдыьы зярбядян йарасы щовлар. 
Аъы соьан иля арпа чюряйи, 
Юйнядя, ахшамда будур йемяйи. 
Эюзлясин гой бир ай о баха-баха, 
Эялмясям эюзлясин ики ай даща. 
Цч айда эялмясям,  юлмцшям  демяк. 
Гисмятим олмады гырмызы эярдяк! 
Анам эюй  эейиниб, гаралар юртсцн, 
Айгыр атым кясиб, гой ещсан етсин. 
Щалалым цчцн дя о, дястур версин, 
Мян эирян эярдяйя юзэяси эирсин. 
Анам эюй эейиниб гаралар юртсцн, 
О, Галын Оьузда йасымы тутсун. 
Мяним ъаным, ата, гурбандыр сяня, 
Дюн эери, дюн эери дейирям йеня.  
 
Бир даща сюйлямиш, ханым, эюрялим, ня сюйлямиш:   
 
Гаршы йатан гара даьлар, 
Абад олса ел йайлайар. 
Ганлы-ганлы ахан сулар, 
Арам дашса йахшы олар. 
Илхыларда бядюй атлар, 
Ясил олса гулун веряр. 
Карванында гызыл дявя, 
Ясил олса кюшяк веряр. 
Аьа йялда аьъа гойун  
Ясил олса, шишяк веряр. 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
89 
Бяй  ярянляр, няр кишиляр, 
Йахшы олса оьлу олар. 
Щясрятими чякян анам 
Мяндян йахшы оьул доьар. 
Сцдцн щалал етсин анам, 
Эерийя дюн, язиз атам! Савашыма эял! 

Yüklə 4,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin