D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya


Onomastika, Dialektologiya, Etimologiya



Yüklə 2,22 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə106/290
tarix02.01.2022
ölçüsü2,22 Mb.
#2369
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   290
Onomastika, Dialektologiya, Etimologiya
bir sıra türkdilli xalqlarda at (hərdən ağ, hərdən boz rəngli) on-
qon  sayılmışdır;  zaman  keçdikcə  onları  yalnız  müqəddəslər  və 
əfsanəvi qəhrəmanlar minmişlər” (M.Seyidov. Azərbaycan xalqı-
nın soykökünü düşünərkən. Bakı, 1989, s. 159, 231). Bu qeydlər 
“Kitab”da  intensivliyi  ilə  fərqlənən  “Ağ-boz  at”  zooniminin 
təsadüfi olmadığını təsdiqləyir. Ağ-boz at türkmən folkloru baxı-
mından da səciyyəvidir:
Ak at, Boz at – iki yıldız,
Dəmirgazık – yəkə yıldız, 
Yədigənim – yədi yıldız,
Yədi göçər, yədi gonan,
Sanasam, sogabı bar...
Gög  bədəvi.  “Kitab”da    Qaragünənin  atının  adı  kimi  çox 
az  işlənmişdir.  Qaragünə  oğlu  Qarabudağın  bədii  təyinlərindən 
biri “atı bəhri hotazlı”dır (atı mavi qotazlı). Bir sıra mənbələrdə, 
xüsusən də M.Kaşğarinin “Divan”ında alpların (igidlərin) öz atla-
rının boyunlarına qiymətli daşlar, muncuqlar asması, eləcə də at-
larının quyruqlarını ipəklə örtmələri göstərilir. Qıpçaq türklərinin 
böyük köçündən bəhs edən M.Adcı yazır: “...Lena yaxınlığındakı 
şəkillər daha yaxşı qorunub, zamanın onlara rəhmi gəlib. Oklad-
nikovun bu rəsmlər haqqında sözü: “Burada baş süjet at və atlı ob-
razlarının əks etdirilməsidir. Çox vaxtlar yal – kəkillərlə və asma 
qotazlarla  bəzədilib.  Boyunlarında  qırxılmış  yalların  kərtləri  – 
dişləri görünür. Bəzən atlar xüsusi şəkilli zirehə bürünmüş olur, 
eyni geyim atlılarda da olur. Bu köndələninə xətlərlə ifadə olu-
nur. Atlıların əlində ucunda bayraqcıqlar yellənən nizə görünür. 
Sanki bu təsvir kifayətdir ki, təsəvvüründə at ayaqlarının tappıl-
tısını  eşidəsən,  atlıların  özünü  görəsən.  Budur  xalqların  Böyük 
Köçü...” (M.Adcı. Qıpçaq çölünün yovşanı (tərcümə edəni prof. 
Tofiq  Hacıyev).  Bakı,  1997,  s.  105).  Ş.Cəmşidov  “Kitab”dakı 


110

Yüklə 2,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   290




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin