Dərs kitabları №: 1 Ünvan: az6200, Zaqatala Şəhəri, Heydər Əliyev prospekti №: 88

b. Mətnin həm oxunuşu, həm də hökmü nəsx edilir. Yəni vəhy 
edilməsinə baxmayaraq həm hökmü, həm də mətni nəsx edildiyi 

---

QURAN ELMLƏRİ
105
üçün  Qurana  yazılmayan  ayələr.  Buna  misal  olaraq  Hz. Aişədən 
nəql olunan “Bilinən on əmizdirmə haramlıq yaradır” ayəsi haqqındakı 
rəvayətdir. O, bu barədə belə demişdir: “Bilinən on əmizdirmə haram-
lıq yaradır” ayəsi Quranda var idi. Ancaq daha sonra “bilinən beş 
əmmək” ayəsi ilə nəsx edildi. Hz. Peyğəmbər vəfat edərkən onlar 
Quran ayələri kimi oxunurdular”.
119
c.  Mətn  qalır,  hökm  isə  nəsx  edilir.  Buna  misal  olaraq  Ənfal 
surəsinin 65 və 66-cı ayələrini verə bilərik.
  ُكنِّم نُكَي ن
إِ
اَو  ِ ْينَتَئِم ْاوُبِلْغَي  َنو ُرِبا َص  َنوُ ْشِع ْ ُكنِّم نُكَي نإِا ِلاَتِقْلا  َلَع َينِنِمْؤُمْلا  ِضِّرَح ُّ ِبَّانلا اَُّيأَ�  َي  
  َنوُهَقْفَي َّال ٌمْوَق ْمَُّانأَ�ِب ْاو ُرَفَك َنيِ َّالا َنِّم اًافْلأَ� ْاوُبِلْغَي ٌةَئِّم
“ Ey Peyğəmbər! Möminləri döyüşə qaldır. Əgər sizin aranızda iyirmi 
nəfər səbirli adam olsa, iki yüz ( kafirə) qalib gələr, əgər aranızda yüz nəfər 
olsa kafirlərdən mininə üstün gələr, çünki onlar anlamaz camaatdır” 
120
 
ِ ْينَتَئِم ْاوُبِلْغَي ٌةَرِبا َص ٌةَئِّم  ُكنِّم نُكَي نإِاَف اًافْعَض ْ ُكيِف َّانأَ� َِلَعَو ْ ُكنَع ُّللا  َفَّافَخ َنآلا   
  َنيِرِبا َّاصلا َعَم  ُ ّللاَو ِ ّللا  ِنْذ
إِ
ِب  ِ ْينَفْلأَ� ْاوُبِلْغَي  ٌفْلأَ�  ْ ُكنِّم نُكَي ن
إِ
اَو 
“İndi isə Allah (vəziyyəti) sizin üçün yüngülləşdirmişdir. O bilir ki, 
sizdə zəiflik vardır. Əgər içərinizdə yüz səbirli adam olsa, onlar iki yüz 
adama qalib gələrlər. Əgər sizdən min nəfər olsa, Allahın izni ilə iki min 
nəfərə qalib gələr. Axı Allah səbr edənlərlədir.”
121
İlk ayədə “iyirmi”və “ yüz” kimi veilən rəqəmlər, ikinci ayədə 
“yüz” və “min” kimi verilmişdir. Alimlər də burdan yola çıxaraq 
ikinci ayənin birinci ayəni nəsx etdiyi nəticəsinə gəlmişlər. Ancaq 
nəsxi  qəbul  etməyənlər  müsəlmanların  əsri-səadəttən  sonra  say 
baxımından  çoxaldıqlarını,  keyfiyyət  baxımından  isə  azaldığını, 
119  Müslim, Rəda, 24.
120  Ənfal, 8/65
121  Ənfal, 8/ 66

---