b. Hz. Peyğəmbərin Quranı təfsir şəkilləri Hz. Peyğəmbərə gələn vəhy, əshab tərəfindən anlaşıldığı üçün
ayə lərin izahına çox da ehtiyac qalmırdı. Ancaq gələn hər mesajın
əslinə uyğun olaraq anlaşıldığını söyləmək də doğru olmazdı. Belə
bir vəziyyətdə Hz. Peyğəmbər ya əshabın suallarına cavab olaraq,
ya da heç bir suala ehtiyac olmadan bəzi açıqlamalar vermişdir. Bu
açıqlamalarda Hz. Peyğəmbrin istifadə etdiyi metodlardan bəziləri
bunlardır:
a) Mücməli təbyin etməsi (açıqlaması) Bilindiyi kimi mücməl, nə qəsd edildiyi anlaşılmayan
nəss deməkdir. Bu cür ayələrin bir qismi Allah, bir qismi də
Rəsulullah(s.ə.s) tərəfindən açıqlanmışdır. Hz. Peyğəmbərin açıq-
ladığı ayələrin başında əhkam, qeyb, yaradılış, qədər, qiyamət və
əxlaqi mövzuları əhatə edən ayələr gəlir:
... ُ ّللا َمَّارَح ِتَّالا َسْفَّانلا ْاوُلُتْقَت َلَو...
251 Nisa, 4/59.
252 İbn Macə , Müqəddimə, 2
