Doktor ZƏHİRƏDDİN əl-MƏDƏNİ
Yüklə 0,94 Mb.
|
|
Doktor ZƏHİRƏDDİN əl-MƏDƏNİ BİR YƏHUDİ FİTNƏSİNİN
Müəllif 1941-ci ildə elm və alimlər diyarı Salkutda anadan olmuş, doqquz yaşına çatmamış Quranı əzbər öyrənmişdir. O, ibtidai təhsilini məktəbdə almaqla yanaşı, ölkəsinin adətinə görə dini elmləri də məscidlərdə öyrənmişdir. Yaşı on yeddini ötməmiş mədrəsə və institutları bitirmiş, həmçinin Pəncab universitetində "lisans" elmi dərəcəsi almışdır. Ondan sonra Mədinə Islam Universitetinə daxil olmuş, universitetin ən hörmətli tələbələrindən olmuşdur. Universtitetin rəhbərliyi ona xüsusi qayğı göstərmiş, tələbəlik illərində Məkkədə və Mədinədə söylədiyi nitqləri, ərəb dilində çıxan qəzet və jurnallarda məqalələri ilə ərəb ölkələrində şöhrət qazanmışdır. O, 1967-ci ildə Mədinə Islam Universtitetini “şəriət lisansı” elmi dərəcəsi və fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, sonra vətənə qayıdıb Lahurda ən böyük came məscidinə xətib təyin olunmuşdur. O həmçinin həftəlik jurnal redaktoru təyin olunmuşdur. Bu işdə də onun qabiliyyəti üzə çıxmış, əsl Islam haqqında yazmağa və onu müdafiə etməyə, qadyanilik, bəhailik, kommunizm, sosializm, bidətçilik, xürafatçılıq kimi mürtədd, zülmkar, yolunu azmış qruplara öz qələmi və nitqi ilə cavab verməyə başlamışdır. O, bir neçə dildə neçə-neçə kitab yazmış və həmçinin Pakistanın elə bir qəsəbəsi və kəndi qalmamışdır ki, orada Islam yolundan azanlara cavab verən xütbələr oxumasın. O, siyasi mübarizəyə qoşulmuş, əzablar çəkmiş, həbs olunmuşdur. Lakin Allah yolunda çalışmasından, cihaddan əl çəkməmiş və çəkmir, Alahın bayrağını uca tutur, Xaliqin sözünü göylərə qaldırır. O, bu qızğın döyüşlər zamanı da öz elmi işindən əl çəkməmişdir. Bəlkə də o, Pakistanın ən böyük universiteti olan Pəncab universitetində altı dəfə magistr dərəcəsi almış yeganə adamdır. Habelə Kəraçi universitetini hüquqşünas diplomu ilə bitirmişdir. O, indi Islam Tədqiqatları Akademiyasına rəhbərlik edir, özünün elmi dairələrdə geniş yayılmış "Tərcüman əl-hədis" adlı elmi-dini jurnalını buraxır. Bu jurnalın da dinsizlər və yolunu azmışlara qarşı mübarizədə layiqli yeri var.
Uzun müddət Moskvada yaşayıb rus şərqşünaslığı məktəbinin yetirməsi olduğumdan türkdilli sovet respublikalarının vicdani ehtiyaclarını mükəmməl təsəvvür edə bilmirəm. Lakin islam dinində təfriqəçiliyin, məzhəbçiliyin səbəblərini aydınlaşdırmağa yönəlmiş belə bir əsərə hər halda ehtiyac olacağını duyuram. Əsərin rus dilinə tərcüməsinin əlyazma variantını iraqlı tələbə dostum Məhəmmədin təşəbbüsü ilə oxuduqdan sonra əsli ilə tanış olmağa cəhd göstərdim, lakin tərcümənin əsas müəlliflərindən biri təhsilini başa vurub vətəninə qayıdarkən əsərin əslini də özü ilə apardığından bu mümkün olmadı. Ərəblərlə uzunmüddətli əməkdaşlıq nəticəsində qazandığım təcrübə əsərin rus dilinə mükəmməl tərcümə olunduğu qənaətinə gəlməyimə kömək etdi və onu rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmək qərarına gəldim. Həm də bilirdim ki, ətrafda ilahiyyat elmlərini kifayət dərəcədə bilən ərəb dostlarımın və Moskvadakı kitabxanalarda zəngin mənbələrin olması, eləcə də sovet şərqşünaslığının son illərdəki nailiyyətləri bu işi görməkdə əlimdən tuta bilər. Elə də oldu və indi əsərin Azərbaycan dilinə tərcüməsinin rus variantı ilə tutuşdurulduqda kifayət qədər dəqiq olduğunu deyə bilərəm. Əlavə olaraq buradakı Quran ayələrinin tərcüməsi və çıxarışlarının verilməsində, hədislərin mətnlərinin daha ifadəli tərcüməsində yuxarıda qeyd etdiyim imkanlardan geniş istifadə etdiyim üçün deyə bilərəm ki, ara-sıra bir qədər irəli də addımlar atılmışdır. Hər halda əsər tərcümədən tərcümədir və gələcəkdə əslini əldə edə bilsəm, müqayisə edib dəqiqləşdirmələr aparmaq arzusunda olduğumu gizlətmirəm. Digər cəhətdən SSRI-də belə bir əsərin nəşrinə marağı olan bir təşkilatın, yaxud nəşriyyatın hələlik olmadığı ümid verir ki, tərcümənin nəşrinədək onu əsli ilə müqayisə etmək imkanı olacaq. Əsas məsələ sovet məkanındakı islam dini ruhanilərinin belə əsərlərə münasibətinin necə olacağıdır. Axı mükəmməl ruhani təhsilinə yiyələnməyib 60-70-ci illərdə təhlükəsizlik orqanlarının maraqlarına uyğun olaraq ruhani başçı təyin edilmiş bəzi “din xadimləri”nin başçılıqları elə təfriqə və məzhəbçilik üstündə bərqərar olub! Buna görə də onlar bu əsərdə təfriqəçiliyin və məzhəbçiliyin Islam peyğəmbəri Məhəmmədin nəslindən sui-istifadə nəticəsində meydana gəldiyini sübut etməyə çalışan müəlliflə, məncə, razılaşmaq istəməyəcəklər. Yəqin ki, müəllif də məsələyə müxtəlif münasibətlərin olduğunu bildiyindən dərin elmi təhlil aparmağa cəhd göstərmiş və tədqiqatını hər an mənbə ilə əsaslandırmışdır. Əsərin sonunda verilən biblioqrafik məlumat bunu bir daha təsdiq edir. Bütün mümkün çatışmazlıqlarla, o cümlədən müəllif haqqında məlumatın olmaması ilə yanaşı, “Bir yəhudi fitnəsinin nəticələri” (“Posledstviya odnoy yevreyskoy kozni”) əsəri artıq uzun zaman ayrı yaşadığım vətənimin və xalqımın dilində mövcuddur və ümid edirəm ki, bu gün onun tərcüməsini mümkün edən dəyişikliklər sabah nəşrini də mümkün edə bilər. Əbabil Hacıyev dekabr 1985, Moskva Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|