F. M. Şİrzadov tribotexniKİ avadanliq və vasiTƏLƏR

 
Polimer 
materiallar 
aşağıdakı 
bəzi 
xüsusiyyətlərinə görə tribotexniki gərgin vəziyyətdə 
səmərəlidirlər: 
-
molekullararası zəif rabitə qüvvəsi (dispersion 
qüvvələr, dipolların qarşılıqlı təsiri, hidrogen körpü 
birləşmələri) hesabına aşağı adheziya və sürtünmə 
qüvvəsi; 
-
korroziyaya qarşı yüksək davamlılıq; 
-
rəqsləri yüksək dərəcədə söndürmə qabiliyyəti.
Polimer materialların çatışmayan cəhətlərinə 
aiddir: 
-
aşağı bərkliyi hesabına (məsələn, PVC 75-
150N/mm
2
), 
abrazivə 
qarşı 
aşağı 
yeyilməyədavamlılıq; 
-
temperaturun və ya gərginlik vəziyyətinin artması 
ilə 
möhkəmliyin 
azalması 
və 
yeyilmə 
intensivliyinin artması; 
-
aşaği istilik keçirmə səbəbindən, sürtünmə 
səthlərində temperaturun yüksəlməsi.
Qeyd olunan mənfi halları qismən ardan qaldırmaq 
üçün polimerlərə əlavə qatqılar qoşulur. 
 
Tribotexniki səthlərdə tətbiq olunan materiallar 
haqqında əlavə məlumatlar ayrı-ayrı fəsilərdə 
veriləcəkdir. Materiallar haqqında daha geniş 
informasiyalar əldə etmək üçün sorğu ədəbiyyatlarına 
müraicət oluna bilər.

---

26 
1.3. 
Səth təbəqəsi və səthin 
yeyilməyədavamlılığının yüksəldilməsi 
üsulları 
Metal materialın üzərində texniki səthin əmələ 
gəlməsi sadə formada aşağıdakı şəkildə verilmişdir. 
Texniki səthin xarakteriza olunması üçün, daxildən 
xaricə üç sahə - əsas material, daxili və xarici 
təbəqələr fərqləndirilir. 
Daxili sərhəd təbəqəsi hazırlama üsulundan asılı 
olaraq, əsas materialdan fərqlənən deformasiya və 
bərkimə zonalarından, xarici sərhəd təbəqəsi isə 
əsasən əsas materialdan fərqlənən tərkibə malik olub, 
oksid, adsorpsia və çirklənmələrdən ibarətdır.