Maddə 35
264
Yerləşmə dövləti diplomatik agenti xarakterindən asılı olmayaraq
bütün əmək və dövlət mükəlləfiyyətlərindən, həmçinin rekvizisiya,
təzminat və hərbi düşərgələr kimi hərbi mükəlləfiyyətlərdən azad
etməlidir.
265
Maddə 36
1. Yerləşmə dövləti özünün qəbul etdiyi qanun və qaydalara mü-
vafiq olaraq aşağıdakı göstərilənləri gətirməyə icazə verir və sax-
lanma, daşınma rüsumları və bu növ xidmət növləri istisna olmaqla
bütün gömrük rüsumlarından, vergilərdən və bununla bağlı yığımlar-
dan azad edir:
a) nümayəndəliyin rəsmi istifadəsi üçün nəzərdə tutulan əşyalar;
b) ilkin ləvazimat əşyaları da daxil olmaqla, diplomatik agentin və
ya onunla birgə yaşayan ailə üzvlərinin şəxsi istifadəsi üçün nəzərdə
tutulan əşyalar.
2. Diplomatik agentin şəxsi yükü, əgər onun bu maddənin 1-ci
bəndindəki istisnaların aid edilmədiyi əşyalardan və ya yerləşmə
dövlətinin qanunu ilə qadağan edilən və ya karantin qaydaları ilə
tənzimlənən əşyalardan ibarət olmasını güman etməyə ciddi əsas
yoxdursa, yoxlamadan azad edilir. Bu cür yoxlama diplomatik agen-
tin və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsinin iştirakı ilə aparılmalıdır.
Maddə 37
1. Diplomatik agentlə birgə yaşayan onun ailə üzvləri, əgər onlar
yerləşmə dövlətinin vətəndaşları deyillərsə, 29-36-cı maddələrdə
göstərilən imtiyaz və immunitetdən istifadə edirlər.
2. Nümayəndəliyin inzibati- texniki personalının üzvləri və
onların ailə üzvləri, əgər onlar yerləşmə dövlətinin vətəndaşları
deyillərsə və ya daimi olaraq bu dövlətdə yaşamırlarsa, 29-35-ci
maddələrdə göstərilən imtiyaz və immunitetdən belə bir istisna ilə
istifadə edirlər ki, 31-ci maddənin 1-ci bəndində göstərilən yerləşmə
dövlətinin mülki və inzibati yurisdiksiyasından immunitet öz
vəzifəsini yerinə yetirmədiyi zaman yol verdiyi hərəkətlərə aid
edilmir. Onlar, həmçinin ilkin ləvazimat əşyalarına münasibətdə 36-
cı maddənin 1-ci bəndində göstərilən imtiyazlardan istifadə edirlər.
3. Nümayəndəliyin xidmət personalının yerləşmə dövlətinin
vətəndaşı olmayan və ya bu dövlətdə daima yaşamayan üzvləri öz
vəzifələrini yerinə yetirərkən yol verdikləri hərəkətlərə münasibətdə
immunitetdən istifadə edirlər və xidmət yerində aldıqları əmək
haqqından tutulan vergi, yığım və rüsumlardan azad olunurlar, və
həmçinin 33-cü maddədə göstərilən istisnalardan istifadə edirlər.
4. Nümayəndəlik əməkdaşlarının ev işçiləri yerləşmə dövlətinin
vətəndaşı deyillərsə və ya bu dövlətdə daima yaşamırlarsa, xidmət
yerlərində aldıqları əmək haqqından tutulan vergi, yığım və rü-
sumlardan azad edilirlər. Digər məsələlərə münasibətdə onlar
yerləşmə dövlətində yol verilən dərəcədə imtiyaz və immunitetlərdən
istifadə edə bilərlər. Lakin yerləşmə dövləti bu şəxslər üzərində yu-
risdiksiyasını elə həyata keçirməlidir ki, nümayəndəliyin öz funksiya-
larını lazımi şəkildə yerinə yetirməsinə müdaxilə etməsin.
Maddə 35
1. Yerləşmə dövləti tərəfindən verilən əlavə imtiyaz və
immunitetlərdən başqa, yerləşmə dövlətinin vətəndaşı olan və bu
dövlətdə daima yaşayan diplomatik agent, ancaq öz funksiyalarını
yerinə yetirərkən etdiyi rəsmi hərəkətlərə münasibətdə yurisdiksiya
immunitetindən və toxunulmazlıqdan istifadə edir.
2. Nümayəndəlik personalının yerləşmə dövlətinin vətəndaşı olan
və ya bu dövlətdə daima yaşayan digər üzvləri və ev işçiləri imtiyaz
və immunitetlərdən yerləşmə dövlətinin yol verdiyi hüdudlarda
istifadə edirlər. Lakin yerləşmə dövləti bu şəxslər üzərində yurisdik-
siyasını elə həyata keçirməlidir ki, nümayəndəliyin öz funksiyalarını
həyata keçirməsinə heç bir şəkildə müdaxilə etməsin.
Maddə 39
1. İmtiyaz və immunitet hüququ olan hər bir şəxs, öz vəzifəsini
tutmaq üçün gedərkən yerləşmə dövlətinin ərazisinə qədəm qoyduğu
andan və ya əgər həmin şəxs bu dövlətin ərazisindədirsə onun
haqqında xarici işlər nazirliyinə və ya haqqında razılıq əldə edilmiş
digər bir nazirliyə məlumat verilən andan həmin imtiyaz və
immunitetlərdən istifadə edir.
2. Əgər imtiyaz və immunitetlərdən istifadə edən şəxsin funk-
siyaları bitirsə, bu imtiyaz və immunitetlər o, ölkəni tərk edən andan
və ya bunu etmək üçün ağlabatan vaxt bitdikdən sonra dayandırılır,
lakin hərbi münaqişə hallarında belə, həmin vaxta qədər bu imtiyaz
və immunitetlər qüvvədə qalır. Lakin bu şəxs tərəfindən özünün
nümayəndəlik əməkdaşı funksiyalarını yerinə yetirərkən həyata
keçirilən əməllərə münasibətdə immunitet qalmaqda davam edir.
3. Nümayəndəlik əməkdaşı öldüyü halında, onun ailə üzvləri
onların hüquqları olan imtiyaz və immunitetlərdən yerləşmə ölkəsini
tərk etmək üçün ağlabatan müddət keçənədək istifadə etməkdə da-
vam edirlər.
266
267
Maddə 41
4. Yerləşmə dövlətinin vətəndaşı olmayan və bu dövlətdə daimi
yaşamayan nümayəndəlik əməkdaşı və ya onunla birgə yaşayan ailə
üzvü öldüyü halda yerləşmə dövləti, bu ölkədə alınmış və onun
ölümünə qədər aparılmağı qadağan edilən bütün əmlak istisna
edilməklə ölənin daşınar əmlakının aparılmasına icazə verməlidir.
Yerləşmə dövlətində olması ölmüş nümayəndəlik əməkdaşının və ya
nümayəndəlik əməkdaşının ailə üzvünün məhz burada olması ilə
şərtlənən daşınar əmlakdan vərəsəlik vergisi və varislik rüsumu alın-
mır.
1. İmtiyaz və immunitetlərdən istifadə edən bütün şəxslər bu imti-
yaz və immunitetlərə ziyan vurulmadan yerləşmə dövlətinin qanun və
qərarlarına hörmət etməyə borcludurlar. Onlar, həmçinin bu dövlətin
daxili işlərinə qarışmamalıdırlar.
2. Yerləşmə dövləti ilə aparılmaq üçün akkreditə edən dövlət
tərəfindən nümayəndəliyə həvalə olunan bütün rəsmi işlər bu
dövlətin xarici işlər nazirliyi ilə və ya bu nazirlik vasitəsilə, haqqında
razılıq əldə edilmiş digər nazirliklə və ya bu nazirlik vasitəsilə apa-
rılır.
Maddə 40
3. Nümayəndəliyin binaları nümayəndəliyin bu Konvensiya ilə,
ümumi beynəxalq hüququn digər normaları ilə və ya akkreditə edən
dövlətlə yerləşmə dövləti arasında qüvvədə olan hər hansı xüsusi ra-
zılaşmalarla nəzərdə tutulmuş funksiyaları ilə bir araya sığmayan
məqsədlər üçün istifadə edilməməlidir.
1. Öz vəzifəsini tutmaq üçün gedərkən və ya öz vəzifəsinə, öz
ölkəsinə qayıdarkən diplomatik agent zərurət olduqda, ona viza verən
üçüncü dövlətin ərazisindən keçirsə, yaxud bu ərazidədirsə, bu
üçüncü dövlət onun keçib getməsini və ya qayıtmasını təmin etmək
üçün tələb olunan toxunulmazlıq və bu cür digər immunitetlər verir.
Bunlar imtiyaz və immunitetlərdən istifadə edən, diplomatik agenti
müşayiət edən və ya ayrılıqda ona çatmaq üçün gedən və ya öz
ölkəsinə qayıdan hər bir ailə üzvünə də aiddir.
Maddə 42
Diplomatik agent yerləşmə dövlətində şəxsi mənfəət məqsədilə
peşə və kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olmamalıdır.
2. Bu maddənin 1-ci bəndində göstərilən vəziyyət yarandıqda
üçüncü dövlət nümayəndəliyin inzibati-texniki və ya xidməti person-
alının üzvlərinin və onların ailə üzvlərinin onun ərazisindən keçib
getməsinə maneçilik törətməməlidir.
Maddə 43
Diplomatik agentin funksiyaları əsasən aşağıdakı hallarda
dayandırılır:
a) akkreditə edən dövlət yerləşmə dövlətinə diplomatik agentin
funksiyalarının dayandırıldığını bildirdikdə;
3. Üçüncü dövlətlər tranzitlə gedən rəsmi yazışmaya və kodlaş-
dırılmış, şifrəli məktublar da daxil olmaqla digər rəsmi məlumatlara
da yerləşmə dövlətinin verdiyi azadlıq və mühafizəni verməlidir.
Onlar tranzitlə gedən, zərurət olduqda viza verilmiş diplomatik
kuryerlərə və diplomatik poçta yerləşmə dövlətinin verməyə borclu
olduğu toxunulmazlıq və mühafizəni verməlidir.
b) yerləşmə dövləti 9-cu maddənin 2-ci bəndinə uyğun olaraq dip-
lomatik agenti nümayəndəliyin əməkdaşı kimi tanımaqdan imtina
etdiyini akkreditə edən dövlətə bildirdikdə.
Maddə 44
4. Üçüncü dövlətlərin bu maddənin 1, 2 və 3-cü bəndləri ilə
nəzərdə tutulan vəzifələri bu bəndlərdə nəzərdə tutulan və fövqəladə
vəziyyətlə əlaqədar üçüncü dövlətin ərazisində olan şəxslərə və rəsmi
məlumatlara, diplomatik poçta da aid edilir.
Yerləşmə dövləti, hətta silahlı münaqişə baş verdikdə belə,
yerləşmə dövlətinin vətəndaşı olmayan və imtiyazlardan istifadə edən
şəxslərin və vətəndaşlığından asılı olmayaraq belə şəxslərin ailə
üzvlərinin, tezliklə çıxıb getmələri üçün zəruri yardım göstərməlidir.
O, zəruri hallarda onların özləri və əmlakları üçün tələb olunan daş-
ınma vasitəsini onların ixtiyarına verməlidir.
268
269
Maddə 45
İki dövlət arasında diplomatik əlaqələrin kəsildiyi və ya nü-
mayəndəliyin müvəqqəti olaraq geriyə çağırıldığı halda:
a) yerləşmə dövləti, silahlı münaqişə olduqda belə, nümayəndəlik
binasına bütün əmlakı və arxivi ilə birgə hörməti etməli və onu
qorumalıdır;
b) akkreditə edən dövlət öz nümayəndəliyinin binalarının onun
əmlakı və arxivi ilə birlikdə mühafizəsini yerləşmə dövləti üçün
məqbul olan üçüncü bir dövlətə etibar edə bilər;
c) akkreditə edən dövlət öz mənafeyinin və öz vətəndaşlarının
mənafelərinin müdafiəsini yerləşmə dövləti üçün məqbul olan
üçüncü bir dövlətə etibar edə bilər.
Maddə 46
Akkreditə edən dövlət yerləşmə dövlətinin razılığı ilə yerləşmə
dövlətində təmsil edilməyən üçüncü dövlətin xahişi ilə bu üçüncü
dövlətin və onun vətəndaşlarının mənafelərinin müdafiəsini mü-
vəqqəti olaraq öz üzərinə götürə bilər.
Maddə 47
1. Bu Konvensiyanın maddələrini tətbiq edərkən yerləşmə dövləti
dövlətlər arasında aryı-seçkilik qoymamalıdır.
2. Lakin aşağıda göstərilən hallar ayrı-seçkilik hesab edilmir:
a) əgər yerləşmə dövləti bu Konvensiyanın hər hansı müddəasının
onun akkreditiv dövlətdəki nümayəndəliyinə qarşı məhdud şəkildə
tətbiq olunması ilə əlaqədar bu müddəanı məhdud şəkildə tətbiq
edirsə;
b) əgər adətə və ya razılaşmaya görə dövlətlər bir-birinə Konven-
siyanın müddəaları ilə tələb ediləndən daha əlverişli rejim yaradar-
larsa.
Maddə 48
Hazırkı Konvensiya bütün dövlətlər - Birləşmiş Millətlər Təşkilatı
və ya ixtisaslaşdırılmış qurumların üzvləri və ya Beynəlxalq
Məhkəmənin Statutunun iştirakçıları olan, həmçinin Birləşmiş
Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən Konvensiyanın
iştirakçısı olmaq üçün dəvət olunan istənilən digər dövlətlər
tərəfindən 1961-ci il oktyabrın 31-dək Avstriyanın Federal xarici
işlər nazirliyində, daha sonra 1962-ci il martın 31-dək Birləşmiş
Millətlər Təşkilatının Nyu-Yorkdakı Mərkəzi İdarələrində imzalan-
mağa açıqdır.
Maddə 49
Hazırkı Konvensiya ratifikasiya edilməlidir. Ratifikasiya
sənədləri saxlanmaq üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş
katibinə təhvil verilir.
Maddə 50
Bu Konvensiya 48-ci maddədə göstərilən dörd kateqoriyadan
birinə mənsub olan hər hansı dövlətin qoşulması üçün açıqdır. Qo-
şulma haqqında aktlar saxlanmaq üçün Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının Baş Katibinə təhvil verilir.
Maddə 51
1. Bu Konvensiya sayca iyirmi ikinci ratifikasiya sənədinin və ya
qoşulma haqqında sənədin saxlanmaq üçün Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının Baş katibinə təhvil verildiyindən otuz gün sonra qüvvəyə
minir.
2. İyirmi ikinci ratifikasiya sənədinin və ya qoşulma haqqında
sənədin təhvilindən sonra Konvensiyanı ratifikasiya edən və ya ona
qoşulan hər bir dövlətə münasibətdə Konvensiya həmin dövlət öz
ratifikasiya sənədini və ya qoşulma haqqında sənədini təhvil
verdikdən otuz gün sonra qüvvəyə minir.
Maddə 52
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Katibi 48-ci maddədə gös-
tərilən dörd kateqoriyadan birinə mənsub olan bütün dövlətlərə
aşağıdakılar haqqında xəbər verir:
a) bu Konvensiyanın imzalanması və 48, 49. 50-ci maddələrə
müvafiq olaraq ratifikasiya sənədlərinin və ya qoşulma haqqında
aktların saxlamaq üçün təhvil verilməsi haqqında;
b) 51-ci maddəyə uyğun olaraq bu Konvensiyanın qüvvəyə
minməsi tarixi haqqında.
Maddə 53
Mətnləri rus, ingilis, ispan, çin və fransız dillərində eyni autentik
270
271
KONSUL ƏLAQƏLƏRİ HAQQINDA
olan bu Konvensiyanın əsli saxlanmaq üçün Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının Baş Katibinə veriləcəklir ki, o da bu mətnin təsdiq
edilmiş surətlərini 48-ci maddədə göstərilmiş dörd kateqoriyadan
birinə mənsub olan bütün dövlətlərə göndərəcəkdir.
VYANA KONVENSİYAI
( Vyana, 24 aprel 1963-cü il )
Bu Konvensiyanın Tərəfləri olan dövlətlər,
Öz hökumətləri tərəfindən lazımi qaydada səlahiyyətləndirilən
aşağıdakı imza atanlar bunları təsdiqləmək üçün bu Konvensiyanı
imzaladılar.
konsul münasibətlərinin xalqlar arasında qədim dövrlərdən bəri
qurulmasını qeyd edərək,
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin dövlətlərin
suveren bərabərliyi, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub
saxlanılması və dövlətlər arasındakı dostluq münasibətlərinin inkişaf
etdirilməsinin dəstəklənməsi haqqında məqsəd və prinsiplərini
diqqətə alaraq,
Min doqquz yüz altmış birinci il aprelin on səkkizində Vyanada
imzalanmişdir.
diplomatik əlaqələr və immunitetlər haqqında Birləşmiş
Millətlər Təşkilatı Konfransının 18 aprel 1961-ci ildə imzalanmaq
üçün açılan diplomatik əlaqələr haqqında Vyana Konvensiyasını
qəbul etdiyini nəzərə alaraq,
konsul əlaqələri, imtiyaz və immunitetləri haqqında beynəlxalq
Konvensiyanın imzalanmasının dövlətlərin dövlət və ictimai quru-
luşundan asılı olmayaraq, onlar arasında dostluq münasibətlərinin
inkişafına kömək göstərəcəyinə əmin olaraq,
bu cür imtiyaz və immunitetlərin ayrı-ayrı adamların mənfəəti
üçün deyil, dövləti təmsil edən orqanlar kimi diplomatik
nümayəndəliklərin funksiyalarının səmərəli surətdə
həyata
keçirilməsini təmin etmək üçün verildiyini dərk edərək,
bu Konvensiyanın müddəaları ilə birbaşa nəzərdə tutulmayan
məsələləri beynəlxalq adi hüquq normalarının tənzimləməkdə davam
edəcəyini təsdiq edərək,
aşağıdakılar barədə razılığa gəldilər:
Maddə 1
Təriflər
Bu Konvensiyada işlədilən terminlər aşağıdakı mənaları daşı-
yır:
a) "Konsulluq" - hər hansı baş konsulluq, konsulluq, vitse-
konsulluq və konsulluq agentliyi;
b) "Konsulluq dairəsi" - konsulluğa öz funksiyalarını yerinə
yetirmək üçün ayrılmış bölgə;
c) "Konsulluq başçısı" - konsulluğa rəhbərlik etmək tapşırığı
272
273
I Fəsil. Konsul əlaqələri haqqında ümumi müddəalar
almış şəxs;
ç) "Konsulluğun vəzifəli şəxsi" - konsulluq başçısı daxil ol-
maqla, konsulluq funksiyalarını yerinə yetirmək tapşırığı almış hər
hansı şəxs;
I Bölmə. Konsul əlaqələrinin qurulması və həyata keçirilməsi
Maddə 2
d) "Konsulluğun əməkdaşı" - konsulluqda inzibati və texniki
vəzifələri yerinə yetirən hər hansı şəxs;
Konsul münasibətlərinin qurulması
1. Dövlətlər arasında konsul münasibətlərinin qurulması qar-
şılıqlı razılıq əsasında həyata keçirilir.
e) "Xidmət personalı işçisi" - konsulluqda xidmət işlərini
yerinə yetirən şəxs;
2. İki dövlət arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasına
verilən razılıq əgər başqa cür qeyd şərt olunmayıbsa konsul
münasibətlərinin qurulmasına razılıq deməkdir.
ə) "Konsulluğun işçiləri" - yəni konsulluğun vəzifəli şəxsləri,
konsulluq əməkdaşları və xidmət personalı işçiləri;
f) "Konsulluq personalı işçiləri" - konsulluğun vəzifəli şəxsləri
(Konsulluq başçısı istisna olmaqla), habelə konsulluğun əməkdaşı və
xidmət personalı işçiləri;
3. Diplomatik münasibətlərin kəsilməsi konsul
münasibətlərinin ipso facto kəsilməsinə gətirib çıxarmır.
g) "Xüsusi ev xidmətçisi" - konsulluq işçisinin yalnız xüsusi
xidmətində olan şəxs;
Maddə 3
Konsul funksiyalarının yerinə yetirilməsi
ğ) "Konsulluq binaları" - kimin mülkiyyətində olmasından asılı
olmayaraq, yalnız konsulluq funksiyalarını yerinə yetirmək üçün ay-
rılmış binalar və ya bina hissələri, bu binalara və yaxud bina
hissələrinə aid torpaq sahəsi;
Konsul funksiyaları konsulluq tərəfindən yerinə yetirilir.
Onlar, həmçinin hazırkı Konvensiyanın müddəalarına uyğun olaraq
diplomatik nümayəndəliklər tərəfindən də yerinə yetirilir.
h) "Konsulluq arxivləri" - konsulluğa aid bütün kağızlar,
sənədlər, yazışmalar, kitablar, filmlər, videosəsyazma lentləri, kon-
sulluğun reyestləri, şifr və kod cədvəlləri, kartoçkalar, onların sax-
lanılması və mühafizəsinin təmin edilməsi üçün ayrılmış
ləvazimatlar.
Maddə 4
Konsulluqların açılması
1. Göndərən dövlətin konsulluğu yerləşmə dövlətinin
ərazisində yalnız yerləşmə dövlətinin razılığı ilə açıla bilər.
2. Konsulluğun yerləşdiyi ərazi, onun dərəcəsi və konsulluq
dairəsi göndərən dövlət tərəfindən müəyyənləşdirilir və yerləşmə
dövləti ilə razılaşdırılır.
2. Konsul vəzifəli şəxslərinin iki kateqoriyası mövcuddur:
konsul vəzifəli şəxsləri və fəxri konsul vəzifəli şəxsləri. Hazırkı
Konvensiyanın II fəslinin müddəaları ştatlı konsul vəzifəli şəxslərinin
rəhbərlik etdikləri konsulluqlara şamil olunur; III fəslin müddəaları
fəxri konsul vəzifəli şəxslərinin rəhbərlik etdikləri konsulluqlara
şamil olunur.
3. Konsulluğun yerləşdiyi ərazidə, onun dərəcəsində və yaxud
konsulluq dairəsində sonrakı dəyişikliklər göndərən dövlət tərəfindən
yalnız yerləşmə dövlətinin razılığına əsasən həyata keçirilə bilər.
3. Yerləşmə dövlətinin vətəndaşı olan və ya orada daimi
yaşayan konsulluq işçilərinin statusu hazırkı konvensiyanın 71-ci
maddəsi ilə tənzimlənir.
4. Baş konsulluq və ya konsulluq yerləşdiyi ərazidən kənarda
vitse-konsulluq yaxud konsulluq agentliyi açmaq istədiyi halda da
yerləşmə dövlətinin razılığı zəruridir.
5. Mövcud konsulluğun tərkib hissəsini təşkil edən
dəftərxananın onun yerləşdiyi ərazidən kənarda açılması üçün də
yerləşmə dövlətinin əvvəlcədən müəyyən razılıq verməsi zəruridir.
274
275
Maddə 5
Konsul funksiyaları
1)
yerləşmə dövlətində göndərən dövlətin və onun
vətəndaşlarının (fiziki və hüquqi şəxslərinin) maraqlarının beynəlxalq
hüquqla müəyyən edilmiş hüdudlarında müdafiəsi;
2)
göndərən dövlət və yerləşmə dövləti arasında ticarət,
iqtisadi, mədəni və elmi əlaqələrin inkişafına yardım göstərilməsi,
habelə bu konvensiyada göstərilən digər yollarla dostluq
münasibətlərinin inkişafına kömək göstərilməsi;
3)
bütün qanuni yollarla yerləşmə dövlətinin ticarət, iqtisadi,
mədəni və elmi həyatındakı şərtlərin və hadisələrin aydınlaşdırılması,
onlar haqqında göndərən dövlətin hökumətinə və maraqlı şəxslərə
məlumat verilməsi;
4)
göndərən dövlətin vətəndaşlarının pasportlarının və yol
sənədlərinin verilməsi və təmsil olunan dövlətə getmək arzusunda
olan şəxslərin vizalarının və ya müvafiq sənədlərinin verilməsi;
5)
göndərən dövlətin vətəndaşlarına (fiziki və hüquqi
şəxslərinə) kömək və yardım göstərilməsi;
6)
notarius, vətəndaşlıq vəziyyəti aktlarının qeydiyyatçısı
vəzifələrinin icra edilməsi, habelə inzibati xarakterli digər funk-
siyaların yerinə yetirilməsi, bu şərtlə ki, bu hallarda heç bir şey
yerləşmə dövlətinin qanunlarına və qaydalarına zidd deyildir;
7)
göndərən dövlətin vətəndaşlarının (fiziki və hüquqi
şəxslərinin) yerləşmə dövlətinin ərazisində yerləşmə dövlətinin
qanunlarına uyğun olaraq “mortis cansa” varisliyi halında
mənafeyinin qorunması;
8)
yerləşmə dövlətinin qanun və qaydaları ilə müəyyən
edilmiş çərçivədə göndərən dövlətin vətəndaşı olan yetkinlik yaşına
çatmayan və tam fəaliyyət qabiliyyəti olmayan digər şəxslərinin,
xüsusilə, həmin şəxslər üzərində hər hansı bir qəyyumluq və ya
himayəçiliyin müəyyən edilməsi tələb edilirsə mənafeyinin mü-
dafiəsi;
9)
yerləşmə dövlətində qəbul olunmuş təcrübə və qaydalara
riayiət etməklə göndərən dövlətin vətəndaşlarının, əgər onların
ölkədə olmamasına və ya digər səbəblərə görə bu vətəndaşlar öz
hüquq və maraqlarının müdafiəsini vaxtlı-vaxtında həyata keçirə
bilmirlərsə, yerləşmə dövlətinin qanun və qaydalarına uyğun olaraq
bu vətəndaşların hüquqlarının və maraqlarının mühafizəsi üçün
ibtidai tədbirlər barədə sərəncam verilməsinin təmin edilməsi
məqsədilə yerləşmə dövlətinin məhkəmə və digər idarələrində
göndərən dövlətin vətəndaşlarının təmsilçiliyi və təmsilçiliyinin
təmin edilməsi.
10)
beynəlxalq sazişlərə uyğun olaraq və ya belə sazişlər
olmadıqda yerləşmə dövlətinin qanunlarına və qaydalara zidd
olmayan istənilən digər qaydada məhkəmə və qeyri-məhkəmə
sənədlərinin verilməsi və ya məhkəmə tapşırıqlarının və göndərən
dövlətin məhkəmələri üçün ifadələrin alınması üzrə tapşırıqların icra
edilməsi;
11)
göndərən dövlətin milliyyətinə mənsub olan gəmilərə və bu
dövlətdə qeydiyyatdan keçmiş təyyarələrə, onların heyətinə
münasibətdə göndərən dövlətin qanun və qaydalarına uyğun olaraq
nəzarət və təftiş hüquqlarının həyata keçirilməsi;
12)
bu maddənin k bəndində göstərilən gəmilərə və təyyarələrə
və onların heyətinə yardım göstərilməsi, gəmi üzmələrinə aid
ərizələrin qəbul edilməsi, gəmi sənədlərinə baxılması və qeydiyyatı
və qəbul edən dövlətin hakimiyyət orqanlarının hüquqlarına zərər
gətirmədən yolda baş vermiş istənilən hadisələrin araşdırılması və ya
göndərən dövlətin qanun və qaydaları ilə müəyyən edilmişsə,
kapitan, heyət üzvləri və matroslar arasında olan hər bir mübahisənin
həlli;
13)
göndərən dövlət tərəfindən konsulluğa həvalə olunan,
yerləşmə dövlətinin qanun və qaydaları ilə qadağan olunmayan və ya
icra edilməsinə yerləşmə dövlətinin etiraz etmədiyi və ya göndərən
dövlət və yerləşmə dövləti arasında qüvvədə olan beynəlxalq
müqavilələrlə nəzərdə tutulan digər funksiyaların həyata keçirilməsi.
Dostları ilə paylaş: |