İnformatikanin əsaslari

Ədədlərin bir say sistemindən digərinə keçirilməsi.

Ədədlərin 10-luq say sisteminə keçirilməsi. 2-lik, 8-lik və 16-lıq say sistemlərindəki ədədləri 10-luq say sisteminə keçirmək üçün ədədin açıq yazılışından istifadə edilir:

10,11₂
1 2¹
0 2⁰
1 2 ¹
1 2 ²
2,75₁₀

67,5₈
6 8¹
7 8⁰
5 8 ¹
55,625₁₀

19F₁₆
1 16¹
9 16⁰
15 16⁰
415₁₀

Ədədlərin 10-luq say sistemindən 2-lik, 8-lik və 16-lıq say sistemlərinə keçirilməsi.

Bu bir qədər mürəkkəbdir və müxtəlif üsullarla həyata keçirilir.
10-luq say sistemindəki tam ədədi 2-lik say sisteminə keçirmək üçün 2-lik əsasına ardıcıl bölüb qalıqları sağdan sola oxuyub soldan sağa düzmək lazımdır:

19₁₀
^X ₂ yazılışı 10-luqdakı 19 ədədinin 2-likdəki ekvivalentini tapmağı ifadə edir.

Ardıcıl bölmə: 19:2=9 [1], 9:2=4 [1], 4:2=2 [0], 2:2=1 [0], 1:2 [1] alınır. Yəni

¹⁹₁₀ ¹⁰⁰¹¹₂ . Bu qaydaya əsasən, mövqeli say sistemlərinin hamısının əsası 10 şəklində göstərilir. Bu, say sisteminin özünün əsasına bölünməsi nəticəsində alınır: 10:10= 1[0], 2:2=1[0] , 8:8=1[0], 16:16=1[0]. Bu baxımdan say sisteminin əlifbasını təşkil edən hər bir işarə say sisteminin əsasına nəzərən qalıq kimi çıxış edir.