Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari

MBBTning asosiy vazifalari va xususiyatlari. Ma’lumki, MBBT dasturiy va til vositalarining to‘plamidan iborat bo‘lib, ular yordamida MB ni hosil qilish, yuritish, tahrirlash va boshqa vazifalarni bajarish mumkin. Bunday tizim yordamida operatsiya tizimining ma’lumotlarini boshqarish bo‘yicha imkoniyatlari kengayadi.


9.1-jadval. Tartiblashgan fayl va indeks
Asosiy fayl Tartiblashgan fayl

	Ismi-sharifi	Tug‘ilgan yili		Tugilgan yili	Manzili
001	Xalilov S.S.	1970		1959	004
002	Salimov S.X.	1969		1969	002,003
003	Jalilov A.A.	1969		1970	001
004	Valiev A.A.	1959		1970	001

MBBT ning vazifalarini uch guruhga ajratish mumkin:

• fayllarni boshqarish; ya’ni faylni ochish, nusxa olish, nomini o‘zgartirish tuzilishini o‘zgartirish, qayta hosil qilish, tiklash, hisobot olish, bekitish va boshqalar;

  
  

• yozuvlarni boshqarish, ya’ni yozuvlarni o‘qish, kiritish, tartiblashtirish, o‘chirish va boshqalar;

  
  

• yozuv maydonlarini boshqarish.

  
  

Shuni ta’kidlash lozimki, ma’lumotlarni harflar dastasi yordamida kiritish, hisoblash, takroriy jarayonlarini amalga oshirish, ma’lumotlarni ko‘rsatuv oynasi yoki bosmaga chiqarish MBBT ning vazifalari qatoriga kirmaydi. Bu vazifalar amaliy dasturlar yordamida bajariladi. Bunday dasturlar MBBTning maxsus dasturlash tillari orqali hosil qilinadi.

Yuqorida keltirilgan vazifalar to‘plami MBBT da uch turdagi dasturlarning bo‘lishini talab qiladi: boshqaruvchi dastur, qayta ishlovchi (translyator) dastur va xizmat ko‘rsatuvchi dastur. MBBT ishga tushishi bilan asosiy boshqaruvchi dastur xotirasiga yuklanadi. Boshqa dasturlar tegishli holda ishga tushiriladi.
MBBTni turkumlashda mantiqiy tuzilish asos qilib olingan. Shuning uchun ham tarmoqli, pog‘onali va relyasion MBBTlari mavjud. Relyasion MBBT lari keng tarqalgan bo‘lib, ular jumlasiga dBase III Plus, FoxBase, Fox Pro, Clipper, dBase IV, Paradox va boshqalar kiradi.