Jahon tarixi

IVIustainlakachilarning qo‘zg‘olonchilarni
t o ‘p o g ‘ziga b og‘lab otishi.
Mustamlakachilar 1858-yilda Hindistonni Buyuk Britaniya 
mulki deb e’lon qildilar. Qo‘zg‘olonchilar tor-m or keltirilgan 
b o ‘lsa-da, mustamlakachilar b a’zi islohotlarni o ‘tkazishga 
m ajbur b o ‘ldilar. C hunonchi, yer egalarining soliqlarni 
oshirishi taqiqlab qo‘yildi. Mahalliy knyazlarning o ‘z yerlariga 
egaligi daxlsiz deb e’lon qilindi. «Ost-Indiya» kompaniyasi 
esa tugatildi. Hindistonni boshqarish Britaniya m a’murlari 
qo‘liga o‘tdi.
0 ‘zingizni sinang:
♦ «Ost-Indiya» kompaniyasi —........
♦ 1857-yilda ....
♦ 1858-yilda ... .
Hindistonda ziyolilar qatlamining shakllanishi. 
Buyuk Bri­
taniya hukumati qo‘zg‘olondan zarur xulosalar chiqardi. Endi 
hukumat mahalliy aholiga qator imtiyozlar joriy etish yo‘liga 
o ‘tdi.
Jumladan, hindlarning ilm olishlariga yo‘l ochdi. Mak- 
tab, kollej va boshqa o ‘quv yurtlari ochila boshlandi. Hindlar 
Yevropa davlatlari universitetlarida ham ta ’lim olish imko- 
niga ega boMdilar. Shu tariqa mahalliy ziyolilar qatlami shakl- 
lana bordi.
118

---

Yevropacha ma’lumotga ega bo‘lgan hindlar davlat xiz- 
matiga qabul qilina boshlandi. Ular orqali ingliz tilining tar- 
qalishi yanada kengaya bordi. To‘g‘ri, dastlabki yillarda ingliz 
tilini biluvchi hindlar juda ozchilikni tashkil etardi. Biroq 
shu ozchilik orqali ham hind jamiyatiga ilg‘or g‘oyalar kirib 
kela boshladi.
Sipohi (jangchi) — Buyuk Britaniya zobitlari rahbarlik
qilgan hindlardan tuzilgan yollanma q o ‘shin.
Savol va topshiriqlar
1. Hindistonda о ‘matilgan Buyuk Britaniya mustamlakachilik tariiblari
haqida nimalami bilib oldingiz?
2. Mustamlakachilar Hindistonni qay tariqa boshqardilar?
3. Sipohilar qo ‘zg ‘olonining sabablarini tushuntirib bering.
4. Buyuk Britaniya hukumati qo ‘zg ‘olonni bostirish uchun qanday
choralar ко ‘rdi?
5. Qo ‘zg‘olonning tarixiy ahamiyati nimalardan iborat?