Jahon tarixi

Venesuela mustaqilligi. 
Venesuelada 
mustaqillik urushiga Simon Bolivar rah- 
barlik qildi. U Janubiy Amerika xalq- 
larining eng mashhur qahramoni bo‘lib 
qoldi. Bolivar venesuelalik badavlat kre- 
ol — pomeshchik va savdogar oilasida 
tug‘ildi. Juda yaxshi ilm olgan Bolivar 
Yevropa bo‘ylab safar qildi.
«Ispaniya m ening m am lakatim ni 
b a n d i qilgan z a n jirla rn i p a rc h ala b
tashlam agunim cha xotirjam b o ‘lmay- 
man», — derdi u. Bolivar Venesuela 
ozodlik qo‘shinini tuzdi.
U ispan qo‘shinlariga qarshi olib borgan muvaffaqiyatli 
janglari uchun general unvoni va «Xaloskor» degan faxriy 
nom oldi.
Bolivar faqat zamindor kreollargagina tayanib qolmay, 
qora tanlilar bilan hindularni ham kurashga otlantirdi. Qullik 
bekor etilganini e’lon qildi va shu tariqa qora tanli qullarning 
bir qismini o‘z qo‘shiniga jalb etdi. Hindu dehqonlarga esa 
urush tamom boMishi bilanoq ular o‘z yerlariga ega boMishini 
va’da berdi.
Bolivar Yevropaning ilg‘or jamoatchiligiga murojaat etib 
yordam so‘raganida, uning da’vatiga ko‘plab ko‘ngillilar javob
Sim on Bolivar.
8 - Jahon tarixi
113

---

berib, m ustam lakachilarga qarshi kurashayotgan L otin 
Amerikasi xalqlariga yordam berishga qaror qildilar. Irlan- 
diyalik, ingliz, nemis, italyan, polyak va ruslar Venesuelaga 
keldilar.
1811-yilda Venesuela mustaqil deb e’lon qilindi. Bolivar 
Yangi Granadaning Ispaniyadan ozod boMishiga yordam berdi 
va 1819-yilda Yangi G ranada Venesuela bilan birlashdi. 
Birlashgan davlatga X. Kolumb sharafiga Buyuk Kolumbiya 
deb nom berildi.
Bolivar Buyuk Kolumbiya Prezidenti lavozimini egalladi. 
U hindularga solinadigan oMponni bekor qildi. Yirik pomesh- 
chiklarning yerlarini musodara qilish to ‘g‘risidagi qonun 
loyihasini ishlab chiqdi.
Ammo bu tadbir pomeshchiklarning qarshiligiga duch 
kelib, amalga oshmay qoldi.
Bolivar Ispaniyadan ozod qilingan barcha Amerika respub- 
likalari konfederatsiyasini tuzishni orzu qilar edi. Inqilobning 
eng qiyin, hal qiluvchi davrida Bolivar xalq bilan birga bo‘ldi 
va unga fidokorona xizmat qildi. Shuning uchun ham u yirik 
pomeshchiklarga yoqmadi.
Ular Bolivarni jismonan yo‘q qilishga qaror qildilar. Oxir- 
oqibatda u 1830-yilda iste’foga chiqishga majbur b o ‘ldi. U 
afsus bilan bunday deb yozgan edi: «Inqilobga xizmat qi­
lish — bu dengizni shudgor qilish bilan barobardir». Lotin 
Amerikasi xalqlari shu paytga qadar atoqli qahramon — Ame- 
rikadagi mustamlakalarning xaloskori Bolivarni hurmat bilan 
eslaydilar.