Jiydanamolar qabilasi

Chilonjiydanamolar Rhamnales qabilasi. Chilonjiydadoshlar


Rhamnaceae oilasi. Oilaga 60 ta turkumga oid 900 dan ortiq tur kiradi. Ular yer yuzida keng tarqalgan. O’zbekistonda 3 ta turkumga mansub 6 ta turi o‘sadi. Bular buta va past bo‘yli daraxtlardan iborat. Gullari mayda, ko'rimsiz, aktinomorf, 4-5 bo‘lakli, asosan, ikki jinsli, mevasi turlicha. O’zbekistonda 3 ta turkumga mansub 6 ta tabiiy turi va 2 ta turkumga oid 2 ta madaniy turi o‘sadi. Ular dorivor va oziq-ovqat o‘simliklar sifatida qadrlanadi.

3.Jiydanamolar - Eleagnales qabilasi.


 
Jiydadoshlar - Eleagnaceae oilasi. Oilaga 3 turkum 40 ga yaqin tur kiradi. O’zbekistonda 2 ta turkumga oid 5 turi o‘sadi. Buta va daraxtlardan iborat. Gullari 2 jinsli. Shimoliy yarim sharning subtropik va mo’tadil iqlimli hududlarida tarqalgan. O’zbekistonda jiyda (Eleagnus angustifolia) va chakanda (Hippophae rhamnoides) dorivor, iste’mol qilinadigan o‘simlik sifatida qadrlanadi. Oila vakili sifatida chakanda bilan tanishamiz.Chakanda - Hippophae rhamnoides - kichik daraxt yoki buta. Bo‘yi 2-5 m ga yetadi, shoxlangan, o‘tkir tikanli o‘simlik. Bargining uzunligi - 2 - 9 sm, eni - 3 - 15 mm. Ustki tomoni och yashil, ostki tomoni kumushsimon oq ranglidir, gullari bargi bilan bir vaqtda chiqib rivojlanadi hamda to‘p bo‘lib shoxlarda joylashadi. Changchi gullarining gulqo‘rg‘oni 2 bo‘lakli, 4 changchili. Urg‘ochi gullarining gulqo‘rg‘oni 2 bo’lakli, o‘rtasida bitta uzun ustuncha yetiladi. Yetilgan mevasi sershira, to‘q sariq apelsin rangli, ananas mazasini beruvchi, sharsimon yoki biroz cho‘zinchoq shaklda.May oyida gullaydi, mevasi avgust-sentabr oylarida pishadi. Vitaminga boy o‘simlik. Mevasini shundayligicha iste’mol qilish, undan qiyom, konserva, kisel, vino va hokazolar tayyorlash mumkin. Xalq tabobatida qon bosimini davolashda, tishni chidamli qilishda ishlati­ladi. To‘qayzorlarda, daryo sohillarida o‘sadi.

Chonjiydadoshlar - Rhamnaceae oilasi

Oilaga 60 ta turkumga oid 900 dan ortiq tur kiradi. Ular yer
yuzida keng tarqalgan. 0 ‘zbekistonda 3 ta turkumga mansub 6 ta
turi o'sadi. Bular buta va past bo'yli daraxtlardan iborat. Gullari
mayda, ko'rimsiz, aktinomorf, 4-5 bo‘lakli, asosan, ikki jinsli,
mevasi turlicha.
0 ‘zbekistonda 3 ta turkumga mansub 6 ta tabiiy turi va 2 ta
turkumga oid 2 ta madaniy turi o‘sadi. Ular dorivor va oziq-ovqat
o‘simliklar sifatida qadrlanadi.
Jiydanamolar - Eleagnales qabilasi
Jiydadoshlar - Eleagnaceae oilasi
Oilaga 3 turkum 40 ga yaqin tur kiradi. 0 ‘zbekistonda 2 ta
turkumga oid 5 turi o‘sadi. Buta va daraxtlardan iborat. Gullari 2
jinsli. Shimoliy yarim shaming subtropik va mo‘’tadil iqlimli
hududlarida tarqalgan. 0 ‘zbekistonda jiyda (Eleagnus angustifolia)
va chakanda (Hippophae rhamnoidesj dorivor, iste’mol qilinadigan
o‘simlik sifatida qadrlanadi. Oila vakili sifatida chakanda bilan
tanishamiz.
Chakanda - Hippophae rhamnoides- kichik daraxt yoki buta.
Bo‘yi 2-5 m ga yetadi, shoxlangan, o‘tkir tikanli o‘simlik. Bargining
uzunligi -2-9 sm, eni - 3 -15 mm. Ustki tomoni och yashil, ostki
tomoni kumushsimon oq ranglidir, gullari bargi bilan bir vaqtda chiqib rivojlanadi hamda to‘p bo‘lib shoxlarda joylashadi. Changchi
gullarining gulqo‘rg‘oni 2 bo‘lakli, 4 changchili. Urg‘ochi gullarining gulqo‘rg‘oni 2 bo'lakli, o‘rtasida bitta uzun ustuncha yetiladi.
Yetilgan mevasi sershira, to‘q sariq apelsin rangli, ananas mazasini
beruvchi, sharsimon yoki biroz cho‘zinchoq shaklda. May oyida
gullaydi, mevasi avgust-sentabr oylarida pishadi. Vitaminga boy
o‘simlik. Mevasini shundayligicha iste’mol qilish, undan qiyom,konserva, kisel, vino va hokazolar tayyorlash mumkin. Xalq
tabobatida qon bosimini davolashda, tishni chidamli qilishda ishlatiladi. TVqayzorlarda, daryo sohillarida o‘sadi.

1^ https://azkurs.org/1-yosintoifalar-bolimi--oddiy-marshantsiya-sfagnum-mohi-va-kak.html?page=27