Jurnalımızın növbəti buraxılışı səhiyyə

KÜMELENME KAVRAMI:

Kümelenme kavramının yaratıcısı ola-

rak kabul edilen M. Porter kümelenmeyi; 

“Belirli  bir  alandaki  birbiriyle  rekabet 

eden  fakat  aynı  zamanda  işbirliği  yapan 

karşılıklı  ilişkili  firmaların,  uzmanlaşmış 

arz  edicilerin,  hizmet  üreticilerinin,  iliş-

kili endüstrilerdeki firmaların, ilişkili ku-

rumların (örneğin üniversiteler, standart 

kuruluşlarının  ve  ticaret  birliklerinin  ve 

derneklerinin)  coğ  rafi  yoğunlaşması” 

olarak tanımlamaktadır.

Bir  başka  tanıma  göre,  kümelenme; 

birbirlerine katma değer ekleyen üretim 

zinciri  (değer  zinciri)  ile  bağlı,  karşılıklı 

bağımlı  tedarikçileri  de  içeren,  firmalar 

ve/veya işletmeler, bilgi üreten kurumlar 

(üniversiteler,  araştırma  kurumları,  mü-

hendislik şirketleri), müşteriler, kümelen-

meyi  destekleyen  ilgili  kamu  kurumları, 

sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetim-

ler tarafından oluşturulmuş ağdır.

Kümelenme  yaklaşımının  temelinde 

ekonominin  rekabetçilik  gücünün  artı-

48

say 25 | 

EcoVision

---

mütəxəssis rəyi

rılması  yatmaktadır.  M.  Porter’a  göre  re-

kabetçiliğin iki temel unsuru olduğu ileri 

sürülmektedir.  Bunlar,  verimlilik  ve  ino-

vasyon’dur. Kümelenme yöntemi uluslara-

rası rekabetçiliği elde etmek için kullanıl-

makta, rekabetçiliğin altında ise verimlilik 

ve inovasyon yatmaktadır.

M. Porter’a göre kümelenmeler, sektör-

ler ve şirketler üzerinde 4 şekilde etkide 

bulunur. Bunlar: 

1.  Kümelenme  şirketlerinin  verimlilik 

düzeyinde dengeli bir artış, 

2.  erimliliğin yoğun bir şekilde artması 

için ön şartları yaratma, 

3.  Kümelenme  ile  şirketlerinin  inovas-

yon  kabiliyetleri  ve  girişimcilik  dü-

zeylerinde artış, 

4.  Yeni  iş  kollarının,  hizmetlerin,  şir-

ketlerin ve özellikle de bunların ino-

vasyon potansiyellerinin oluşması ve 

gelişmesinde teşviktir. 

Kümelenme  yaklaşımı  verimlilik  ve 

inovasyon ile birlikte küme içindeki eko-

nomik  oyuncuların  işlem  maliyetlerini 

(transaction cost) de düşürmektedir.