www.
kokanduni.uz
Xuddi shu davrda Amir Temurning Angliya qiroli Genrix 4 bilan olib borilgan diplamatik
munosabatlarida g
’arbiy viloyatlar hokimi Mironshoh faol qatnashdi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
Shoxistajon Uljaeva “Amir Temur davlat boshqaruvi” “Akademnashr” T 2017 23 bet
2.
“Temur tuzuklari” Toshkent 1991. 14, 53, 57 betlar
3.
Mannonov
B.S “Amir Temur diplamatiyas
i
” 105, 106. bet
4.
A. Muhammadjonov “O’zbekiston tarixi” T. 2017 116, 117, 123 betlar.
5.
Nizomiddin Shomiy.”Zafarnoma” 95 bet.
79
www.
kokanduni.uz
YURAK QON TOMIR TIZIMIDA COVID-19 DAN KEYINGI ASORATLARNI ZAMONAVIY
KOMPYUTER TEXNOLOGIYALAR YORDAMIDA DIAGNOSTIKA VA DAVOLASH
Ashurova Muhabbatxon
Farg‘ona Jamoat Salomatligi Tibbiyot Instituti tibbiy
profilaktika ishi yo‘nalishi 1
-bosqich 522-guruh talabasi
Annotatsiya:
Ushbu maqolada
y
urak qon-tomir sistemasi kasalliklari hamda yurak,
arteriyalar va venalar kasalliklari haqida tushunchalar beriladi. Ular juda ko
ʻ
p va xilma-xil. Bu
kasalliklarning ba
ʼ
zilari yurakni, ayrimlari arteriya yoki venalarni boshqalari butun yurak
tomir sistemasini shikastlaydi. Arterial gipertoniya Yurak tomir sistemasi kasalliklari orasida
eng keng tarqalgani bo
ʻ
lib, katta yoshli odamlar orasida ko
ʻ
p uchraydi. U miokard infarkti,
insult, yurak yetishmovchiligi kabi ko
ʻ
pincha o
ʻ
lim yoki nogironlikka sabab bo
ʻ
ladigan asosiy
patogenetik omil hisoblanadi.
Kalit so’zlar:
revmatizm, miokardit, ateroskleroz, trombofebit, gipertoniya, covid-19.
Arterial gipertoniya Yurak tomir sistemasi kasalliklari orasida eng keng tarqalgani bo
ʻ
lib,
katta yoshli odamlar orasida ko
ʻ
p uchraydi. U miokard infarkti, insult, yurak yetishmovchiligi
kabi ko
ʻ
pincha o
ʻ
lim yoki nogironlikka sabab bo
ʻ
ladigan asosiy patogenetik omil hisoblanadi.
Arterial gipotoniya
—
nisbatan kam uchraydi. U arterial gipotoniya sindromi tarzida ko
ʻ
pgina
yurak tomir tizimi kasalliklarida masalan: miokard infarkti, kardiomiopatiya, miokardit,
nevrozlar, gipotireoz, insultdan keyin kuzatiladi. Klinik amaliyotda yurak muskullarining
yallig
ʻ
lanishi
—
miokardit va yallig
ʻ
lanmay zararlanishi
—
miokardiodistrofiya ko
ʻ
proq
kuzatiladi. Endokardit yurak ichki qavatining yallig
ʻ
lanishi- revmatizm va boshqalar
orttirilgan yurak poroklariga sabab bo
ʻ
ladi. Lerikardit kam uchraydi. Miokardit va
miokardiodistrofiya, shuningdek, nevrotik holatlar natijasida yurak aritmiyalari va yurak
blokadasi sodir bo
ʻlishi mumkin. Yurak aritmiyalari yurak qisqarishlari ya’ni urishining
tezlashishi - taxikardiya yoki sekinlashuvi - bradikardiya, yurakning navbatdan tashqari
qo
ʻ
shimcha qisqarishi ekstrasistoliya; yurak urishining to
ʻ
satdan tezlashuvi - parok sizmal
taxikardiya; yurakning har xil vaqt oralig
ʻ
ida noto
ʻ
g
ʻ
ri qisqarishi - tebranuvchi aritmiya va
boshqalarda namoyon bo
ʻ
ladi. Yurak blokadasi yurakning o
ʻ
tkazuvchi sistemasida nerv
impulslari o
ʻ
tishining buzilishi masalan: bo
ʻ
lmachalardan qorinchalarga yoki Gis tutami
oyoqchalariga impuls o
ʻ
tishining buzilishidan iborat. Nevrozlar tufayli yurak nerv apparati
faoliyati buzilganda aritmiyalar bilan birga, yurakda sirqillaydigan, sanchadigan, jazillaydigan
og
ʻ
riq sezgilari ham paydo bo
ʻ
ladi. Ateroskleroz va gipertoniya kasalligi arteriya tomirlarining
keng tarqalgan xastaliklaridan bo
ʻ
lib, aksariyat ular birga kechadi. Ateroskleroz toj
tomirlaridan tashqari, aorta va uning yirik shoxlari, jumladan, buyrak arteriyasi, miya
tomirlari, qo
ʻ
l-oyoqning periferik tomirlarini ham zararlaydi. Arterial tomirlarning
yallig
ʻ
lanishi
—
arteriitlar ko
ʻ
proq infeksion masalan, zaxm va allergik-zardob kasalligi hamda
kollagen kasalliklar tufayli yuzaga keladi. Klinik shakli obliteratsiyalovchi endarteriit, aorta
panarteriiti Venalarning varikoz kengayishi va tromboflebit vena tomirlarining ko
ʻ
p
uchraydigan kasalliklaridan. Sizning asab tizimingiz tanangizning boshqaruv markazidir.
Sizning miyangizdan kelib chiqqan holda u sizning harakatlaringizni, fikrlaringizni va
atrofingizdagi dunyoga avtomatik javoblaringizni boshqaradi. Shuningdek u ovqat hazm
|