Kokanduni uz

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
 
1.
Z.T.Nishanova, N.G.Kamilova, D.U.Abdullayeva, M.X.Xolnazarova “Rivojl
anish 
Psixologiyasi” Pedagogik Psixologiya
2.
Q.Sodiqov S.H.Aripova G.A.Shahmurova. “Yosh Fiziologiy As I Va Gigiyena “
3.
Z.Nishonova. “Psixogigena”
4.
Z.T.Nishonova, G.K.Alimova. “Bolalar psixologiyasi va diagnostikasi” . 
5.
https://minikar.ru/uz/tests/diagnostika-i-korrekciya-otklonenii-shkolnikov-v-
povedenii/ 
6.
https://gigafox.ru/uz/vedenie-beremennosti/rabota-so-skazkami-v-nachalnoi-
shkole-konspekt-uroka-po-literature-na-temu/ 
7.
https://cyberleninka.ru/article/n/kichik-maktab-yoshidagi-o-quvchilar-
shaxslararo-munosabatlarida-empatiyani-shakillantirish 
 
 
 
 
 

---

581
www.
kokanduni.uz 
BOSHLANG‘ICH SINFLARGA TA’LIM BERISH JARAYONIDA ZAMONAVIY METOD VA
VOSITALARNING AHAMIYATI 

Ne’matullayeva Madinabonu
 
Boshlang‘ich ta’lim yo‘nalishi 1
- bosqich talabasi,
Jumanova Shahnoza Ikromjonovna 

Qo‘qon universiteti “Ta’lim” kafedrasi o‘qituvchisi
 
 
Annotatsiya
: Ushbu maqolada boshlang‘ich sinflarda dars o‘tish jarayonida mavjud 
muammolarni bartaraf etish maqsadida zamonaviy tehnalogik vositalarning ahamiyati, 
ularning dars jarayoniga tadbiq qilish samaradorligi haqida fikrlar bayon etilgan. Darslarni 
sifatli tashkil etilishning imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida bir qancha metod va 
vositalar tavsiya etilgan. 
Kalit so’zlar
: boshlang‘ich sinf, o‘qish, intonatsiya, metod, ta’
lim, dars jarayoni, 
pedagogik texnologiyalar, interfaol vositalar, savodxonlik darajalari, didaktik o’yinlar.
Bugungi shiddatli davr har bir ta’lim olayotgan shaxslardan bolalik chog‘idan boshlab 
qunt bilan o‘qish, ilm va hunar o‘rganishni talab etmoqda. A
na shu talab asosida 
mamlakatimizda o‘ziga xos ta’lim tizimi yaratildi: “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun va “Kadrlar 
tayyorlash Milliy dasturi” qabul qilindi. Ularda ta’limning boshqa sohalari qatori boshlang‘ich 
ta’limiga ham alohida o‘rin ajratilgan.
Ta’lim o‘qituvchi va o‘quvchilarning hamkorlikdagi faoliyati bo‘lib, shu jarayonda 
shaxsning taraqqiyoti, uning ma’lumoti va tarbiyasi ham amalga oshadi. Darslarda o‘qituvchi 
o‘z bilimi, ko‘nikma va malakalarini mashg‘ulotlar vositasida o‘quvchilarga yetkazadi, 
o
‘quvchilar esa uni o‘zlashtirib borishi natijasida undan foydalanish qobiliyatiga ega bo‘ladi. 
O‘rganish jarayonida o‘quvchilar o‘zlashtirishning turli ko‘rinishlaridan foydalanishadi, ya’ni 
o‘zlashtirilayotgan ma’lumotlarni q
abul qilish, qayta ishlash hamda amaliyotga tatbiq etishda 
o‘ziga xos tafovutlarga tayanadi. Ta'lim jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchilarlarning dars 
paytidagi hamkorligi, o‘quvchilarning mustaqil ishlashi, sinfdan tashqari ishlar shaklida ta’lim 
va tarbiya masalalari hal etiladi. 
Boshl
ang‘ich sinflarda o‘tiladigan ona tili, matematika, o‘qish, odobnoma, tabiatshunoslik 
darslari o‘z mohiyati, maqsad va vazifalariga ko‘ra ta’lim tizimida alohida o‘rin tutadi. Negaki 
ularning zaminida savodxonlik va axloqiy-ta
’limiy tarbiya asoslari turadi
. Shuning uchun ham 
boshlang‘ich ta’lim darslariga o‘quvchilar qiziqishini oshirishga alohida e’tibor berish lozim. 
Chunki bolalar boshlang‘ich sinflardanoq «dars» degan muqaddas so‘zdan bezib qolmasliklari 
lozim. O‘quvchilarni darsga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish uchun tajribali o‘qituvchilar turli 
didaktik o‘yinlardan foydalanishmoqda.
Bugungi kunda ta’lim jarayonida interfaol metodlar va axborot texnologiyalarini o‘quv 
jarayonida qo‘llashga bo‘lgan qiziqish kundan
-kunga or
tib bormoqda. Bunday bo‘lishin
ing 
sabablaridan biri, shu vaqtgacha an’anaviy ta’limda o‘quvchilar faqat tayyor bilimlarni 
egallashga o‘rgatilgan bo‘lsa, zamonaviy texnologiyalardan foydalanish esa ularni 
egallayotgan bilimlarini o‘zlari qidirib topish, mustaqil o‘rganish va fikrlash, t
ahlil qilish, hatto 
yakuniy xulosalarni ham o‘zlari keltirib chiqarishga o‘rgatadi. O‘qituvchi bu jarayonda shaxs 
rivojlanishi, shakllanishi, bilim olishi va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi va shu bilan bir 
qatorda boshqaruv
chilik, yo‘naltiruvchilik funk
siyasini bajaradi. 
Hozirgi kunda pedagoglarga juda katta sharoitlar yaratib berilmoqda. Bu sharoitlardan 
unumli foydalanga holda darslarni mazmunli va samarali tashkillash zarur. Shuning uchun 
o‘qituvchilar doimo o‘z ustida ishlashi, innovatsion, noan’ana
viy, interaktiv dars usullarini 
muntazam o‘qib va o‘rganib borishi hamda o‘quv
-tarbiya jarayoniga tatbiq qila olishi kerak. 
O‘qituvchi dars jarayonida o‘quvchilarning badiiy, estetik, mantiqiy, jismoniy va ma’naviy 

---

582