Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI BADIIY ADABIYOT ASARLARIGA 
QIZIQTIRISHNING PEDAGOGIK-PSIXOLOGIK OMILLARI 
 
Ostanayeva Zulfizar 
Maktabgacha ta’lim pedagogikasi va psixologiyasi yo‘
nalishi talabasi,
 
Abdiyeva Fazilat Fayzulla qizi
Nizomiy nomidagi TDPU Maktabg
acha ta’lim 
 
pedagogikasi va psixologiyasi kafedra o
‘
qituvchisi
 
Annatotsiya:
Jahon miqyosida ilg’or texnologilar asosida maktabgacha yoshdagi 
bolalarni badiiy adabiyot asarlariga qiziqtirishning samarali usullariga oid bir qator 
izlanishlar olib borilmoq
da. Shuningdek, oila va maktabgacha ta’lim
tashkilotlari innovatsion 
hamkorligi natijasida maktabgacha yoshdagi bolalarni badiiy adabiyot asarlariga qiziqtirishda
pedagogik-
psixologik ta’sir ko’rsatishga ham alohida e’tibor qaratilmoqda. Bu esa 
maktabgach
a ta’lim tashkilotlarida samarali mexaniz
mlarni tashkil etishni taqozo etadi. 
Maktabgacha ta’limning samarali mexanizmlarini joriy etish o’sib kelayotgan yosh avlodni 
ma’naviy
-
axloqiy va intellektual rivojlantirishni sifat jihatdan yangi darajaga ko’taris
hning eng 
muhim sharti hisoblanadi. Shunin
gdek, o’quv
-
tarbiya jarayonida ta’limning innovatsion 
shakllari va usullarini qo’llashga ko’maklashadi. Mamlakatimizda ayni paytda vujudga kelgan 
shart-
sharoitlar o’qish shakli, mazmuni va uni amalga oshirish mexanizmlarini qayta ko’rib 
chiqishni va bu jar
ayonga tegishli o’zgartishlarni kiritishni taqozo etmoqda. 
Kalit so’zlar: 
adabiyot, ta’lim, jamiyat, pedagogic
-psixologik, fan-texnika, inson, shaxs, 
bola 
Yurtimizda bolalarga sifatli kitoblar yetkazib berish borasida ham bir qancha yangi 
loyihalar amalga 
oshirilmoqda. Natijada bolalar ko‘ngliga tez va oson kirib boradigan kitoblar 
kun sayin ko‘paymoqda.Yangi O‘zbekiston bolalariga atalgan kitoblar hayot maydonining eng 
yu
ksak cho‘qqisiga chorlab turadigan porloq mash’alaga o‘xshaydi. Ularning har bir sahi
fasi 
farzandlarimizni izlanishga, intilishga, yangiliklar yaratishga chorlab va hamisha ilhomlantirib 
turadi. 
Ta’lim
-tarbiya ishlarini takomillashtirish, uni jahon andozal
ari darajasiga ko’tarish, fan 
sohasidagi yangiliklarni amaliy hayotga tatbiq etish mu
him masalalardan biri bo’lib qolmoqda. 
Ayniqsa yosh avlodga ta’lim
-
tarbiya berish, ularda fan asoslariga nisbatan bilim, ko’nikma, 
malakalarni shakllantirish davlat siyosatining ustuvor vazifalaridan hisoblanadi.Bolaning 3 
yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan makta
bgacha yoshi bolalik davrining katta bir qismini tashkil 
etadi. Asosan mana shu davrdan boshlab bolaning mustaqil faoliyatlari rivojlanadi hamda 
shaxsiy individul xususi-yatlari yani (shaxsiy fazilatlari) tarkib topa boshlaydi. Rus
pedagoglaridan P.F.Les Gaftning fikricha, insonning maktabgacha yoshidagi davri shunday 
birdavrki, ana shu davr mobaynida kelgusida qanday xarakter xislatlari paydo bo’lishi 
belgilanadi va axloqiy sifatlarining asoslari yuzaga keladi.
A.S.Makarenkbolalarni juda kichik davridan boshlab tarbiyalash zarurligi haqida gapirib, 
tarbiyaning eng muhim asoslari bolaning beshyoshgacha bo’lgan davri mobaynida yuzaga
keltiriladi. Mana shu davrda qilingan butun tarbiya, tarbiya jarayonining 90% ini tashkil etadi, 
degan edi.
Mak
tabgacha yoshdagi bolalarning kitobga bo’lgan qiziqishni uyg’otish o’z navbatida
ular shaxsiyati rivojiga ham ulkan darajada ta’sir etadi.Chunki har bir bola o’z shaxsiy
at va 
dunyo qarashga ega. Shaxs kamoloti va uning taraqqiy etishida esa bevosita pedagogika 
hamda psixologiyaning o’rni o’rni beqiyosdir. Shuning uchun ham bolalarni kitob o’qishga 
qiziqtirishda pedagogik va psixologik omil muhim hisoblanadi. Kitob va kitobxonlik bola 
ong-
tafakkurini teranlashtirib, qalbiga eng go‘zal ezgu niyatlarni jo
ylaydigan, ularni 

---

602