Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.
kokanduni.uz “Najot taʼ limda, najot tarbiyada, najot bilimda. Maktab ta ʼ limini rivojlantirsak, oliy ta ʼ lim ham, ilm ham kelajakda rivojlanadi. Hozir bu masalaga e ʼ tibor qilmasak, nafaqat kechirmaydi, yoshlarimiz sharoit bor joyga ketadi”. Tabiatning inson ongidagi aksi bo‘lgan tabiatshunoslik jamiyatning rivojlanishi bilan mukammalashadi. Tabiatshunoslik fanining maqsadi - tabiat hodisalarining mohiyatini aniqlash, tabiat qonunlarini bilish hamda ulardan amalda foydalanish imkoniyatlarini ochib berish. Tabiatshunoslik tushunchalarini o‘zlashtirishda predmetlararo; nutqni rivoj lantirish, o‘qish, matematika, ona tili, musiqa, ashulla, mehnat ta ʼ limi, rasm fanlari bilan aloqa o‘rnatilishi muhim ahamiyatga ega. Predmetlararo aloqadan tizimli ravishda foydalanish bolalarni ilgari olingan bilimlarni qo‘llashiga, o‘quv faoliyatlarinin g barcha turlarida mantiqiy bog‘lanish o‘rnatishga o‘rgatadi. Tabiatshunsolik fanini o‘qitish metodikasini yaxshi bilish boshlang‘ich sinf o‘qituvchisiga bolalarni o‘qitishni to‘g‘ri tashkil qilish imkonini beradi. Tabiatshunoslik fanining mazmunini ochi b berishda xilma xil o‘qitish metodlaridan foydalanish va bu fanga turlicha yondashish mumkin. U yoki bu metodni tanlashda o‘qituvchi shuni nazarda tutishi kerakki, bu tanlagan metod rivojlantiruvchi ta ʼ limning vaziflarini ta ʼminlash orqali, o‘quvchilarning bilish foaliyatini faollashtirsin va o‘quvchilar tomonidan yangi bilimlarning qanday o‘zlashtirilyotganligini tez va aniq ko‘rsatib bersa maqsadga muvoffiq bo‘ladi. Shunga ko‘ra tabiatshunoslik dars larida amaliy ishlar, suhbatlar, hissiyotni qo‘zg‘atuvchi hikoyalar, ayniqsa, mustaqil ishlardan ko‘proq foydalanish kerak, bunda tadqiqiy yondashish, murakkab bo‘lmagan tahlil va sintez, taqqoslash va umumlashtirish, tabiat ishlarining majburiy tarkibiy q ismlari bo‘lishi lozim. Tabiiy fanlar o‘quvchilarni, i nsonning tabiatga ta ʼ sirini va tabiat boyliklarini avaylab - asrashni o‘rgatadi. Tabiiy fan tushunchasini samarali o‘zlashtirishni taʼ minlovchi metod bu tabiatni kuzatish metodi hisoblanadi. Kuzatishlar xulosasiga ko‘ra, o‘simlik, hayvon yoki biror hodis a haqida o‘quvchida aniq tasavvurlar hosil bo‘ladi. Tabiatshunoslikni o‘qitish jarayonida dunyoni ilmiy tushunish asoslarini shakllantirish uchun tabiatga insonparvarlik munosabatini, vatanparvarlikni va go‘zallikni tushunishni tarbiyalash kerak. Tabiats hunoslikni o‘qitishda og‘zaki, ko‘rgazmali, amaliy va boshqa metodlardan foydalaniladi. Hozirgi kunda o‘quvchilarga zamonaviy bilim berishda ularning ijodiy faolligi, individual qobiliyatlarini ochishga qaratilgan metodlar tobora ko‘proq qo‘llanilmoqda. T abiatshunoslik bo‘yicha mashg‘ulotlarni sinfdan va maktabdan tashqari tadbirlar: ochiq havodagi o‘yinlar, o‘lkashunoslik sayyohatlari, yurishlar bilan chambarchas bog‘lamoq zarur. Tabiatshunoslik darslari — bu mehnat tarbiyasi maktabi hamdir. Aniq misollar da o‘quvchilarni oda m mehnati — uning jismoniy va ma‘naviy sihatligining manbai ekanligiga ishontirib, o‘qituvchi mehnatga muhabbatni, astoydil mehnat qilish istagini, mehnat ahliga hurmatini tarbiyalaydi. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari 1 -sinfda maktab xodimlarining mehnatiga hurmat, maktabning yer maydonchasidagi ishlarda qarashish, 2-sinfda esa kun tartibidagi mehnatning turlari, maktab mulkiga ehtiyotlik munosabati, xona o‘simliklarini parvarish |