MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

         

Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)

 

384 

384 

müstəmləkəçilik  mühitində  və  təhsilində  deyil,  müstəqil 

Azərbaycan  mühitində  və  təhsilində  bu  anlayışları 

mənimsəməsi  də  vacib    amillərdəndir.  Məsələn,  Azərbaycan 

Cümhuriyyəti  dövründəki  millətçi  demokratlarla  tanışlıq, 

onların  ideyalarının  öyrənilməsi  yeni  nəslin  şüurunun 

formalaşmasında  xeyli  dərəcədə  müsbət  təsir  göstərir.  Yeni 

nəsil  anlayır  ki  (hamısı  olmasa  da),    yaxın  tarixdə  demo-

kratiyaya  və  «rus  kommunizmi»nə  münasibətdə  onların  ata-

babaları  hansı  yolu  tutmuşlar!  Deməli,  sovet  nəslindən  fərqli 

olaraq  yeni  nəslin  bu  ideyaları  müqayisə  etmək  şansları  da 

var. 

Gördüyümüz  kimi,  XX  əsrdə  beynəlmiləl  ideya  olan 

iki  ideya  xəttinə  münasibətdə  sovet  və  yeni  nəsil  arasında  nə 

qədər ziddiyyətlər mövcuddur. Bu cür ziddiyyətlərin mövcud-

luğu, üstəlik modernəlşmə, postmodernləşmə  və vətəndaş cə-

miyyəti ideyalarının da yayıldığı bir dövrdə milli şüurun asan 

şəkildə  formalaşması prosesinin həyata keçirilməsi mümkün 

deyildir.  Ən azı ona görə ki, Azərbaycan xalqı «rus kommun-

izmi»ndən  tamamilə qurtulub milli demokratiyaya  uyğunlaş-

madığı bir dövrdə, yeni ideyaların da təsirinə məruz qalır. Bu 

isə,  istər-istəməz  milli  şüurun  formalaşması  prosesinə  əngəl 

olur. 

Milli  şüurun  formalaşması  prosesinin  ləngiməsi 

fonunda,  buna  alternativ  olaraq  Azərbaycan  cəmiyyətində 

kənar  ideyalar  və  ona  uyğun  qeyri-milli  şüur  formaları 

toplumun  ayrı-ayrı  təbəqələrinə bu  və  ya  digər  dərəcədə  təsir 

göstərir.  Çünki  milli  şüuru  istənilən  səviyyədə  olmayan 

insanlar  istər-istəməz  alterantiv  ideyaların  ya  təsirinə  məruz 

qalır,  ya  da  özləri  kənar  ideyalara  meyil  göstərirlər.  Bu, 

xüsusilə gənc bir dövlət üçün çox təhlükəlidir. 

---