2.4. Ichki kuch faktorlari (IKF) bilan kuchlanishlar
orasidagi boglanishlar
Yuqorida nuqtadagi kuchlanishni ikkita tuzuvchilarga - normal va urinma kuchlanishlarga ajratgan edik (2.5 - , 2.6 - shakl, a).
2.6 - shakl.
Ba’zi ҳollarda to’la kuchlanish vektorini koordinata o’qlariga parallel bo’lgan uchta tuzuvchiga ajratish qulay bo’ladi. 2.6, b shaklda brus ko’ndalang kesimidagi ixtiyoriy nuqtadagi kuchlanishlarning koordinata o’qlariga parallel bo’lgan tuzuvchilari ko’rsatilgan. Bu tuzuvchilarning indekslari quyidagi qoida asosida qo’yilgan: normal kuchlanishning indeksi kesim normali parallel bo’lgan o’qni, urinma kuchlanishning birinchi indeksi shu nuqtadagi normal kuchlanish indeksi bilan mos bo’lib, kesim normali parallel bo’lgan o’qni, ikkinchi indeksi kuchlanishning qaysi o’qqa parallelligini ko’rsatadi.
To’lakuchlanishninormalvaurinmakuchlanishlargaajratishma’lumfizikma’nogaega. Zo’riqqanmaterialzarralaribir - birlaridanuzoqlashishyokiyaqinlashishgaintilganҳoldanormalkuchlanishlarҳosilbo’ladi. Urinmakuchlanishlarmaterialzarralariningko’rilayotgankesimbo’yichasiljishibilanbogliqdir.
Endibrusningko’ndalangkesimidagiIKFbilankuchlanishlarorasidagi munosabatlarinituzamiz. Elementar yuzachadagi elementar ichki kuchlar quyidagiga teng:
Elementar ichki kuchlarni brusning ko’ndalang kesim yuzi bo’yicha yigib, bosh vektorning tuzuvchilari uchun quyidagi ifodalarni ҳosil qilamiz:
(2.5)
Elementar ichki kuchlarning tegishli o’qlarga nisbatan elementar momentlarini topamiz:
Bundan
(2.6)
Bu formulalar yordamida IKF ma’lum bo’lganida kuchlanishlarni topish mumkin.
Dostları ilə paylaş: | 
