Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

5. 
Shakllarni chizamiz, uchdan birini boʻyaymiz.
1
2
3
2.
Modellar asosida ifodalar tuzamiz va yechamiz. 
3. 
Zafar, Diyor va Madina teng boʻlaklarga bo‘lingan 
pitsa sotib olishdi. Har bir bola bittadan boʻlak yedi. 
Bitta boʻlak ortib qoldi. Bu boʻlak pitsaning qanday 
qismini tashkil etadi? Ularga qaysi pitsa berilgan edi? 
4.
Kesma nechta bo‘-
lak ka bo‘lingan? Kesma 
uzunligini topamiz.
23 cm 23 cm 23 cm
?
5.
3 ta to‘g‘ri to‘rtburchak chizamiz. Birinchisini to‘liq, ik-
kin chisining yarmini, uchinchisining choragini bo‘yaymiz.
@edurtm_uz

---

A
b
D
136
11-DARS: 
BO‘LAKLARI BO‘YICHA SHAKLNI YASASH VA 
BO‘LAKLARGA AJRATISH
Maqsad:
shakllarni taqqoslaydi. Bo‘laklari bo‘yicha shakl yasaydi va 
bo‘laklarga ajratadi.
1. 
Mavzu bo‘yicha tushuncha beriladi. Berilgan topshiriqni birgalikda ba-
jaramiz. Rasmda nimatasvirlangan? Bular kubiklar. Siz kubik o‘yini haqida 
bilasizmi? Kubiklar qanday ranglardan iborat? Uni to‘g‘ri yig‘a olasizmi? Ku
-
bik nechta bo‘lakdan iborat? Ularni sanaymiz va hisoblaymiz:
3 × 3 + 3 × 3 + 3 × 3 = 27.
Berilgan ifoda kubik uchta bo‘lakdan iborat ekanini bildiradi. 
2. 
Topshiriq amaliy bo‘lgani uchun uni amalda bajaramiz. Qaychi va katak
-
li qog‘ozdan foydalanamiz. Berilgan chap tomondagi to‘rtburchakdan qay
-
chi yordamida to‘g‘ri to‘rtburchak yasaymiz. Barcha o‘quvchilarga topshiriq 
beramiz. Katakli daftar varag‘i, qaychi bilan topshiriqni bajarishadi. Bundan 
tashqari bosha topshiriq ham berish mumkin. 
Kvadratni shunday yo‘nalishda qirqib, to‘g‘ri
to‘rtburchak hosil qilamiz.
3. 
O‘quvchilar bilan birgalikda bajaramiz. Bizga katak
-
li qog‘oz va qaychi kerak bo‘ladi. 
Berilgan shaklni katakli qog‘ozdan 
qirqib olamiz va uni namunadagi-
dek ikkita bo‘lakka ajratamiz. Qirqib 
olgan ikkita bo‘lagimiz tengmi? 
Ularni ustma- ust qo‘yib tekshiramiz. 
Qirqib olgan bo‘laklarimizdan kvad-
rat yasab ko‘ramiz. 
4. 
Hisoblaymiz. 2-yili nechta met-
ro bekati qurildi? 
Jami 23 ta metro bekat qurilgan.
1-yarim yilda 8 ta. 
2-yarim yilda 5 ta. 
1-yili: 8 + 5 = 13.
2-yili: 23 – 13 = 10.
2-yili 10 ta metro bekati qurilgan.
5. 
O‘quvchilarga o‘qituvchi to-
monidan tushuncha beriladi. 
13 cm + 5 cm + 12 cm = 30 cm. 
10 cm + 10 cm + 2 cm + 2 cm = 24 cm.
Uchburchakning perimetri 30 
cm. To‘g‘ri to‘rtburchakning peri-
metri 24 cm.
152