Mavzu: Ibn al-Asirning asari tarixiy manba sifatida


Ibn al-Asir hadis va arablarning shajaralarini yetuk bilimdoni bo



Yüklə 30,13 Kb.
səhifə5/6
tarix19.12.2023
ölçüsü30,13 Kb.
#185457
1   2   3   4   5   6
Mavzu Ibn al-Asirning “Al komil fit-tarix” asari tarixiy manba -fayllar.org (1)


Ibn al-Asir hadis va arablarning shajaralarini yetuk bilimdoni bo
al-Komil fit-tarixTarix atabika al-MusulTarix ad-davlat al-atabikiyyani, Mosulning Zangidiy hukmdorlari, ular bilan muallif zamondosh va yaqinlaridan bolumotlarni ozi guvoh boal-Komil fit-tarixhtatib turgan.
Balumotlarga koTarix al-Musullum Xoji Xalifaning bibliografik asari da XVII asrgacha yozilgan lari ichida ushbu asar uchramaydi.

Ibn al-Asirning qakamiga shuningdek, (Nisbalarni tozalash va tolib, ushbu asar marvlik tarixchi va biograf Abu Saanining(1113-1162) (Nisbalar kitobi) biografik luggshimchalar kiritadi. Ibn al-Asir asarini 615-yil jumodul avvalda/ iyul-avgust 1218-yilda yakunlaydi. Ibn Xallikan ushbu Ibn al-Asirning qisqartmasi olgani va odamlarni qoplab nusxalarini borligini, 8 tomlik as-Samlgani va faqat bir marta Halabda koni, mashhur arab tarixchisi va filologi Jaloliddin(1505-yilda vafot etgan) as-Suyuti uni 1 tom holigacha qisqartirib (Tozalnganni o
Usd al-gaba fi ma yana bu nom bilan yoki . Bu 6 yirik tomdan iborat asar bizga bir qancha nusxada yetib kelgan va 1970-yilda Misrda chop etilgan.

Ibnal-Asirning ushbu biografik asari Muhammad s.a.v. izdoshlari yaindisi hisoblanadi. Bu asarda Ibn al-Asir barcha malgan sahobalar torisidagi maib ularni bir tizimga solidi, ularning biografiyalarini alifbo tarzida joylashtiradi. Bundan tashqari u olumotlar bilan to
al-Jami(Katta toa), hamda ib uv turfat al-gibqligi uchun bizga mavhumligicha qolmoqda.

Ibn al-Asirning asaridagi X asrdan boshlab to asar yakunigacha borganish juda muhim hisoblanadi. Bu qismda u tomonidan at-Tabariy asarining davomi hisoblangan koglib oy bergan voqealarga bevosita olgan. Ibn al-Asirdan tashqari bu davr tarixiga oid boqealarni bayon qiluvchi yana ikki uning zamondoshi bo
Jaloliddin Manguberdining hayotiNosir turkumlariziyoq Ibn al-Asirning asari moullarning islom mamlakatlari shu jumladan Oz asarida oglumotlarni olgan manbalarning batadi. Shunday malib, u moullar bosqini davrida Buxoroda bododga kelgan. Ibn al-Asirning bu voqealarning axborotchilaridan yana xorazmlik savdogarlar boqomat qiluvchi shaxs bogullardan qochgan xorazmlik asakarlar hujumiga uchragan. Yana bir axborot beruvchilaridan bu Alouddin Takashning amirlaridan boshinida xizmat qiluvchi musulmon askari bolekin, Alloh yaxshiroq bilguvchigullarning Buxoroni egallashini bayonida ikki versiyani keltiradi, lekin shu bilan birga u ikkinchi versiyani tanlashini aytib, uni ishonchliroq hisoblaydi.
Shunday qilib, Ibn al-Asirning asari ortalarigacha bozining mustaqil ahamiyatini saqlab qoladi. Asarning ikkinchi qismida, X asrning ikkinchi yarmidan XII asr olgan davri uchun Ibn al-Asirning asari dastlabki manba hisoblanadi va keltiriladian matish kerakki, Ibn al-Asir ochib qola olmagan. Masalan, u jizya (jon soligi) farqlamaydi va ikkalasini ham bir mallaydi.

Yüklə 30,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin