Microsoft Word etno kitab son srift 12

ETNOPSİXOLOGİYA 
112 
vacib tənzimləyicisidir. Düzgün davranış, adətlərə görə yaşamaq 
daha yüksək qiymətləndirilir. Qrupdan asılılıq normativ həvəslən-
dirilir: pulların və ya əşyaların borc edilməsi münasibətlərin 
qorunmasına səbəb olur. 
 
4.3. Mədəniyyət və dil 
Mədəniyyət dilin strukturuna və funksional istifadəsinə təsir 
edir və dil özü də mədəniyyətin bir təzahürüdür. Dil də eyni 
zamanda bizim mədəni dəyərlərimizə və dünyaya baxışlarımıza 
təsir edir. Dil və mədəniyyət arasında qarşılıqlı münasibətlərin 
dövrü təbiəti bizə belə bir nəticəyə gəlməyə imkan verir ki, heç bir 
mədəniyyəti onun dilini anlamadan tam başa düşmək olmaz. Dil- 
bizim təfəkkür və dünyaya baxışlarımıza təsir etdiyi üçün, 
mədəniyyətin dilə təsiri anlamı, dünyaya baxışların mədəni 
fərqliliyin başa düşülməsində cox vacib bir tətbiqi hadisədir. 
Linqvistlər dilin 5 əsas xüsusiyyətlərini təsvir ediblər: 
leksika, sintaksis və qrammatika, fonologiya, semantika və 
praqmatika. 
Leksika (və ya dilin lüğəti) dildə olan sözlərdir. məs: ağac, 
içmək, yavaş-yavaş və s. 
Sintaksis və qrammatika, sözlərin formalarının əmələ 
gəlməsini və mənalı cümləni yaratmaq üçün sözlərin 
birləşdirilməsini müəyyənləşdirən qaydalardır. Məs: ingilis dilində 
sözlərin cəm formasında ismin sonuna “s” əlavə olunur. 
Fonologiya dildə sözlərin tələffüzünü tənzimləyən qaydalar 
sistemidir. Məs: ingilis sözü new (yeni) nyu kimi tələffüz olunur. 
Semantika sözlərin mənasıdır. 
Praqmatika müvafiq sosial kontekstdə dilin işlənilməsi və 
anlaşılmasını tənzimləyən qaydalar sistemidir. Məs: “nə isə soyuq 
oldu” bəyanatını iki cür şərh etmək olar: pəncərəni bağlamaq üçün 
bir xahiş kimi və ya havanın temperaturuna aid faktın təsdiq 
edilməsi kimi. Onun şərh olunması fiziki və sosial məzmundan 
asılıdır. 
Dilə yiyələnmə. Dilə yiyələnmə nə dərəcədə anadangəlmə və 

---