Microsoft Word Qasimov-ias docx

[e-mail] 
Poçt serverinin 
ünvanı 
Şək.2.3. Elektron poçtu ünvanı
İstifadəinin 
adı 
http://www.science.gov.az/az/branches/physic.html 
Protokol
İnformasiya ehtiyatının 
(faylın) kompüterdə marşrutu
Faylın adı
Şək.2.2. URL-ünvan
Serverin 
(kompüterin) ünvanı

---

56 
2.3.  İnternetin informasiya ehtiyatları 
Yeni informasiya texnologiyalarının kütləvi tətbiqi 
illərlə toplanmış  ənənəvi informasiya ehtiyatlarının geniş 
miqyasda elektron formaya keçirilməsinə  və tamamilə 
yeni şəkildə olan (o cümlədən multimediyalı) informasiya 
ehtiyatlarının yaranmasına gətirib çıxarmışdır.  İnforma-
siya ehtiyatlarının elektron formada təqdim olunması on-
ların daha geniş yayılmasına,  əlverişli və  səmərəli istifa-
dəsinə imkan yaradır. 
Hazırda beynəlxalq aləmdə informasiya fəzasında həm 
ixtisaslaşdırılmış, həm də ümumi təyinatlı informasiya 
sistemlərinin yaradılmasında internet texnologiyanın is-
tifadəsi üstünlük təşkil edir. 
Məlumdur ki, strukturuna görə internet nəhəng, lakin 
kifayət qədər çevik informasiya şəbəkəsidir. O, müxtəlif 
növ informasiya ehtiyatlarının yerləşdirilməsi üçün geniş 
imkanlar açır və bu ehtiyatlara olduqca sadə giriş inter-
feysi təqdim edir. Bu gün internet şəbəkəsinin bazasında 
onun istifadəçilərinə müxtəlif informasiya xidmətləri tək-
lif edən çoxsaylı informasiya sistemləri müvəffəqiyyətlə 
fəaliyyət göstərir.  
Müasir cəmiyyətin başlıca informasiya mənbələrindən və 
təchizatçılarından biri olan internet şəbəkəsinin  əsas infor-
masiya və telekommunikasiya xidmətləri aşağıdakılardır:  
-  WWW (World Wide Web) – dünya hörümçək toru; 
-  E-mail (Electronic mail) – elektron poçtu, məlumat-
ların göndərilməsi siyahıları; 
-  FTP (File Transfer Protocol) – faylların ötürülməsi 
protokolu;   
-  Gopher – iyerarxik menyu; 

---

57 
-  Telnet –uzaq məsafədən idarəetmə  və sistemə 
daxilolma; 
-  BBS (Bulletin Board System) – elektron elan lövhələri 
-  Usenet – telekonfrans (xəbərlər) sistemi; 
-  İnternetin interaktiv informasiya xidmətləri; 
-  İnternet-telefon, internet-radio və internet-televiziya. 
Növbəti bölmələrdə internetin yuxarıda adları  çəkilən 
xidmətləri haqqında məlumat verilir. Qeyd olunmalıdır ki, 
burada həmin xidmətlər proqram-texniki və texnoloji ba-
xımdan deyil, internet mühitində informasiya təminatını 
həyata keçirən xidmət kimi baxılırlar.