Microsoft Word Sosial Psixologiya docx

Dr.Musa’s Library
Facebook/Psixologiya Kitabları
26
müəyyən  edir  və  onun  asılı  olmayan  kəmiyyətlə  necə  şərtləndiyini  yoxlayır.  Bu  zaman 
tədqiqatçı belə hesab edir ki, asılı kəmiyyətin böyüklüyü asılı olmayan kəmiyyət ilə müəyyən 
olunanacaqdır.  
Məsələn. Görəsən adamlar bir-birlərinə hansı şəraitdə və necə köməklik göstərirlər ? Bu 
önəmli sosial-psixoloji fenomen hansı amillərlə şərtlənir ?  
(Latans və Darli eksperimenti) 
Müxtəlif tərkibli məsələn: 2, 3 və 4 nəfərlik sosial qrup təsəvvür edək. Kiməsə kömək  
lazımdır. Görəsən bu sosial qrupdakı adamların hamısı - tutaq ki, hər ikisi, üçü və ya hər dördü 
ona eynidərəcədə kömək göstərəcəkdir? Latans və Darli bu sahədə qrupun həcminin effektliyi 
haqqında  fərziyyə  irəli  sürmüş  və  onu  eksperimental  surətdə  öyrənmişlər.  Bu  maraqlı 
eksperimentin bəzi cəhətlərini ayırd edək. 
La-tan-s və Dar-lin-in eksperimentində müxtəlif situasiyalar - iki nəfərlik, üç nəfərlik və 
dörd  nəfərlik  situasiyalar  yaradılır.  Onların  eksperimentində  müvafiq  situasiyalarda  iştirak 
edənlərin miqdarı asılı olmayan kəmiyyət kimi götürülmüşdür. Tədqiqatçılar onu dəyişməklə 
asılı kəmiyyətin fenomenologiyasını araşdırmışlar. Təsəvvür edin ki, siz eksperimentdə iştirak 
edirsiniz.  Müəyyən  olunmuş  vaxtda  gəlirsiniz  və  uzun  bir  dəhlizə  düşürsününüz.  Dəhlizdə 
çoxlu kiçi otaqlar var. Eksperimentator sizi qarşılayır, otaqlardan birinə ötürür və qeyd edir ki, 
o  biri  otaqlarda  da  ayrı-ayrılıqda  beş  tələbə  yerləşdirilib.  Onlarda  sizinlə  birlikdə 
eksperimentdə iştirak edəcəklər. Eksperimentator sizə qulaqlıq və mikrofon verib gedir. Siz 
qulaqlığı  taxırsınız  və  tezliklə  eksperimentatorun  səsini  eşidirsiniz:  o  eksperimentin  bütün 
iştirakçılarına təklif edirki, tələbə problemləri haqqında öz mülahizələrini bildirsinlər. 
Bundan  sonra  disskusiya  başlayır.  Birinci  iştirakçı  qeyd  edir  ki,  o  kollecdə  tədris 
prosesinə çətinliklə alışmışdır. Oeyni zamanda etiraf edir ki, bəzən onda ürək keçmə olur. Bəzi 
məsələləri  aydınlaşdırdıqdan  sonra  birdən  həyəcanla  qeyd  edir  ki,  ürəyimdə  bərk  ağrılar 
başladı.  Mənə  kömək  edin!  Görəsən  ona  kim  kömək  etdi?  Müəyyən  olundu  ki,  bu  şəraitdə