Nüfuzedici radiasiya nüvə partlayışında partlayış yerindən ətrafa yayılan,
gözə görünməyən qamma şüaları və neytronlar selindən ibarətdir.
Nüfuzedici radiasiya, onun tərkibindəki qamma şüalanma da nəzərə alınmaqla
nüvə partlayışı vaxtı cəmi 10-25 saniyə təsir edir. Lakin bu qısa müddət ərzində
mühafizə edilməmiş adamlar və heyvanlar şüa xəstəliyinə tutula bilərlər.
Nüfuzedici radiasiyanın təsiri ondan ibarətdir ki, qamma şüalar və neytronlar
canlı toxumaların molekullarını ionlaşdırır. Bu isə heyvan və insan orqanizmində
maddələr mübadiləsinin pozulmasına, hüceyrələrin və müxtəlif üzvlərin həyat
fəaliyyətinin dəyişməsinə, yoluxucu xəstəliklərə qarşı orqanizmin mübarizə
qabiliyyətinin zəifləməsinə səbəb olur. Şüa alan adam bunu hiss etmir. Zədələnmə
əlamətləri müəyyən müddətdən sonra aşkara çıxır, xəstəliyin gedişi orqanizmin
aldığı şüanın dozasından asılı olur. Nüfuzedici radiasiyanın təsiri udulan doza ilə
qiymətləndirilir və Qrey (Qr), Rentgen (R), rad ölçü vahidləri ilə ölçülür. 1
Rentgen qamma şüalanmanın elə dozasıdır ki, bunun nəticəsində 0°C temperaturda
və 760 mm civə sütunu təzyiq şəraitində quru havanın 1sm
3
təxminən 2 milyard
cüt ion əmələ gəlir.
Udulan dozanın miqdarından asılı olaraq adamlar şüa xəstəliyinə tutulurlar:
