Mühazirə mətnləri Bakı ­- 2015

Altıncı prinsip, buna əsaslanır ki, bazarlar cəmiyyə­tin iqtisadi fəaliyyətinin, təşkili üçün yaxşı, əlverişli bir üsuldur. Tarixi təcrübədə özünü doğrultmayaraq, iflasa uğ­ramış sosialist planlı təsərrüfat sisteminin əksi olan ba­zar iqtisadiyyatı şəraitində mərkəzi planlaşdırıcı orqanla­rın əmr xarakterli göstərişləri, sərbəst bazar münasibətləri reallığında milyonlarla ailənin və istehsal-xidmət təyinatlı şirkətlərinin tələb-təklif qanunu əsasında formalaşan qə­rar­ları (arzu, hökmü) ilə əvəz olunur. Müəyyən qanunlar və bazar rəqabəti şəraitində fəaliyyət göstərən çoxsaylı ev təsərrüfatları, şirkətlər, korporasi­yalar nə istehsal etməkdə, kimi işə qəbul etməkdə, satış bazarları seçməkdə sərbəst­dir­lər. Bu mənada bazar münasibətləri iqtisadi sistemində mürəkkəb qarşılıqlı əlaqələrdə olan ev təsərrüfatları və şirkətlər sanki A.Smitin adı ilə bağlı “gözəgörünməz əl” tərəfindən idarə olunaraq, tədricən onların fəaliyyətini arzu etdikləri nəticələrə doğru yönəldilir. Həmin prosesdə qiymət amili çox mühüm bir rol oynadığından, dövlətin müxtəlif iqtisadi, inzibati yollarla bu işə müdaxiləsi, şüb­hə­siz bazar iqtisadiyyatının normal fəaliyyətinə müəyyən əngəllər törədir. Çünki bazar iqtisadiyyatı çoxsaylı ailə təsər­rüfat­ları və şirkətlərin verdikləri müstəqil qərar əsa­sın­da fəaliy­yət göstərən, eyni zamanda mövcud sərvətləri (iqti­sa­di resursları) bölüşdürən bir sistemdir. Lakin müasir daxili-xarici əlaqələr sisteminin mürəkkəbləşdiyi, iqtisadi inteqra­siya proseslərinin genişlənib-dərinləşdiyi, qlobal­laş­ma istiqamətində vahid dünya təsərrüfat sisteminin for­­malaş­dığı bir şəraitdə hakimiyyət orqanlarının dövlət tən­zim­lən­məsinin müxtəlif formalarından müəyyən hü­dud­lar çər­çi­və­sində istifadə etməsi, tamamilə təbii və məq­sədə­uyğun­dur.