Nur təFSİRİ yeddiNCİ Cİld müƏLLİF: MÖHSÜn qəRAƏTİ TƏRCÜMƏ edəN: haci arzu

● Ayə 5:

﴿الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى﴾

“Ərşi hökmü altına alan Rəhman Allahdır.”

● Ayə 6:

﴿لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَمَا تَحْتَ الثَّرَى﴾

“Göylərdə, yerdə, onlar arasında və yer altında nə varsa Onundur.

● Ayə 7:

﴿وَإِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى﴾

“Sözünü açıq desən (və ya gizlətsən, fərqi yoxdur), həqiqətən, O sirləri və daha gizliləri bilir.”

● Ayə 8:

﴿اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاء الْحُسْنَى﴾

“Bir Allahdır ki, Ondan başqa məbud yoxdur. Ən gözəl adlar Ona məxsusdur.”

Nöqtələr

Bu bir neçə ayədə Allahın bariz sifətlərindən dördü bəyan olunmuşdur. Xaliqlik, hakimlik, maliklik, alimlik.

Allahın ərşə hakim olması digər surələrdə başqa ifadələrlə bəyan olunmuşdur. Bütün bunlar Onun varlıq aləmi üzərindəki mütləq hakimiyyətindən danışır. Məsələn, “filankəs taxta çıxdı” dedikdə, onun hakimiyyətə çatması başa düşülür.

Müxtəlif ayələrdə Allahın ərşə hakimliyi qeyd olunduqdan sonra, adətən, deyiləni təfsir edən cümlə gəlir. Məsələn: “O, ərşə hakimdir və gecə ilə gündüzü örtür.”¹; “Onun varlıq üzərində əhatəsi var və işləri idarə edir”²; “O, varlığa hakimdir və hər şeyi bilir”³; “O, ərşə hakimdir və Ondan başqa hami yoxdur.”⁴

“Səra” sözü rütubətli torpaq mənasını bildirir. “Təhtəs-səra” dedikdə ölülər, xəzinələr və torpaq altda olan istənilən bir şey başa düşülür.

“Əsmaul-husna” dedikdə Allahın sifətləri, adları nəzərdə tutulur. Rəvayətlərə əsasən, “əsmaul-husna”ya 99 ad daxildir. Əgər duada Allah bu adlarla çağırılsa, böyük bərəkətlər və təsirlər gözlənilir. Allahın adları təkcə bu 99 addan ibarət deyil. Bir sıra dualarda, o cümlədən, “Cuşən kəbir” duasında Allahın minədək adı zikr olunur. Əlbəttə ki, bu adları vasitə seçmək yalnız onları dilə gətirmək deyil. İnsan özünü həmin adlara, sifətlərə yaxınlaşdırmalıdır.⁵

Rəvayətlərdə məsum imamların dilindən belə nəql olunur: “And olsun Allaha, biz Allahın gözəl adlarıyıq.”⁶

İmam Sadiq (ə) buyurur: “Sirr” dedikdə qəlbində gizlədiyin, “əxfa” dedikdə isə zehnindən ötüb keçmiş, amma unutduğun şey nəzərdə tutulur.”⁷ Yəni “əxfa” təkcə başqalarının yox, həm də özünün xəbərsiz qaldığın həqiqətdir.

Allah hər şeydən agahdır. O, göylərin və yerin qeybini bilir.¹ Allah bətndəkilərdən xəbərdardır.² O, baxışlardakı mənalardan xəbərdardır.³ Allah qəlbdən ötənləri bilir.⁴ Ondan xəbərsiz ağacdan bir yarpaq belə düşə bilməz.⁵