Основы пакета

 
143

ishlatiladigan operatsion tizim imkoniyatlariga, uning qurilmalar 
imkoniyatlarini ―boshqara olish mahorati‖ va ayniqsa, markaziy protsessorlarni 
parallel ishlashini tashkillashtira olishiga; 

translyatorlarni dasturning mashina kodini parallel muhitda ishlashiga 
tayyorlay olishiga–bir necha bloklarda, konveyerlarda, protsessorlarda va 
boshqalarda; 

ishlatiladigan 
dasturlash 
tillaridagi 
dasturlarni 
parallel 
bajarilish 
imkoniyatlarini tashkillashtirilish imkoniyati; 

tatbiq etilayotgan matematik usul va algoritmlarni quvvati, yani masalani 
hal qilish uchun tanlangan parallellashtirish usuli qanchalik muvaffaqiyatli 
tanlangaligi; 

mavjud apparat vositalarini tanlangan parallellashtirish usuliga moslik 
darajasi; 

nazorat qilish qiyin bo‗lgan omil–hal qilinadigan masalaning ―tabiatiga‖ 
joylashgan parallellashtirish imkoniyatiga. 
Hisoblash tizimining unumdorligiga ta‘sir etuvchi shuncha ko‗p omillarning 
mavjudligi tufayli va unumdorlikni baholash zarur bo‗lganligi uchun hozirgi 
vaqtda kompyuterning quvvatini ko‗rsatuvchi bir necha usullar ishlatiladi. Agarda 
asosiylarini qoldirsak ular quyidagilardan iborat: 

takt chastota bo‗yicha baholash; 

vaqt birligi ichida bajarilgan operatsiyalar sonini ko‗rsatish orqali; 

maxsus tanlangan dasturlarda testlash.
 
Quvvatni faqat taxminiy baholash kerak bo‗lgan hollarda takt chastotasi 
protsessorning ko‗rsatkichi sifatida ishlatiladi, masalan, ofis va boshqa 
masalalarini hal qilish uchun shaxsiy kompyuterni bayon qilishda. Takt chastotasi 
qancha yuqori bo‗lsa, buyruqlar shuncha tez bajariladi, protsessor vaqt birligi 
ichida shuncha ko‗p buyruq bajaradi, uning unumdorligi shuncha yuqori bo‗ladi. 
Takt chastotasining quvvatni baholash uchun ishlatilishi uni o‗lchash va qabul 

---