Dışkı, kan, biopsi materyali ya da swap örneklerinde etkenlerin kendilerini, yumurtalarını, trophozoit ya da kistlerini görerek yapılan direk teşhislerin yanında bir de konak vücudunda etkenin kendisine veya herhangi bir metabolitine karşı geliştirilen bağışık yanıt sonucu oluşan ve antikor adı verilen savunma hücrelerinin ya da etkenlerin DNA’larının belirlenmesine dayalı indirekt teşhis yöntemleri kullanılmaktadır.
Serolojik yöntemlerde kullanılan başlıca materyal serum örneğidir. Serum basit bir anlatımla kanın sıvı kısmıdır. Serum; kanın içerisinde herhangi bir kan hücresi, pıhtılaşma faktörü ve fibrinojen içermeyen kısmıdır. Serumda sadece pıhtılaşmada kullanılanlar hariç diğer proteinler, elektrolitler, antikorlar, ant,jen,hormone ve diğer egzojen faktöler (ilaç ve mikroorganizmalar gibi). Serum = plazma – fibrinojen ve diğer pıhtılaşma faktörleri şeklinde formüle edilir. Serumda arana etkene karşı antikor tespiti konakta belirgin olamayan bir zamanda hastalığın varlığına işaret eder. Hastalığın hangi safhada olduğu kesin olarak bilinmez.
Serum elde edilmesi; Serum steril ekipman kullanılarak venöz kandan elde edilir. Alınacak kan miktarı yapılacak teste göre belirlenir. Serum elde etmek için içerisinde anti-koagulanlı madde bulunmayan steril tüpler kullanılır. Alınan venöz kan oda ısısında pıhtılaşmaya bırakılır. Bu süre içerisinde örnek direkt güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Kan pıhtılaştıktan sonra buzdolabında muhafaza edilir. Örnek 48 saat içerisinde laboratuara gönderilerek incelenecek ise kan pıhtısını ayırmaya gerek yoktur. Aksi hallerde serum, santrifüj yardımı ile pıhtıdan ayrılıp steril bir tüpe konulmalıdır. Toplanan serum örnekleri -20ºC’de uzun süre muhafaza edilebilir.
