Sahifa 1 Radioaktivlik, radionuklidlar va nurlanish



Yüklə 1,17 Mb.
səhifə4/396
tarix13.04.2023
ölçüsü1,17 Mb.
#97195
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   396
Sahifa 1 Radioaktivlik, radionuklidlar va nurlanish

8-sahifa

7. O'zaro ta'sirlarning kimyoviy ta'sirlari
Radiatsiyani modda bilan ionlash ....................... 151
7.1 Ionlashtiruvchi nurlanishning kimyoviy ta'siri .......................... 151
7.2 Radiatsion kimyoda dozimetriya ............................................. ....... 155
7.3. Radioliz jarayonlari ................................................ .............................. 158
8. I D E RN Y E R E A K C I ................................... ......................................... 171
8.1 Yadroviy o'zaro ta'sirlar ............................................... ......................... 171
8.2 Yadro reaktsiyasining kinetikasi va rentabelligi ............................................ ........ 173
8.3. Neytronlar ishtirokidagi yadro reaktsiyalari .......................................... 178
8.4. Zaryadlangan zarrachalar ishtirokidagi yadro reaktsiyalari ......................... 191
8.5. Fotonadroviy reaktsiyalar ................................................ ............................ 198
8.6 Yadro sintezi reaktsiyalari .............................................. ......................... 200
9. Ionlashtiruvchi radiatsiyani o'lchash .......................... 203
9.1 Ionizatsiya detektorlari ............................................... ...................... 203
9.2 Ionizatsiya turidagi gaz bilan to'ldirilgan detektorlar ....................... 203
9.3 Ionlash kamerasi ............................................... ............................ 207
9.4 Proportional hisoblagich ............................................... .................. 210
9.5 Geyger-Myuller hisoblagichi ............................................. ........................ 211
9.6. Cherenkov detektori ................................................ .......................... 214
9.7 Stsintilyatsiya hisoblagichlari ............................................... ................ 215
9.8 Yarimo'tkazgichli detektorlar ............................................... ............. 219
9.9 Kristall detektorlari ............................................... .................. 221
9.10. Tasodif va tasodifiylik usuli ......................................... 222
9.11 Ionlashtiruvchi nurlanishning spektroskopiyasi ..................................... 223
9.12 Dielektrik detektorlari ............................................... ................. 228
9.13 Avtoradiografiya ................................................ ................................... 228
9.14 Kimyoviy usullar ............................................... ............................... 231
10. RADIOMETRIYA ............................................... ....................................... 233
10.1 Radioaktiv preparatlar ............................................... .................... 233
10.2. Preparatlarning radioaktivligini o'lchash ......................................... 237
2018-04-02 121 2

9-bet

10.3 Mutlaq va nisbiy radioaktivlikni aniqlash ... 241
10.4 Gaz radiometriyasi ............................................... ................................... 249
11. Radiatsiyaning biologik ta'sirlari ............................. 257
11.1. Radiobiologiya ................................................. ...................................... 257
11.2 Radiatsion shikastlanishlar ............................................... ................................ 259
11.3 Ta'sir ta'sirining tasnifi .......................................... 268
11.4 Radiatsiya kasalligi ............................................... ....................................... 270
11.5 Onkologik kasalliklar ............................................... ............... 273
11.6 Nurlanish paytida genetik o'zgarishlar ......................................... 275
11.7 Radiatsion hormesis ............................................... ........................ 276
11.8 Radiobiologik ta'sirlarni boshqarish ................................. 278
12. Radiatsiya dozasi .............................................. ........................ 283
12.1. Jismoniy doz ............................................. ....................................... 283
12.2. Biologik doz ................................................ ............................... 290
12.3 Tananing tashqi nurlanishida dozalash ........................................ 296
12.4 Ichki nurlanish uchun ekvivalent doz ........................... 303
12.5 D-nurlanishdan himoya qilish ............................................ .............................. 307
13. Radiatsiya xavfsizligi .............................................. 311
13.1. Ba'zi tushunchalarning ta'rifi ............................................... ...... 311
13.2 Radiatsion xavfsizlikning tamoyillari va vazifalari ............................. 313
13.3 Radiatsiya bo'yicha xalqaro tashkilotlar
xavfsizlik ................................................. .................................................. ..316
13.4 Rossiyaning radiatsiya xavfsizligi .............................................. .... 318
14. Natija natijalarini statistik qayta ishlash ................... 333
14.1 Matematik statistika ............................................... ................. 333
14.2 Natijalarni statistik qayta ishlashga misollar
o'lchovlar ................................................. .................................................. ....... 352
15. RADIOAKTIV ELEMANLAR .............................................. ....... 359
15.1 Technetium ................................................ .................................................. 359
15.2 Radon ................................................ .................................................. ........ 366
3

10-bet

15.3 R a d i n ............................................ .................................................. ............ 373
15.4 T o r va y ............................................ .................................................. ........... 381
15.5 U r va n ............................................. .................................................. ............ 391
15.6 N o f t u n y ......................................... .................................................. ....... 411
15.7 Plutoniy ................................................ .................................................. 421
15.8 A m e rits va y ......................................... .................................................. ...... 446
15.9 Valyuta ............................................ .................................................. .......... 450
16. Izotoplar ............................................... .................................................. .453
16.1 Izotop ishlab chiqarish ............................................... ......................... 453
16.2 Izotopik tarkibni tahlil qilish .............................................. ................... 467
16.3 Radioaktiv izotoplar ............................................... ....................... 470
16.3.1 Tritiy .............................................. .................................................. ... 471
16.3.2 Uglerod-14 ............................................ ................................................ 477
16.3.3 Fosfor-32 va fosfor-33 ........................................ ............................. 483
16.3.4 Oltingugurt-35 ............................................ .................................................. .... 485
16.3.5 Yod-125 va yod-131 ........................................ ...................................... 486
16.3.6 Kaliy-40 va kaliy-42 ........................................ .................................. 488
16.3.7 Stronsiy-89 va stronsiy-90 ........................................ ..................... 489
16.3.8 Seziy-137 ............................................ .................................................. 492
Tavsiya etilgan adabiyot ................................................ .497
4

11-bet

MUQADDIMA
Universitet o'quv jarayoni nuqtai nazaridan,
"Radioaktivlik, radionuklidlar va nurlanish" o'quv qo'llanmasi mavjud
taqdim etilgan materialni tushunish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni yashaydi
keyingi ma'ruza kurslarida: "Yadro fizikasi" "Radiokimyo",
"Yadro sanoati", "Radiatsion kimyo", "Yadro kimyosi", "Ra
dioekologiya "," Yadro tibbiyoti "va boshqalar. Ammo kitobdan foydalanish mumkin
har qanday ta'lim jarayoni bilan bog'liq bo'lgan har qanday aloqani o'chirib qo'ying va tavsiya eting
radioaktivlik hodisasi va muammolari bilan qiziqqan har bir kishiga berish,
radionuklidlar va unga bog'liq bo'lgan IO bilan ishlashdan kelib chiqadi
pasayayotgan nurlanish.
Tavsiya etilgan o'quv qo'llanmada
radiokimyo muammolarini hal qilish bilan bog'liq ravishda yadro fizikasi xonalari va
radiatsiya kimyosi. Yadrolarning xususiyatlari kabi jihatlar,
radioaktivlik hodisasi, parchalanish kinetikasi va radionukula to'planishi
dov, yadro reaktsiyalari, radioaktiv nurlanish manbalari, xususiyatlari
nurlanishning har xil turlari, nurlanishning o'zaro ta'siri jarayonlari
jamiyat, radioaktiv izotoplarni olish usullari, yadro
ba'zi ra ning fizik, kimyoviy va toksikologik xususiyatlari
dioaktiv elementlar va ba'zi muhim radioaktiv izotoplar
barqaror elementlar, radioaktiv nurlanishni ro'yxatdan o'tkazish usullari va
qattiq, suyuq va gazsimon radioaktivlikni o'lchash usullari
giyohvand moddalar. Radiatsiyaning biologik ta'siri to'g'risida ma'lumot beradi,
radiatsion dozimetriya usullari va xavfsizlik texnikasi qoidalari
radionuklidlar bilan ishlashda xavf. Yakuniy qismida
biya, natijalarini statistik qayta ishlashning asosiy usullari
diometrik o'lchovlar.
O'quv qo'llanmasi yigirmadan ortiq ma'ruzalar materiallari asosida yozilgan
muallif tomonidan kimyo fakulteti radiokimyo kafedrasida o'qigan yillari
Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti.
* _ * _ *
Muallif E.M.Bekmandan minnatdor. va Buntseva I.M. per
doimiy yordam va qo'llab-quvvatlash.
* - * - *
Izoh. Kitobda tushunchalar va ma'lumotlarning ba'zi ta'riflari
ma'lumotlar "Fizikaviy Entsiklopediya" dan ("Sovet" nashriyoti) olingan
ensiklopediya "(M. 1988 ^ 1999 gg., tahr. Proxorov)," Kimyoviy ensiklopediya
lopediya "(tahr." Sovet entsiklopediyasi ", M., 1988 ^ 1998, edu Knu
nyants va Zefirov) va Vikipediya (bepul ensiklopediya,
http: //ru.wikipedia. org / wiki).
5


Yüklə 1,17 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   396




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin