Salam olsun İbrahimə

Son gün 
Kumeyl kanalından xilas olanların biri 
Döyüşün  altıncı,  kanalda  mühasirəmizin  isə  beşinci 
günü 1983-cü ilin 11 fevralına təsadüf edirdi. Bəəs ordusu 
hücumunu  gücləndirdi,  amma  kanaldakı  azsaylı  silahlılar 
müqavimət göstərdilər. 
Günortaya  yaxın  təxminən  bütün  sursatımız  bitdi. 
İbrahim  Hadi  taqətsiz  uşaqları  kanalın  bir  küncünə 
toplayıb dedi: "Uşaqlar, narahat olmayın. İndi ki mərdliklə 
duruş gətirdiniz, hamımız şəhid olsaq da tək deyilik. Əmin 
olun ki, anamız həzrət Zəhra (ə) gəlib bizə baş çəkəcək". 
Uşaqlar  ağlamağa  başladılar.  Yorğun  Bəsic  üzvlərinin 
bütün  üzləri  islandı.  İbrahim  əlavə  etdi:  "Darıxmayın! 
Əgər  qürbətdə  şəhid  olsaq  da,  anamız  bizi  tək 
qoymayacaq!" 
Çoxlu  yaraların,  aclıq  və  susuzluğun  dilləndirə 
bilmədiyi  uşaqlar  özlərini  saxlaya  bilməyib  zar-zar 
ağlamağa  başladılar.  Hamı  batmış  səs  və  çatlaq  dodaqla 
həzrət Fatiməni (s) səsləyirdi. 
Rövzə  başlayanda  düşmənin  atəşi  tamamilə  dayandı. 
Bölgəyə yarım saat sükut çökdü. 
Uşaqların  kanalda  mühasirəsindən  beş  gün  ötürdü.  Bu 
müddətdə  gündüzün  günəşi,  gecənin  soyuğu,  qürbət  və 
yalqızlıq,  yaralar,  aclıq  və  susuzluq  -  bütün  bunlar 
Xomeyninin  dostlarının  dözümlülük  və  razılıq  sınağının 
mövzusu olmuşdu. 
Allahda  fəna  olmağa  az  yol  qalmışdı.  Uşaqlar  eşqlə 
dayanıb müqavimət göstərirdilər. 
Təxminən hamı yaralı idi. Daha yaraları bağlamağa bir 
şey tapılmırdı. Uşaqların yaraları qanayırdı. 

---

 
169 
Düşmən  qərara  gəlmişdi  ki,  mühasirəni  daraldıb güclü 
atəşlə kanalın işini bitirsin. 
Bəəs  komandosları  əvvəlcə  ötən  gecədən  üçüncü 
kanalda  mühasirəyə  düşmüş  Hənzələ  batalyonunun 
uşaqlarına  hücum  etdi.  Bir  saat  güclü  atışmadan  sonra 
onları  qətliam  edib  bir  neçə  tərəfdən  Kumeyl  kanalına 
axışmağa başladılar. 
Sayları olduqca çox idi. Uşaqlar son güllələrini atdılar. 
Müqavimət göstərməyə daha heç bir şey yox idi. 
Düşmən komandoslarının biri özünü kanalın yuxarısına 
çatdırdı  və  oradan  kanalın  içindəki  silahsız  döyüşçülərə 
RPG minomyotu atdı. 
Mərmi Seyid Cəfər Tahirinin  yanında partladı. Seyidin 
başı  və  qolu  bir  anın  içində  bədənindən  ayrılıb  bir  neçə 
metr kənara düşdü. 
Bir  neçə  gün  öncə  o,  su  payını  bir  düşmən  əsirinə 
vermişdi, indi isə susuz dodaqlarla qanına qəltan olunurdu. 
Yadımdadır,  seyid  həmin  gün  günəş  çıxmazdan  öncə 
altı  nəfərlə  kanaldan  bayıra  çıxdı.  Onlar  şəhidlərin 
arasında  uzanıb  komandosların  gəlişini  gözlədilər. 
Komandoslar  yaxınlaşanda  onların  arasında  güclü  döyüş 
getdi.  Döyüşçülərimizin  üçü  şəhadətə  qovuşdu.  Seyid 
Cəfər başqa iki nəfərlə birgə kanala qayıtdı. 
Kanalın  cəsur  uşaqlarından  biri  də  Məhəmməd  Şərif 
idi. O da qəhrəmancasına döyüşürdü. Minomyot atəşindən 
sonra  ağır  yaralandı  və  şəhadət  anında  dostuna  dedi: 
"Anama  de  ki,  Şah  Əbdüləzimə  gedib  mənim  üçün  dua 
etsin". 
Sonra  əlini  qaldırıb  titrək  səslə  və  xüsusi  mənəvi  halla 
qışqırdı: "Mehdi can, əlimdən tut!" 

---

 
170 
Şəhadət  anında  məsum  üzünün  gülümsədiyini  isə 
uşaqlar gördülər. O, gözlərini bir nöqtəyə dikdi və gözləri 
parladı. 
*** 
Bütün  uşaqların  halı  dəyişdi.  Düşmən  qüvvələrini  hər 
an başımız üstə gözləyirdik. 
Bu  anlarda  düşmənin  kanalın  sonundan  içəri  girdiyini 
eşitdik. İbrahim Hadi həmin istiqamətə doğru qaçdı. Onun 
getdiyi  yerdə  birdən-birə  bir  neçə  güclü  partlayış  baş 
verdi.  Bir  qədər  sonra  uşaqların  biri  oradan  bizə  doğru 
qaçıb qışqırdı: "İbrahim də şəhid oldu". 
Daha  yaşamağa  heç  bir  ümidim  qalmadı.  Uşaqların 
kanalda son müqavimət anları idi. 
Biri  ratsiya  ilə  komandirlərlə  əlaqə  saxlayıb  dedi: 
"Bizim salamımızı imamımıza yetirin. Bizim tərəfimizdən 
imama deyin ki, onun buyurduğuna uyğun olaraq, Hüseyn 
kimi  müqavimət  göstərdik  və  son  nəfərimizə  qədər 
vuruşduq". 
Birdən  kanalın  üstündən  bizə  tuşlanmış  silah  lülələrini 
gördük. Komandoslar başımızın üstünü almışdılar. 
Düzəltdiyimiz  pilləkəndən  bir  zabitlə  bir  əsgər  kanala 
girdi.  Hamı  yaralı  idi  və  yerə  uzanmışdıq.  Zabit  bizə 
baxdı. 
Onlar silahsız və yaralı insanlardan son bir neçə günlük 
müqavimətin intiqamını almağa gəlmişdilər. 
Bəəs  zabiti  silahını  hazırladı.  Kimə  çatırdısa,  bir  güllə 
vururdu. 
Bir  qədər  sonra  zabit  kanaldan  çıxdı  və  yuxarıdakılara 
atəş  əmri  verdi.  Onlar  rəhmsizliklə  kanalın  içindəkiləri 
atəşə  tutub  Xomeyninin  qeyrətli  övladlarını  qanlarına 
qəltan etdilər. 

---

 
171 
Cümə  günü,  11  fevral  1982-ci  ildə  günortaya  yaxın 
kanal süqut etdi. 
Onlar  kanalda  hər  şeyə  atəş  açdılar,  heç  kimin  sağ 
qalmadığına əmin olandan sonra getdilər. 
Kanal  parça-parça  olub  qana  bələşmiş  cəsədlərin 
qətlgahına  dönmüşdü.  Kanala  mütləq  sükut  hakim  idi, 
arabir küləyin səsi gəlirdi. 
İraqlıların gedişindən bir saat ötdü. Mən bədənim qanın 
içində  bir  neçə  şəhid  cənazəsinin  yanına  düşmüşdüm. 
Bəlkə  elə  buna  görə  mənə  atəş  açmağa  ehtiyac 
görməmişdilər. 
Gözlərimi  açdım.  Günəşin  şüası  üzümə  düşdü. 
Çətinliklə oturdum. Yaralı və yorğun idim. Birtəhər ayağa 
qalxdım. 
Mütləq  sükut  hər  yeri  bürümüşdü.  Bir  qədər  ətrafı 
gəzdim. Yaralıların birinin tərpəndiyini hiss etdim. Biri də 
digər tərəfdə yaralıların arasından qalxdı. 
Bəəs  hərbçilərinin  bütün  vəhşiliklərinə  baxmayaraq, 
Allahın lütfü ilə uşaqların bir neçəsi sağ qalmışdı. 
Hava qaralana qədər gözlədik. Təxminən on nəfər idik. 
Qərara gəldik ki, nə olur-olsun, İbrahimin dediyi yolla geri 
qayıtmalıyıq. 
Hava qaralanda Hənzələ batalyonunun uşaqlarından bir 
neçə  nəfər  də  bizə  qoşuldu.  Onların  köməyi  ilə  bir  neçə 
ağır yaralını da özümüzlə götürdük. 
Son  anlar  idi.  Hamını  düzəltdiyimiz  pilləkənlə  yuxarı 
qaldırdıq. Bir də qayıdıb kanalın içinə baxdım. Şəhidlərin 
parça-parça 
olmuş  cəsədləri  bütün  kanal  boyu 
səpələnmişdi. 
Bilmirəm,  həqiqətən  bilmirəm  ki,  o  beş  günü  necə 
təsvir  etmək  olar.  Mən  də  getməli  idim,  amma  nə  üçünsə 
qaldım.  Bəlkə  Allah  bir  neçə  gün  şəhidlərə  qonaq 

---

 
172 
olmağımı  istəmişdi  ki,  onlardan  sədaqət  və  fədakarlıq 
dərsini öyrənim. 
Son  dəfə  Kumeyl  kanalına  baxdım.  Şəhidlərə  söz 
verdim  ki,  qayıdacağam;  dedim  ki,  sizin  xatirələrinizi 
hamıya danışmaqdan ötrü mütləq qayıdacağam. 
Çətinliklə  hərəkətə  başladıq.  Daha  atəş  səsi  gəlmirdi. 
Sanki hər şey əl-ələ vermişdi ki, bu bir neçə nəfər qayıtsın 
və Kumeyl kanalının sirri o səhrada qalmasın. 
Bir saatdan sonra birinci kanala çatdıq. Hələ yolumuzda 
düşmənin  pusqu  səngərləri  görünürdü,  lakin  heç  biri 
bizdən kiminsə sağ qalacağını düşünmürdü. 
Qaranlıqda  yolumuzu  davam  etdirdik.  Bəzi  uşaqlar 
dörd  əl-ayaqlı,  bəziləri  sürünə-sürünə  gedirdilər.  Daha 
bədənlərdə taqət qalmamışdı. 
Sonra  əkiz  təpələrə  çatdıq.  Təpələri  dövrə  vurandan 
sonra  orada  yerləşmiş  Yasir  batalyonunun  uşaqlarını 
gördük. 
Onlar bizim üzümüzü görən kimi yaxınlaşıb soruşdular: 
"Siz kimsiniz? Haradan gəlirsiniz?” 
Dedik: "Kumeyl batalyonundanıq". 
Mən  öz  döyüşçülərimizin  yanına  çatan  kimi  yıxılıb 
özümdən  getdim.  Digərləri  də  mənim  günümdə  idilər. 
Dərhal xərək gətirdilər. Ertəsi gün diviziyanın Çənanədəki 
tibb məntəqəsində ayıldım. 
Gələn hər kəs soruşurdu ki, harada idiniz, nə edirdiniz, 
digərləri haradadırlar? 
Bəli,  biz  qalmalı  idik  ki,  gələcək  nəsillər  İbrahim 
Hadinin 
və 
mühasirədəki 
digər 
döyüşçülərin 
qəhrəmanlıqlarından xəbərdar olsunlar. 

---

 
173