Samarqand davlat universiteti gulsum tagiyeva, hayriniso husanova oila va gender

14,6 mingta, qishloq xo‗jaligida – 14,4 mingta, qurilish va infratuzilma 
ob‘ektlarini rivojlantirishda – 13,2 mingta ish o‗rinlari yaratildi. SHu 
bilan birga, ishlamasdan turgan korxonalar faoliyatini tiklash hisobiga 
ham 7,3 mingta ish o‗rni tashkil etildi. 
SHuningdek, 2017 yilgi aholi bandligi dasturiga muvofiq amalga 
oshiriladigan loyihalar uchun talab etiladigan kasblarga 2,5 ming nafar 
band bo‗lmagan xotin-qizlar qayta kasbga tayyorlanib, malakali 
mutaxassis sifatida korxonalarga ishga joylashtirildi.
Nogiron va mehnatga layoqatlilik darajasi cheklangan xotin-
qizlarni bandligini ta‘minlash borasida olib borilgan ishlar natijasida 
―Paxtasanoat‖ AJ, ―O‗zbekiston temir yo‗llari‖ AJ va boshqa homiy 

---

226 
tashkilotlar tomonidan jami 705 nafar xotin-qizlarga tikuv mashinalari 
olib berilib, kasanachilik asosida ish bilan ta‘minlandi. 
Xotin-qizlar bandligini ta‘minlash maqsadida, jami 131 074 ta ish 
o‗rinlari yaratilgan. SHundan, korxona, tashkilotlardagi mavjud ish 
o‗rinlariga 29 785 nafar, kichik korxonalarga 8 679 nafar, kasanachilik 3 
466 nafar, oilaviy tadbirkorlik 8 967 nafar, ipak qurtini parvarishlash 
sohalariga 62 335 nafar va boshqa yo‗nalishlarga 18 623 nafar xotin-
qizlarning bandligi ta‘minlangan. 
Uzoq muddatga chetga chiqib ketgan xotin-qizlar jami 265 636 
nafarni tashkil etib, shundan, qaytarilganlar 139 706 nafarni tashkil 
qilmoqda. Hududlar kesimida, eng ko‗p Samarqand viloyati 117 586 
nafar va Toshkent viloyati 47 947 nafar chetga chiqib ketgan xotin-
qizlarni tashkil etadi. 
Og‗ir turmush sharoitida yashayotgan 10 000 nafar ayol va yosh 
qizlarni ish bilan ta‘minlash borasida joriy yilning o‗tgan davrida 4 521 
nafar (45,5%) og‗ir turmush sharoitida yashayotgan ayollarni bandligi 
ta‘minlandi, 673 mln so‗m mablag‗ sarflanib, 811 mln so‗m kreditlar 
ajratildi.
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 7 iyundagi 
««Har bir oila-tadbirkor» dasturini amalga oshirish to‗g‗risida»gi Qarori 
bu borada amalga oshirilishi lozim bo‗lgan ishlarga yanada oydinlik 
bag‗ishladi.
Tadbirkorlik sub‘ektlari faoliyatini kengaytirishga amaliy yordam 
berish orqali qo‗shimcha ish o‗rinlari yaratish; kasanachilik va kichik 
hajmda ishlab chiqaruvchi sub‘ektlarni (mikrofirmalarni) tashkil etish 
uchun moliyaviy yordam berish orqali aholiga qo‗shimcha daromad 
ishlab topish imkoniyatini yaratish va bir qancha yo‗nalishlar ushbu 
Dasturning ustuvor jihatlarini tashkil etdi. 
―Tadbirkor ayol‖ uyushmasi bilan hamkorlikda xotin-qizlarga 
tadbirkorlik faoliyatini yo‗lga qo‗yishda va ro‗yxatdan o‗tkazishda 
huquqiy maslahatlar berish bo‗yicha reja ishlab chiqildi va ijroga 
yo‗naltirildi. 
Bundan tashqari, xotin-qizlarga tadbirkorlik faoliyatini yo‗lga 
qo‗yishda ―Ustoz-shogird‖ tizimida foydalanish, ular o‗rtasida o‗zaro 

---

227 
hamkorlik va tajriba almashish muhitini yaratish maqsadida joriy yilning 
28 iyun kuni ―Jamiyatning rivojlanishida Xotin-qizlar tadbirkorligining 
o‗rni‖ shiori ostida Respublika tadbirkor ayollar biznes-forumi 
o‗tkazildi. Biznes-forumda jami 138 nafar tadbirkor xotin-qizlar ishtirok 
etdi. 
2016-2017 o‗quv yilida kasb-hunar kollejlari bitiruvchi qizlari 
o‗rtasida o‗tkazilgan ―Tadbirkor qizning eng yaxshi loyihasi – 2017 yil‖ 
tanlovining quyi bosqichlarida respublika bo‗yicha 800 ta kollejdan 4 
ming 782 nafardan ortiq bitiruvchi qizlar o‗z loyihalari bilan ishtirok 
etishdi. Ularga tijorat banklari tomonidan tadbirkorlik faoliyatlarini 
tashkil etish uchun 11 mlrd. so‗m miqdorida imtiyozli mikrokreditlar 
ajratildi. 
Tanlovning tuman (shahar) bosqichida respublika bo‗yicha jami 1 
ming 717 nafar, viloyat bosqichlarida 587 nafar qiz ishtirok etdi va 84 
nafar qizlar ―Qishloq xo‗jaligi sohasida eng yaxshi tadbirkor qiz‖, 
―Servis sohasida eng yaxshi tadbirkor qiz‖ va ―Ishlab chiqarish sohasida 
eng yaxshi tadbirkor qiz‖ nominatsiyalari bo‗yicha g‗olib deb topildi. 
Shuningdek, joriy yilning iyun-avgust oylarida ―Mahallaning eng 
namunali tadbirkor ayoli‖ tanlovi o‗tkazildi. Tanlovning mahallalararo 
bosqichida respublika bo‗yicha jami 5 ming 308 ta mahalladan 14 ming 
469 nafar tadbirkor ayollar ishtirok etishdi. SHundan, 11 ming 570 
nafari tuman (shahar) bosqichida qatnashish imkoniyatiga ega bo‗ldi. 
Har bir mahalladan eng yaxshi deb topilgan biznes loyihalar bo‗yicha 
875 nafar g‗oliblar aniqlandi. Ular qimmatbaho sovg‗alar va 1, 2, 3-
darajali diplomlar bilan taqdirlandi. 
Tanlovning mahallalararo bosqichlarida avvalo, loyihalarning turfa 
xilligiturliligi, shuningdek mahalla ayollarining tadbirkorlik sohasiga 
keng jalb etishni rag‗batlantirish va oila daromadlarini ko‗paytirish, 
ularni ish bilan ta‘minlash, turmush farovonligini oshirishga qaratilgan 
loyihalarni tadbiq etish kabi omillarga e‘tibor qaratildi. Hozirgi kunda 
mazkur loyihalarni kreditlash ishlari olib borilmoqda. 
O‗zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.Mirziyoev rahbarligida 
joriy yilning 26 aprel kuni O‗zbekiston Xotin-qizlar qo‗mitasiga 
―Mahalla‖ hayriya jamoat fondi bilan hamkorlikda doimiy ravishda 

---

228 
qishloqlarda xotin-qizlar bilan muloqotlar o‗tkazib, ularning muammoli 
masalalarini xal etish, eng avvalo, mehnat bilan band bo‗lishlarini 
ta‘minlash bo‗yicha tizimli ishlarni tashkil etish vazifasi belgilandi. 
SHunga ko‗ra ―O‗zpaxtasanoat‖, ―O‗zbekiston temir yo‗llari‖, 
―O‗zbekneftegaz‖ aksiyadorlik jamiyatlari hamda, ―O‗zdonmahsulot‖ 
aksiyadorlik kampaniyalari tizimidagi korxonalari bilan hamkorlikda 
kasanachilik asosida yangi ish o‗rinlari tashkil etish orqali nogiron va 
mehnatga layoqatlilik darajasi cheklangan xotin-qizlarning bandligini 
ta‘minlash bo‗yicha Qoraqalpog‗iston Respublikasi va viloyatlar 
hokimining o‗rinbosarlari, Xotin-qizlar qo‗mitasi raislari tomonidan 
mazkur toifadagi ayollar qayta xatlovdan o‗tkazildi.
1918 nafar ayollarga kasanachilik asosida tikuv mashinalari 
ajratilib, bugungi kunda ularning barchasi bilan mehnat shartnomalari 
tuzildi. SHuningdek, nogironligi bo‗lgan shaxslarga kerakli barcha 
material va xom ashyolarni etkazib berish, ularga ish haqini to‗lash 
tashkil etildi.
Ular tomonidan kasanachilik asosida yil boshidan beri 1 951 246ta 
dona kasana mahsulotlarni tayyorlandi. SHu bilan birga, plastik kartalari 
mavjud bo‗lmagan 410 nafar kasanachilar uchun tijorat banklarda 
plastik kartalarini ochib, ularga 1 mlrd. 880 mln. so‗mdan ortiq 
miqdorda oylik ish haqlari uchun mablag‗lar to‗lab berildi. 
Bugungi kunda kasanachilarga 2 mln. 925 ming p/metr bo‗z matosi 
etkazib berildi.
2018 yilning bugungi kun holatiga kasanachilar tomonidan jami 1 
mln. 687 ming dona etak, 28 ming 329 dona avtoyopqich, 187 ming 935 
dona toy va bo‗z qoplar tikilgan.
Joriy yilning yanvar-iyun oylarida to‗qimachilik va tikuv-trikotaj 
korxonalarida Namangan viloyatida 28 ta, Farg‗ona viloyatida 25 ta, 
Jizzax viloyatida 21 ta, Qashqadaryo viloyatida 10 ta, Xorazm viloyatida 
1 ta, jami 85 ta kasanachilik bo‗yicha yangi ish o‗rinlari yaratilgan. 
Markaziy bank ma‘lumotiga ko‗ra, joriy yilning 1 noyabr xolatiga 
tadbirkor ayollarni qo‗llab-quvvatlash uchun tijorat banklari tomonidan