Səlahəddin Xəlilov

Azərbaycanda elm və onun aktual problemləri 
 
 
- 36 -
kişafını təsəvvür etmək qeyri-mümkün olur. Kim isə 
axtarır,  kəşf  edir,  tapır,  lakin  özü  üçün  deyil,  baş-
qaları üçün. Özü də konkret mənada başqaları üçün 
yox, məsələn, öz övladları üçün, ya bir qohumu, ta-
nıdığı bir adam üçün yox, naməlum başqaları üçün. 
Bütün bəşəriyyət üçün.  
Başqasının kəşf etdiyi bilik elə bil ki, yəhərli, 
yüyənli at kimi qaça-qaça gəlib hamının qarşısından 
keçir.  Keçir,  lakin  dayanmır.  Ata  minib  onu  istədi-
yin  səmtə  sürmək  üçün,  ona  sahib  olmaq  üçün  də 
xüsusi  məharət  lazımdır.  Bir  yerdə  dayanan  adam 
qaçan ata minə bilməz. Gərək sən özün də hərəkətdə 
olasan.  Elə  bil  ki,  elm  adamı  üzünü  tətbiqçilərə 
tutub  deyir:  "Məndən  bərəkət,  sizdən  hərəkət".  El-
min tətbiqi isə olduqca müxtəlif sahələri əhatə edir.  
Kim  belə  hesab  edirsə  ki,  elmin  həyatla  əla-
qəsi  yalnız  texnika  vasitəsilə  mümkündür,  böyük 
səhv  edir.  Həyat  yalnız  istehsalatdan  ibarət  deyil. 
Başqa  sözlə,  maddi  istehsal  ictimai  həyatın  yalnız 
cüzi  bir  hissəsini  təşkil  edir.  Düzdür,  maddi  isteh-
salın  rolu  böyükdür.  Lakin  mənəvi  amillərin  get-
dikcə  daha  çox  dərəcədə  məhsuldar  qüvvəyə 
çevrildiyi  bir  şəraitdə  ictimai  həyatın  mənəvi  və 
maddi  komponentləri  arasındakı  nisbətdə  ciddi  də-
yişmələr baş verməkdədir.  
Bütövlükdə  ictimai  həyatın  mənzərəsi  hər  bir 
adamın  həyatına  nəzərən  daha  zəngin  və  daha  rən-
garəngdir.  İctimai  həyata  insanın  həm  maddi,  həm 

---