Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

IA-64 arxitekturali protsessorlar 
1995 yili birinchi 32 razryadli ko‘p vazifali 80386 rusumli protsessor paydo 
bo‘lganidan so‘ng IA-64 arxitekturasi protsessorlar texnologiyasi sohasida eng 
ahamiyatli yutuq bo‘lib qoldi. O‘sha davrda IA-64 arxitekturasi ilk bor Itanium 
protsessorida joriy etilishi va 2000 yilda ishlab chiqarila boshlanishi 
rejalashtirilgan edi. Ushbu protsessor o‘sha yillarda mavjud arxitekturalarda 

---

kuzatilgan cheklanishlarni yengib o‘tishi hamda bo‘lg‘usi ravnaqi uchun ish 
unumdorligining zaxirasini ta’minlashi kutilgan. Itanium negizida tayyorlanadigan 
serverlar va ish stansiyalari EPIC (Explicitly Parallel Instruction Computing) deb 
nom olgan yangi funksional imkoniyatlar kompleksi tufayli misli ko‘rilmagan ish 
unumdorligi, masshtablanishi bilan ajralib turishi rejalashtirilgan. 
MAVZU: MIKROPROTSESSORNING ARIFMETIK-MANTIQIY 
QURILMASI
 
 
Reja: 
1.
Boshqarish qurilmasi.
2.
Dastur bajarilish jarayonini tashkil qilish. Buyruqlarni bajarilishining asosiy 
bosqichlari. 
Boshqarish qurilmasi. 
Boshqarish qurilmalarida vaqt bo‘yicha belgilangan boshqarish 
signallarining ketma-ketligi shakllanib, bu signallar ta’sirida arifmetik mantiqiy 
qurilmada biror amal bajariladi. Amalning bajarilishi ketma-ketligi EHM orqali 
aniqlanadi, ya’ni EHM boshqarish qurilmasi ishlashi tartibining asosini tashkil 
etadi. 
Rasman, boshqarish qurilmasini quyidagi to‘plamlar orqali aniqlanuvchi 
chekli avtomat sifatida ko‘rish mumkin: 
1.
Protsessorning operatsion qismida (AMQda) bajarilishi mikroamallar 
to‘plamiga mos keluvchi chiqish yo‘lidagi signallar to‘plami: 
}
,...,
,
{
n
y
y
y
У
2
1
=
agar y
i
=1 bo‘lsa, i=mikroamal bajariladi; 
2.
Qurilmaga tashqaridan beriladigan amal kodi hamda ogohlantiruvchi 
signallarga mos keluvchi kirish yo‘li signallarining to‘plami: