Yardılamaq, kömək ləmək

 
Sıxım 
: oyuq, həcm.
 
Sıxın 
: bağış, el 
 
Sıxışdırmaq
: çarpmaq, sıvamaq, çoxatma.
 
Sıxmaq  
: çəktirmək, basmarlamaq, işkəncələmək, 
qınamaq, qısqıncamaq
 
Sık  
: basa, özənlə
 
Sık(ılmaq)
: qısılmaq, yığılmaq, kırılmaq, kıçılmaq, 
çiçilmək.
 
Sıkı
 
: bük
9, 
sıx, gur\ bük cəngəl\ bükkidə
9
: 
bərk, gur
 
Sıkıcı  
: çapıq, uyqun olmayan, dar.
 
Sıkım
9
  
: alakan
4
, avuç. 
 
Sikin 
: səngin.
 
Sıkıntı 
: sığıntı, utanc, əngəl, tüfeyli, pasqal, tərs.
 
Sıkış  
: basınc, basış, qısım, basım 
 
Sıkmaq 
: qısmaq. 
Sılağ 
: sıla, ərkə, ərik, hörmət,
 
Sılamaq 
: hörmətləmək.
 
Sılaşmaq
: birə bir hörmət.
 
Sılıkma 
: silkmə.
 
Sımaq
: qırmaq.
 
Sımaq
qə
 : qırmaq, sıyırmaq, oğmaq, tükətmək, 
kəsmək, qurtarmaq. 
Sınak 
: sınaş, ayırım\ 
Sınağlı: təcrübəli. 
Sınamaq:
 çən - çəkləmək
8
, sınırlamaq, çənəmək, 
çənləmək, sanlamaq, sanamaq, nişanlamaq, 
dənəmək, dəngəmək, hazırlamaq, izərləmək, 
təxminləmək, qiyaslamaq, yerini göstərmək, 
ölçmək, tutuşdurmaq, qarşılaştırma, qiymət 
vermək, imtahana qoymaq, tarazlamaq, 
muqayisə etmək
 
Sınanış 
: dənəmə, sιnak
 
Sınanmaq
: çənənmək, sanamaq, dənənmək, 
hazırlanmaq, izərlənmək
 
Sınav  
: gərçkləmə, üzləştirmə, hudutlama, 
ölçmək
 
Sıncav 
: incə, nazik, zayıf\xilal: sınçnaq, sancak.
 
Sınçi
3.7
 
: müsınçi
4,
 heykəltiraş 
 
Sınğar  : doğru, ona doğru, ona\ tək. 
Sınğarlanmaq
14
: təcrübəyə qalmaq(düşmək) 
Sınğarlamaq
14
: mühtac etmək.
 
Sınıqçı : bertukçi
14
 
Sınılış
7
 
: dağdarış, böhran, tənglik
6
, yetməzlik
8
.
 
Sınım
4
 
: itminan.
 
Sınır  
: çağ
 
(çək)
8,
 çək
8.9
, çət, çəki, çəkə
9
, cərgə, 
çeqara
6, 
çik 
7
, çek
5.6
, çik
7, 
çekara
5
, çıxar, çəkim, 
çan, sık
3
, şekara
4
, örəçək, hədd, qədər, dəğər, 
ölçü, dözüm, tutar, tutum, əndaza, yaka, qır
3.7
, 
qırak,    uç - çək
9
, son, uc – bucak.
 
Sınır 
: ağdamar, əsəp.
 
Sınırçı 
: cığırçı, qaravıl, qorukçu.  
 
Sınırlamaq
: çəkləmək: çək qoymaq.
 
Sınırlamaq
: çən - çəkləmək
8:
 sınamaq.
 
Sınırlanmaq
: saçılmaq, dağılmaq. 
sinğiləmək
14. 
sinsimək, sızlamaq , sınırlanmaq , saçmaq.
 
pisləmək, sanğlamaq.
 
 
Sınırsız
: çənsiz, ölçüsüz, çok.
 
Sınsıkmaq
14
:çəkinmək, qaçmaq. 
Sıpdırmaq
: çəpdirmək, çıpdırmaq, qopartmaq, 
açdırmaq.
 

 
sözün özü 
 
 
152
Sıpırtmaq
: qaçmaq. yügürmək.
 
Sıpıru
4
 
: gedmək.
 
Sır 
: > şir, boya\ sır ver: sır sürt\ sırlamaq: 
şirləmək.
 
Sıra  
: < sürə. növbət, keşik, qatman, iz , 
qatlaq, qat, lay\
 Sıra arası
: qatar arisi (qatar: 
sıra)
\ Sırailə:
 gəzmə - gəzək, növbətilə.
 
Sıradan
: qızıksız, əryən, yoran
 
Sıramik
: < sır: boyalı qab.
 
Sıratlı 
: < çıray < çıraq < yaraq < yarıq. ışıqlı, 
üzıi, bənizli, görməgi, avadan, gözəl.
 
Sıray  
: bəniz, üz, yüz, tös, çıray, önq, irənönq, 
menğiz, cüz, bet, bit\ dərəcə.
 
Sırça
14
  : bardaq. 
Sırçı 
: rəssam, boyaçı
 
Sırdam 
: çəkim, rıxtım. uzun, dik, quni.
 
Sırdım
   : rıxtım 
 
Sırğın 
: < sürə. sıraş, həmrədif 
 
Sırğın 
: qarlı qarışlı yel\
 Sırğıllı yel
8
: boran, 
barımaq
9,
 iğallı
8
, soyuq hava, qarqatışıqlı əsən 
yel
 
Sırxab 
< sırğav: sır: boya\ boyaçı, boyaçılık.
 
Sırık 
: dəğənəkdən uzun ; qalın ; sərpik ağac.
 
Sırıklamaq
: çalmaq, qaldırıb götütrmək
 
Sırıqmaq
: axıb gedmək, süzmək.
 
Sırımaq
: sarımaq 
Sırkak 
: rahatsız
 
Sırqa 
: küpə
 
Sırqav 
: xəstə, sırqavçılıq.
 
Sırmaq 
: ayırmaq, soğurmaq, soğurmaq, 
çıkarmaq, süpürmək, yılmanaq etmək, 
yılmamaq, saplamaq, seyqəl, sığal, 
bardaklamaq,  tükləri qırxıb ; sıyrıb ayırmaq.
 
Sırt 
: 
1)
 üst, doruq, baş, şişik bölüm, üz\ dağ 
təpələrin üst ; kürək bölümü: bu dağın sırtına 
çıkmaq çok sərtdi\ sırtından atmaq: başından 
atmaq, dalıya atmaq\ çalka
9
, dalı,
  
arka, kürək, 
ard, kürək, göt: cocuğun sırtı ; dalı. piçağın sırtı\ 
sırt çevirmək: üz verməmək. evin sırtı: arkası\ 
sırt sırta: əl birligi: iş birligi. sırtı qaşınır: götü 
qaşınır. sırtı sıra: dal ba dal, bir birinin ardından, 
arkasından\ sırtlamaq: yükləmək\ sırtından 
atmaq: başından atmaq, dalıya atmaq\ sırtçı: 
izləyici\ günorta, yal, dış, dışarı. sırtkı
4
, form, 
biçim
 
Sırtaq 
: üst paltar.
 
Sırtıq  
: < sırt. sərtlik. üzlü, çıkarcı, asan, asıcı, 
asıcıl, üzücü, mənfəətçi.
 
Sırtına 
: sırtıda, bir dən.
 
Sırtından çık
armaq: böğüründən çıkarmaq.
 
Sırtkı  
: zahiri, görnüşdən, dışkı, xarici.
 
Sırtlan 
: andıq.
 
Sırtmaq
: sallamaq.
 
Sıtar
12
 
: yatar
\ i
stat
 
: < sırt. sırtlad. kök, dal, 
pay, say, day > iştat.
 
Sıtmaq
9
  : < sımaq
qə
: qırmaq, sıyırmaq, qurtarmaq. 
Sıvamaq
: çarpmaq, çoxatma, sıxışdırma .
 
Sıy - say
10
: qiymət
  
Sıyıcı : 
qırıcı, yokucu, sındıran, qıran, ovan 
Sıyırmaq
: çəkmək, qılıncı dartmaq.
 
Sıylavka
: salmaklı, durarlık, ağır başlı, ciddi, 
hakimli.
 
Sıylığın 
: hidyə.
 
Sıylık 
: yadigar, bələk
5
, estelik
4
(istəlik)
 
Sıyrılmaq
: < sımaq
qə
 : qırmaq. xilas olmaq, 
boşanmaq. 
Sızqı 
: dıynaq yanından çıkıntılar, tirişə. diş 
çöpü. nəşt. 
Sızqırmaq
14
: əritmək, sızırmaq. 
Sızma
   : deşik\ tərəşşük, nifuz.
 
Sızma 
: (su borusunun qaçakları) qaçak 
 
 
: girmə, geçmə, gəlip çatma, hilul
 
Sıkürgə 
: sökni > süngi.
 
Sıla 
: sılağ, ərkə, ərik, hörmət,
 
Sınmak :
 ummak, ümitlənmək, inanmək, işənmək.
 
Sınqıraq
: barmakların arası.
 
Sınqırmaq
: həzm etmək. özünə çəkmək.
 
Sınqqar
: tək, tayı yok.
 
Sıqamaq
: 
- 1) 
< sürtmək 
- 2) 
< sıxmaq. söykəmək. 
yapışdırmaq, sürtmək > seyqəlləmək.
 
Sıqan  
: sırqal 
 
Sıvrı 
: suyuq, sərilən, axan, keçən
 
Sibir 
: < sivir. boş - baş, azad.
 
Sicim 
: sığım, tutum, durum.
 
Sikdirmək:
 çəkdirmək, saklımaq, sakılmaq. 
 
Sikdirmək
: 
çəkdirmək
.
 
Sikəmək
: salkamaq, caykamaq.
 
Sikil 
: sakın, ıskın, çəkil, kəsil, get, gümbol
8
 
dabanı yaltır 
 
Siktir 
: < saktır, kəstir. çəktir.
 
Siku
4
 
: basınc, basım.
 
Sil  
: hayvan poxu.
 
Silağ  
: hödür, sayqı, silə, hörmət, tərif\ 
silağlamaq: hödürləmək, tərifləmək. 
Silamaq 
: ulaltmaq, hörmət qoymaq.
 
Silcimək
6
: kımırlamaq, hərəkət.
 
Silə
 : 
silmə, ağzına qədər dolu, ağza ağız 
Silik
14      
: incə, yumşaq\ siliklik: iyid, covmətlik. 
Silkəlmək
: əsmək, titrəmək, dəbəşmək, ırğılmaq, 
qımılmaq, qaqmaq.
 
Silkəmək
: qaqmaq, təkənmək, tiskinmək.
 
Silkmə
8
 
: qıvırcık ; tüklü dəri başlıq.
 
Silsilə  
: alanğ, zol gedip yatan, böyük uzun təpə, 
sıra dağlar 
 
Sim 
: İz, im
 
Simpatik:
 gözəl, batqın, batnıq
8
, sevimli, ruhlu, 
yaxımlık, uyqun, görk
9
, yakışık.
 
Sin 
: 
- 1) 
qəbir daşi 
- 2)
 qəbirin özü. gömüt, gürgan, 
qurqan, qala, türbə < tüprə, körüstün, gömüt, 
kövrö
 
Sindirim ayqıt
ı: qursakq.                                                           
Sindirmək
: < sınqırmaq, içləmək, həzm etmək, 
özünə çəkmək.
 öğütmək: un etmək, əzmək, 
çiğnəmək
 
Sinğiləmək
14
:
1) 
sinsimək, sızlamaq , sınırlanmaq 
2) 
pisləmək, sanğlamaq.
 
Sini 
: utancaq\ 
sinərək
: utanaraq. 
Sinmə 

 
sözün özü 
 
 
153
Sinmək
4
 
: inanmaq.
 
Sinqar
4 
:
 
dəng, tinq
9
, tay
2
, əş
1
, tinq
3
, iş
3
, tenq
4
. 
fəsil, bəxş, dəsdə, cürə, kimi.
 
Sinqil
4
 
: bacı, bala bacı.
 
Sinsi  
: saklı , gizli, yaşırın, gizlin, kasırılğan 
3
, 
tıkıvlı
4
, qatılğan, assırınlayın, astan, astırın, 
astιrtιn, yaşırılğan
3,
 yaşırınlı, yaşırun, yuşιrιn, 
bildirməy, bükük  oğrun, duymadan, örtülü, 
daldax, darab < dar, çolav
8
 
Sipərlənmək
: sipər almak < sivərlənmək, 
sıvarlanmaq, savırlanmaq, difa' etmək, 
daldalanmak: duldalanmak, sığınmak, 
sayalanmak
 
Siqorta 
: < sakorta < sak. qoru, ehtiyat. oyanlık.
 
Sir
12
 
: yir, yer
 
Sirilmək
: sızıb sırılıb, sırıqmaq, çəkəmək, 
dammaq.
 
Siringə 
: gəzinti.
 
Siringi 
: ottık, kibrit, sürüngü
 
Sis 
: əmər, qırağı.
 
Sistim 
: düzülüş, quruluş, yüyə
4
, düzülüm, 
düzüm, quruş
7
, dizgə, tümcə, seçimiş
 
Sittəlik
3
: < çet. çək: qıraq. dışqarlık
4
, istisna.
 
Situn 
: < söykün, söytun, turuk
9
, üstün
 
Sivilcə 
: < sökülcə, çıkılcə, sıvılcə, ən çiçik çıban.
 
Sivilcə 
: çuş( 
Sivirmək
: daşımaq, çevirmək, çırmamaq\ yengini 
deşirmək, ətəyini daşırmaq.
 
Sivri
  
: < süzük. sürüş, süzük). 
Sivri  
: <> çivri, sivir < süzük. sürüş, süzük. 
kəsgin, ərsənğ: fərəhli, şad, uca\ sivriləşmək: 
itiləşmək\ sivri uclarıyla duran\ ərsənğ gül: qıs - 
qıs ; uca gül\ ərsənğli-ərsənğlə: fərəhli, fərəhlə\ 
ərsay: iti, çivri ; sivri uclu.
 
Sivri
  
: ərsay, çivri, iti uclu.
 
Sivriləşmək: 
kəsginləçmə, itiləşmək    
Sivrilik 
: hünər, ustalık, seberlik
4
, severlik, önör 
5
, 
üstəlik
6
 
Sivrilmək
: < süyrəlmək.
 
Six 
: < siv. sivri, çiş, şiş.
 
Siyahrud
:
 
siyar 
həq
.
 
Soba 
: uzun, kuni
8
 (məxrut), soba üzlü: uzun 
üzlü\ dəyənək, əl ağacı. 
 
Sodur 
: zahir, durax, yüzləy.
 
Soğan 
: kök.
 
Soğşurmaq
: 
met 
< qoşğurmaq. qoşamaq, 
kökləmək, bağlamaq, qapını qapamaq, ağacları 
soğşurmaq: cütləmək, calaşdırmaq
 
Soğulmaq
: soğurmaq, korlamaq, arıqlamaq, 
sütdən kəsmək, dartıp qoparmaq, ayırmaq, 
çəkip çıkarmaq. əmmək.
 
Soxmaq
15
: çalmaq\  nağara sokmaq.
 
Soxuldaq
9
: avara dolaşmaq.
 
Soxum
4
: nəbz, tıpış
3.7
, urquş
8
, qaqış
5
 
Sok 
: giriz, girdir, deş, keçir, sal, tık, çaq, düd, 
itə, sık\ çağ, şax, çək, çık, köç\ sök, söğ\ biz. 
 
Sokaç 
: ilan dişi.
 
Sokak  
: qapı, hikumət, məhkəmə, dışarı
 
Sokak 
: 
- 1) 
< sökək 
- 2) 
 sokmaq
4
\ yarıq, sokak 
açmaq: yarmaq\ sokaklı: cızıq - cızıq, yol - yol, 
xət - xət\ sokak sokak: parça - parça\ sokarık: 
cücərik.
 
Sokan 
: çadan
qə,
 mayan, çalan.  
 
Sokma
9
 
: dövmə, sıkıştırma\ patika, cığır.
 
Sokmaçı
: daşlayan, vuran.
 
Sokmaq
: çalmaq: saat sokdi: zəng çalmaq\ 
dövmək, vurmaq, düzətmək: pıçak sokmaq\ 
takmaq, kadamak
5
\ mıx kadamaq: mıx taxmaq\  
göz kadamaq: göz tikmək.
 
Sokman
: üslük başmaq, takma.
 
Sokranmaq
: somurdanıb; humurdanmaq.
 
Sokuçak
: ağac dələn, ağac kakan, uzun yuvarlak.
 
Sokulmaq
: batınmaq, toxunmaq, dəymək.
 
Sokur
15
: kor.
 
Soqar 
: saqar, saqğar, ağ alın, annı ağ.
 
Soqı 
: < sokmaq: dütmək. həvəh, kövəh\ soqu 
daş: həvəh dəsdə.
 
Sol kəzdə
: sonra, onda.
 
Sol 
: tərs, əks, çarpık.
 
Sol
4
 
: < şol, şu o. o. sol kəzdə: o vaxda.
 
Solağızlı
: xeyir söyləməz, şum söyləyən, tərs, əks.
 
Solaxər 
: solku.
 
Solak 
: durqun, solak su: durqun su\ türmə, 
solak xana\ soluq
 
Solaşmaq
: solmaq.
 
Solid 
: < salt, sərt.
 
Sollu sağlı
: muvafiq muxalif. 
Solpük
: dərisi büzüşü; sarkık. 
Soluk  
: nəfəs, boşanğ, gəvşək, cansız, uyuşuk\ 
solkuldağan iyid: nəfəsli iyid.
 
Soluq 
: uzanan, qısalan, solaq.
 
Som 
: yum, tum, tom, tam, tamamilə, bütün, 
salt, əksizlik. kamil, xalis, son, qəvi  nab,
 
Somalak
: < tomalaq, komalaq. pambık.
 
Somı 
: < yum, tum, kom\ komaş tək, qalın ; 
bütün ; topul kükə, şişman\ somu: sam. qazaq 
pul birimi. somu: yekun, cəm\ somulu: imumi, 
külli.
 
Somon 
: qabarıq əkmək.
 
Somu 
: bütün, ümdə.
 
Somun 
: çörəyin ən yuvarlak, şişkin biçimi.
 
Somun 
: şişkin  
 
Somut 
: doğru, müşəxxəs\ somut cavab: 
müşəxxəs .
 
Son  
: çət, yaka, qırak, uc - çək
9
, sınır, uc - 
bucak\ qutar, sonuç, intaha
 
Son kişi
: yaxcı adam\ son altın: xalis.
 
Son 
: <> 
sön.
 
Sona  
: ərkək ördək\ börçin: dişi ördək\ at sinəyi.
 
Sonamaq
: qutarmaq, bitirmək, bağlamaq, 
başarmaq.
 
Sonasonğ
4
: ondan sonğ.
 
Sonda 
: orda.
 
Sondaj 
: dipləmə. təhqiq.
 
Sonğ  
: azak  , biləxərə, azakdan.
 
Sonğlamaq
14
: (< son)araşdırmaq. 
Sonğ qaldı
: baqi\ gic, kəç
9
, keş
4
.
 

 
sözün özü 
 
 
154
Sonğəç 
: uyluk, kalça.
 
Sonk ənə:
 alasan nənə, böyük nənə, əcə, ulusay, 
abı, çonk ənə, dev ani, qartı əbə
 
Sonki  
: ayakkı, kinki, keyinki.
 
Sonq 
: sol.
 
Sonqlamaq:
 gözləmək, gözətləmək, diqqət etmək.
 
Sonqlaşmaq
: qutarmaq.
 
Sonlamak
: anqtamak, avlamaq, haklamak, 
izləmək, ayaklamak, axtarmaq.
 
Sonra  
: 
 
Sonra  
: dalış
10
, dalı, geyin, kayın, arı, uzaq. 
uzaqı(həddiəksər) iki ay yaxını( azı, həddəqəlli) 
bir ay\ arı bəri ; qıla saldı, şöylə böylə yapdı, 
başdan savma yapdı\ dolayı, egir
sumer,
 dahi, dalı, 
əgər\ izə\ ondan sonra: ondan izə   
 
Sonsöz 
: söz sonu
 
Sonsuz 
: ayaqsız, qonarsız, oğulsuz, kurat, 
 
Sonsuz
: təsirsiz, ayaksız, izsiz, etgisiz, əsərsiz, 
nəticəsiz 
 
Sonuc   
: barlağ, barlap, varış, görüş, görgülük
9, 
oluş, özək, nəticə, qaymaq, tükəl, qutar, son, 
intaha 
Sonuş etmək
5
: məsləhət vermək.
 
Sopa 
: < soxmaq, sapmaq, taxmaq, vurmaq\ 
soxa.ağaç, dayak, dövək, dəğnək.
 
Sopmaq
: yaya yol.
 
Sora 
: < osra, utra, ötrə, etra, ertə
 
Sorağ 
: < sormaq.
 
Sorağçı
: xəbərçi.
 
soramk
 
: əyadət.
 
Soraş 
: xəbər tut.
 
Soravmaq
: sora varmaq, yolukmaq, əyadət .
 
Sorcak
14
: tapmaca, bilməcə, əfsanə, qapalı söz 
Sorğalçı
12
: xəbərquzar\ sorğalçılığı: xəbərquzari.
 
Sorğılt  
: qır, ağ, kül rəngi, çal, açık sarı, ağçıl 
sarı, ağsır, ak - sarı, boz.
 
Sorğış
4
 
: qurutmaq.
 
Sorquç
: nasus.
 
Sormak
: qaramak, baxmak, gözləmək, tikşirmək
7
, 
aramaq.
 
Sortumaq
: turşutmaq, savıtmaq.
 
Sovqat 
: 
- 1)
  
< savmaq: göndərilən, verilən 
-2) 
< 
sıylağ ?\ bülək, küçtənəç, küstanas, sıy, savğa, 
sıylık. sayqa, sayquqa, sayqalayqa, bələgə, 
hidyə.
 
Sovma
 : müxtəsər, sərbəst, oynaq ( göz ), tez 
geçən, tez.
 
Sovmaq 
: < kovmaq, qovmaq, savmaq, bir yana 
çəkmək.
 
Sovrulmaq
: övrülmək, çevrilmək, dönmək.
 
Soy 
: anğır, andır, dal, kök, ata baba, 
cəddabad, süyək, söykən.
 
Soyaçəkim
: qalıtım, vərasət.
 
Soyqunçılık
: basqınçılık, yağmaçılık, çapılçılık 
 
Soyla
9
 
: topuz, çomaq.
 
Soylaşmaq
9 
sıvışmaq, sürünərək gedmək.
 
Soyma 
: soyqırım. qırım, kəsmə, qabıklamaq, 
yüzmək
8
, sıyru
5
, sıdıru
4
, silmək\ gərmək, 
uzatmaq\ kal qovun.
 
Soyu 
: < sozu. uzun sivri diş. köpək ; domuz 
diş.
 
Soyuğa vurul
maq: soyux dəymək\ 
Soyuq 
dəymə
k: almaq, vurmaq\ 
soyuq gün:
 qay
8
, 
tutqun, qasırqalı. 
soyuk, dərman
sız, gəvşək
 
Soyurğalan
14
: sovğat\ 
Soyurğalan
14
: 
sovğatlamaq: 
soyurğamaq
14
: 
 
Sozak 
: yavaş, yumşaq.
 
Sozmak
: çəkəmək.
 
Sozuk 
: taza, təmiz
 
Söbə 
: söbək, söbü, söbəki, beyzi, oval, 
yumurta biçimi\ söbicə söbicə: yumru yumru 
Söbələmək
: yurulamaq 
 
Söbü 
: sarkık üz. 
Söbük 
: ökcənin yukarısı, dyirman oxu.
 
Söğülmək
14
: yaxmaq, yandırmaq\ söğlünmək
14
: 
yanmaq\
 
sögülmə: söglüncü: söglünci: kabab.