Yardılamaq, kömək ləmək

 
Sadrat 
: çıxu.
 
Saf 
: yılmaq, təkiz, əndik, əndikən, izli - izinə. 
som, mos, yumşak.
 
Saflamaq
: durlamaq, layını çökərmək., 
arassalamaq, süzqəçmək 
 
Sağ  
: unğ 
3.7
, onğ
4.5.6.9
, 
 
sav
4
, suv
7
, sağdın
8
, 
çınq
5
, tınq
4, 
qurav, sağlam\ qurav uşaq\ 
sahalmaq: quravlaşmaq\ sağlıq: quravlıq, 
qurqun\ bəri, güney, cənub
\ Sağa dənqləş
8
 !: 
yola gəl!
\ Sağ duyu
: sağ huş ; us.
 
Sağaç 
: sayğıç, hallac çöpü.
 
Sağalmak:
 baynalmak, baynımak, qutulmak, 
ayınqalmak, anık almak, durmak, düzəlmək. 
Sağamaq: öğmək, tə’rifləmək. 
Sağanaq
: yağmır. 
Sağar  
: ayakçı, qımızçı > sağər.
 
Sağat 
: < səkirmək: səğirmək, atlanmaq. göz 
atmaq, göz etmək.
 
Sağat 
: sağdın, sağlam > səhhət.
 
Sağav 
: ehsan, müfdə. 
 
Sağçı 
: onğçı
4.5.
 
Sağı 
: fəzlə. 
Sağı
14     
: ölçü\ sağılı: ölçülü\ sağulamaq: 
ölçmək. 
Sağıl  
: dinc , güclü, canlı, mahir 
 
Sağınak
: şəhlənmək. 
Sağın: çəkin, pərhiz. 
Sağınıp durm
aq: < sıkmək. dayanıp durmaq.
 
Sağınmaq
: < səkmək. gözləmək, şübhələnmək, iki 
ürəklik, yaydanlık
 
Sağır - sokur
: kar - kor.
 
Sağır 
: arka, dayaq.
 
Sağır 
: çaxır.
 
Sağırbağ
: qoşluk, eşşəkə bağlanan bağ.
 
Sağırı 
: sağır, götün qapdalı almalık bilən.
 
Sağırmaq
: sağmaq, qulaq asmaq, işmək, suyun 
çəkmək, içitmək, çökəmək, tüpürmək.
 
Sağış  : 
sağınıv, 
munq
, manğ, üzüntü, köksö, 
tukatlık, kədər.
 
Sağışlı 
: qayğılı (müraciə?). 
Sağlam 
: dinc, isən, sağat
8
sağdın
8
, sak
9
, sav
7
.
 
Sağlamaq
: <> saklamaq, qorumaq, gizləmək.
 
Sağlık 
: tap
 
Sağmal 
: sağınan qoyun.
 
Sağmanlama
q: dəngəmək, samlamaq, 
dəyərləndirmək, açmaq, düzətmək, çözmək, 
sahmanlamaq, işləmək, həll etmək .
 
Sağnamaq
: düdmək. 
Sağnamaq
14
: fırçalamaq, təmizləmək. 
Sağnqıq: hayalı, iffətli. 
Sağnaq: ehtiyat. 
Sağra 
: art yak, arka yan. 
Sağraq
 : bardağın lüləsi, bardaq\ tapı sağrağı : 
böyük bardaq, dəvə tapı.  
Sağrı 
: gön
 
Sağsalamat 
: aman əsən
 
Sağsöz
: bilgəlik, hikmət  
 
Sahab 
: < sağav < sakav < sakaq. saklayan. 
qoruyan.
 
Sahil 
: yalı, yar
3
.
7
, yaka, cəkə
4
, qıraq.
 
Sahman
: saylan
4
. düzünlü, qurıklı, hazır, seçilən.
 
Saxın 
: qıda.
 
Saxtıman
: salğan
4
.
 
Sak   
: bükət
4
, səd, bəd, susaklağı, saktağıç
5
, 
götürmə
5
, toğan
6.9
, tosma
9
\ çağ, çak, gah, sal
8
, 
salιm
8
, kəz, key, ara, dəm
 
Sak 
: < sak <> sık qoruq. torba. 
Sak 
: oyanık, diqqətli olan, ehtiyatlı, həssas.
 
Sakar 
: düşüncə, yoruq, yorma, gizləmə, qayğı, 
ürküntü\ çəməsiz
8
, əlverişsiz, uyqun olmayan, 
bəcəriksiz
 
Sakat 
: götürük, topal, çolak.
 
Sakav 
: pəltək.
 
Sakçı  
: çasavoy
3.7
, qaravul, qarav, gözətçi, 
keşikçi, bəkçi, növbətçi
 
Saki 
: < sanki.
 
Sakıcı 
: yumşatan, təskin verən
 
Sakin  
: dinc, səssiz səmirsiz, asudə.
 
Sakın 
: sərbəs, gen, arkayın, tutarlı, tutaklı, 
tutağı olan, dayaqlı quvaqlı, qoldavlı, köklü, 
sağlanmış, qorunmuş, arxayın, möhkəm, rahat, 
ısqın, asda, yavaş\ sakincə: səssizcə, yavaşq.
 
Sakinqə
4
: kirbit.
 
Sakınmaq
: quşqulanmaq, quşqu bəsləmək ; 
duymaq, şübhələnmək, çəkinmək, qorunmaq, 
qurqulanmaq, qayqılanmaq, özləmək, həsrət 
çəkmək.
 
Sakırbı 
: önərgə, təklif.
 
Sakırdamaq
8
: sarsaklamaq, gəvəzəmək.
 
Sakışçı 
: hesapçı.
 
Sakit  
: durğun, dölək, ağıllı, təmkinli, ağır, dinc, 
sabit, ilqarlı.
 
Saklak  
: pərhiz.
 
Saklamak:
 barımak, qorumak, (s = h)haklamaq
3
, 
tıxmaq, bükpələk
4,  
buqurmək,, 
 
bükmələk, 
buklamaq, bukmaq
8
 < bük. gizləmək  daşırıv, 
kasıv, kaçıv.
 
Saklana - sakla
na: gizlcə - gizlicə.  
 
Saklanılan
: qorulan, gizlədilən, pusurulan, 
basırılan
 
Saklanma !
: qayğırma !  ayama
8
 ! düşünmə !.
 
Saklanmaq
: bukmaq
8
, gizlənmək gizlənmək, 
pusurmaq, basırımaq. qayıb olmaq.
 

 
sözün özü 
 
 
146
Saklı 
: ağıllı, ağalık, sezgir, sərgik, oyavlık, 
saklık
7,
 saklanuvçalık
7,
 qıraklı\
 Saklı
3:
 baytak
3
, 
talay
6
, xeyləh 
Saklı 
: gizli, sinsi, gizlin, kasırılğan 
3
, tıkıvlı
4
, 
qatılğan, assırınlayın, yaşırılğan
3,
 yaşırınlı, 
yaşırun, yuşιrιn, yaşırın, astιrtιn, astan  astırın, 
bildirməy, bükük, oğrun, duymadan, örtülü, 
daldax, darab < dar, çolav
8
 
Saklılık 
: sırsaklı durum, həyatdan sapma\ 
saklanmak: qayip olmak
 
Sakta 
: < saklısι ; gizlisi olan, girdəli, kələhli.
 
Sakta 
: çağda, kəzdə, keydə, keybir
8
, hərdən, 
bə'zən
 
Saktağ  
: Saktağıç
5
, bükət
4
, boğut, səd, sak, bəd, 
susaklağı, götürmə
5
, toğan
6.9
, tosma
9
.
 
Saktağıç
5
: saktağ, bükət
4
, boğut, səd, sak, bəd, 
susaklağı, götürmə
5
, toğan
6.9
, tosma
9
.
 
Saktık  
: təmkin, saktanmak, haklık (saklık). 
 
Saq 
: sal, baldak, budaq.
 
Saqa 
: suyun ayrılan yeri.
 
Saqaç 
: sayğaç, sayqıç, sayılyan incə çubuq.
 
Saqaq 
: bağ, aslaq.
 
Saqat 
: 
- 1)
 < sak: qırıq\ 
- 2)
 
met 
< kəs. kəsət, kəsit\ 
boynumdan sakıt qılmaq: kəsmək, qurtarmaq, 
üzmək.
 
Saqçı 
: qaravıl.
 
Saqdaq
: saqdan, ox salınyan qab, xalçada orta 
çəki.
 
Saqəçlı 
: çok danışan 
 
Saqğal
: gizli, gizlədən\ 
Saqğarmaq
: utanmaq, 
çəkinmək, gizli durmaq.
 
Saqğarmaq
: utanmaq, çəkinmək, gizli durmaq\ 
saqğal: gizli, gizlədən.
 
Saqırdavıq
: sayrıyan, çok gəpləyən.
 
Saqırtqa
: kənə, gənə.
 
Saqqız 
: saqıç.
 
Sal - sal
: çal - çal, dal - dal
 
Sal 
: 
1)
 ətək, yamaç 
2)
 salaca: tabut  
 
Sal 
: budaq, salık, dal\
 Sal - sal
: çal - çal, dal 
– dal\ maşanın iki qolu, tutacak, kələkə, budaq, 
bəcər, yasa, atmaq, yırtıq irik, irəngi solan. 
cında.
 
Sal 
: çal, güc, becərmə, sağlam.
 
Sal 
: qayıq, gəmi: bir çok dirəkdən düzəlmiş ; 
düz ; qoruqsüz qayıq(ırmaq, dəniz daşıtı). kələk, 
su üsdə keçit quran neçə bağlı takta\ salaca 
qab, tabut\ saz
 
Sal 
: qoca, qarı, kekşə, qart, çal, yaşlı.
 
Sal
8
 
: salιm
8
, çağ, çak, sak, gah, kəz, key, ara, 
yola: dəfə, dəm 
 
Sala 
: riştə.
 
Sala 
: salğı, savla, görgəriş, yol, gəngəş, 
məsləhət, uğur. sala salmaq.
 
Sala
8
 
: hələ\ özü sala: özü hələ\ görə sala: görə 
hələ\ gələ sala: gələ hələ\ bu sala(: hələ) çok 
ucuzdu 
 
Salaca  
: < salmaq ; qoymaq. tabut, qab. 
 
Salaç 
: çərgə, çardak, koma.
 
Salakı 
: < san + lak: ağıldan ayırılmış. 
oylamastan, salaklık, gələngsiz, iskəməzdən: 
düşünmədən.
 
Salam
4
 
: ağram, vəzn.
 
Salamda
: posda amanat.
 
Salamı
əkədi
: kamil, sağ, ziyansız.
 
Salan  
: basan, kəsən.
 
Salap
4
  
: ayran, çalap
5
, qatıq
9
.
 
Salar 
: < sal + ər\  salt (atlı kişi) + ər.
 
Salaş 
: çardaq.
 
Salca
8
  
: çalaca
8
, azacıq, azca, yoxacıq, kəmisi, 
alaca, bir salιm
8
, bir çalιm
8
, bir az\ tomat əbəsi
4
, 
tomat  şirəsi
2
, rubb.
 
Saldırmaq:
 batırım, topulmaq, həmlə .
 
Salgı 
: sərsəm, şaşkın.
 
Salğan
4
 
: salan, düzən.
 
Salğı 
: sala, savla, görgəriş, yol, gəngəş, 
məsləhət, uğur.
 
Salğın 
: sərab, kölgə, su yatan yalı.
 
Salxım 
: qoşa > xuşə.
 
Salxım 
: yumar, topar
 
Salı 
: sərəli, xəstə.
 
Salık  
: gəngəş, öyüd, övüt, öğüd, salık, xəbər, 
tosiyə.
 
Salık
4
 
: taxt.
 
Salıkalı
4
: salmaklı
4
, ciddi
 
Salıkatlı 
: aqraşlık, zorluk, salmaklı
9
, salıykalı
4
, 
toplu, ulpatlık
3
, tirənli, iyikli(> nikli > niku).
 
Salıkatlık
: salmanlık
9
, öz - başılık
5
, salıkalık
4
, 
hakimlik.
 
Salıq 
: yol göstərən.
 
Salim  
: çalımlı, dəyərli.
 
Salım 
: adət\  salımen: adət üzrə, rəsmi iylə\ 
atadan salımenen: dədələr adəti üzrə\ az vax\ 
paltar, keçək, geyim\
 Salım
7:
 vergi, salğıt
5
, 
salık
9
, salk
4.5
\
 
Salışdırmaq
4
: qarşılaşdırmaq.
 
Salkatlı 
: aqraş
8
, samaklık
9
, totoraklı, oturaklı.
 
Salkım söğüt:
 yelək dal
3
.
 
Salkım(çiçik+
):çıtənək
8
, kovşak.
 
Salkın susın
: sərin içki.
 
Salkın
9
 
: sərin, soyuk\ hava salkın ; salkın yel, 
salkın hava, salkın əsək.
 
Salqıç
5
 
: qab....dan (duzsalqıç: duzqabı).
 
Salqın 
: salqıt
8,  
salma, salqı, vergi\ ındat
4
, 
epidemya\ sərin, sərgin, mülayim.
 
Salqıt
8
 
:  salqın, vergi.
 
Sallak 
: yıkılab yerimə, yıxıla - yıxıla yerimə.
 
Sallaq 
: sanlaq, qallaq, titrəyən.
 
Sallama
: boyun bağı.
 
Sallamak
: asqıya almak: tərsə mallak eləmək, 
çalkamaq, çaykamaq, yırqamaq, dəbrətmək, 
tərmətmək, tərbətmək.
 
Sallancak:
 salıncak, kuf, aylama
8
, çalamaq
8
.
 
Sallancak
: böşük, bişik, beşik, sanğqıldak
3
.
 
Sallat 
: əsgər, saltər(atlı kişi) > saldat.
 
Salmaq
:: tikmək (bağ salmaq)\ vurmaq, çırpmaq\ 
qanat salmaq: qanat çırpmaq\ bir oyuğa şüşə 
qoymaq(cam salmaq), otutmaq\ ağram\ 

 
sözün özü 
 
 
147
göndərmək, bırakmaq, başı boş ötürmək, 
atmaq, həvalə etmək, boşamaq, sərmək (fəş), 
səs salmaq: sərmək, yaymaq, saçmaq\ vergi 
kəsmək\ sallamaq\ həmlə etmək (itlər saldı )\ 
düşütmək(uşaq).
 
Salpı 
: asvan, sallaq.
 
Salt
4.5
 
: rəsm, yola, gələnək, adət\ sərt\ yüksüz 
at\ atçı\ atka salt: at min\ salt: atlı\ salt sana: 
ideoloji\ salt bası: təkçə\ salt yürüş: at dalında 
sürmək\ yalnız, tək, sirf, mütləq, kamil, möhkəm, 
bütün, içinə başqa şey qatılmayan ; bütün kəndi 
öğəsindən olan. 
Salta  
: köpəyin arxa ayağları üsdə qalxması: 
salt durmaq\ qıvırıq duran parçanı ütüləməklə 
saltamaq, şəxləmək. 
Saltanat 
: kopşı
3
, səvlət
4
, görkəm
5
, qaşanqıl
8
 
Saltanatlı
: şanlı.
 
Saltər 
: böyük ; atlı ər.
 
Saltı
4
 
: adət, rəsm. 
Saltık  : mütləq\ saltıçılık: mütləqiyyət\ saltın: 
mütləqən  
Saltılı 
: salqalı, saltımlı
 
Salιk  
: xəbər 
 
Salιm
8
 (bir+)
: bir çalιm
8
, bir az, çalaca
8
, azacıq, 
azca, yoxacıq, kəmisi, alaca, salca
8
, 
 
Salιm
8
 
: sal
8
, çağ, çak, gah, sak, kəz, key, ara, 
dəm. 
Salιncaq
14
: sallana, kuf, nənni. 
Samak 
: məhəll, çüçə, bölgə
 
Samamın
4
: təqribən.
 
Saman ili
: samannın çox olduğu ; buğdanın az 
olduğu il.
 
Saman yolu
: saman uğrusu, haclar yolu, saman 
tökən. saman yalağı. saman yolağı, göy qapısı, 
göy yarığı, göy - dərə, ulduzların çokluğu, yol 
çəkər, beheş yolu, uçak yolu. sançı yolu, asman 
dərə
 
Saman 
: < sahman < sağman < sağ
 
Samarık
: sərsəmlik. içi boş, kof, bozuk 
 
Samıra 
: çöp yığını, kübrə 
 
Samıramaq
: sərsəm demək, 
 
Samit 
: ünsüz, tartınkı
3
, tartı
7
, çəkimsiz
8
, 
ündəş(ündış), üzük(tavış). tavışsız.
 
Samlama
: götür - qoy, çəkləmə(bərrəsi).   
 
Samlamaq
: çəmləmək, çənəmək, çənləmək, 
sanamaq, sınamaq, ölçüb biçmək, ağιr - yüngül 
eləmək , nişanlamaq, dənəmək, hazırlamaq, 
izərləmək, təxminləmək, qiyaslamaq, yerini 
göstərmək.
 
Samsıq
: axmaq, ağuv, ağıv, ağu, asüpas, 
esüvas
8
, yüngül kəllə, panqqı
8
, ğayar
8
, yeltər
8
.
 
kəlp
ənək  kəlçik, ğayza, tetik, uğursuz, kəmçik, 
qanmaz.
 
Samsulanma
q: bilməz kimi görünmək, süm 
sümmək.
 
Samur 
: suvsar
6
, kiş
3.5
, bulğın
4
.
 
San 
: ğərəz.
 
Sana  
: ağıl, hiss, bilinc, is, uş, sezim, anık\ ağı, 
hidyə.
 
Sanaç
8
: kəvis, yəlkən, çəpək.
 
Sanak
6
 
: hesab
 
Sanamaq
: sanlamaq, çənləmək, çənəmək, 
nişanlamaq, dənəmək, sınamaq, hazırlamaq, 
izərləmək, təxminləmək, qiyaslamaq, yerini 
göstərmək
 
Sana-sezim
4
: anğ - sezim
5
, anğ, bilinç, şiur.
 
Sanata
: sanatış: qayğılayış
 
Sanata
12
: fikirdə, dəli.
 
Sancı 
: inci. 
Sancış
14
: savaş, vuruş. 
Sancmaq
: dəlmək, deşmək.
 
Sanda 
: boş adam.
 
Sandan
: çəndən
8
, ara sıra, bə'zən\ haydan - 
sandan: çəndən - yarım
8
.
 
Sandanaşa :
 çəndənaşa
8
, hədsiz, ölçüsüz.
 
Sandırak:
 boş söz, laqğa, yanqıra, yanqır, 
şatpak
4
, ağat
4
.
 
Sandıramaq
: çaçu, sasıv, şaşuv, saçma\ titrəmək.
 
Sanğ 
: < san: fikir. zanğ, qanun. 
Sanğamaq
14
: santıramaq, şaşmaq, tanq qalmaq. 
Sanğlamaq
14
: pisləmək, sıçmaq.
 
Sanğıldak
3
: beşik
7
, aldal - aldal
5
, əllə
6
, əlləy
9
, 
layla
2
.
 
Sanğmaduq
14
: ansızın, birdənkə(bir dən).
 
Sanık 
: şübhəli, məznun
 
Sanqdə
12
: xəzinədə
 
Sanqıldaq
: beşik: boşük, sallancak 
 
Sanlamaq:
 çənəmək, çənləmək, çəmləmək, 
sanamaq, sınamaq, nişanlamaq, dənəmək, 
ölçüb biçmək, ağιr - yüngül eləmək, hazırlamaq, 
izərləmək, təxminləmək, qiyaslamaq, yerini 
göstərmək. 
 
Sanlamaq
: çənəmək, çənləmək, sınamaq, 
sanamaq, nişanlamaq, dənəmək, hazırlamaq  
izərləmək, təxminləmək, qiyaslamaq, yerini 
göstərmək\ Sanlamaq
4
: bəzəmək, yasamaq, 
donamaq.
 
Sanlı   : sezinqü
14
, zənnli, anğlu. şübhəli. 
Sansür 
: təprəm, zəlzələ.
 
Santıramaq: s
anğamaq
14
: şaşmaq, tanq qalmaq
 
Sap atmaq
: ziqzaq, əğri - büğri.
 
Sap 
: saç, sapaq, saçaq, qol, baldak, çubuk, 
baldır, gödə, qabarma, çıkıntı, şişkin, halqa, 
döngələk, bucra, yιğιrιk, şιğιrsιk, qurşav, yarpak, 
budak, uşak   
 
Sap 
: sapak\sapaksız: sapsız
 
Sapa 
: qıraq.
 
Sapak 
: pürçük, birçək, sap\ çapak, yol ayrıntısı
 
Sapaq 
: əriş
 
Sapaqdaş
: həm kilas.
 
Sapalaq
: mahana.
 
Sapan iz
: buruşuk xət
.  
Sapan 
: ox, yük qaldırmağa yayarlı sap, qaldırac.
 
Sapanca
: > tapanca 
 
Saparta 
: topların birdən atılması.
 
Sapartalamaq
: od açmaq, azarlamaq
 
Sapavıl 
: bir tırmançı bitgi.
 
Sapdillik
: içdənlik
 

 
sözün özü 
 
 
148
Sapdιrmaq
: qaçιrmaq.
 
Sapık 
: məczub\ inhiraf, anormal\
 qıyşıru
14
: əyri, 
yönli, , meyilli 
Sapıq   
: dolayı, büküntü, viraj.
 
Sapınc 
: iştibah, sapqı. 
 
Sapışansazla
r: utğaşık sazlar: bir birinə 
köklənmiş alətlər. sərəsaplık
8
, saklık
7
.
 
Sapışmaq
: çatışmaq, ittisal. utğaşmaq, birikmək, 
izlənmək.
 
Sapkan 
: daş sapanı 
 
Sapkın 
: azqın, pozuk. 
Sapqın 
: sapınca düşmüş, müştəbeh olmaq
 
Saplamak:
 batırmaq, çaplamak 
 
Saplamaq
: tikiv, sancmaq, saptamaq, kəstəmək, 
dallamaq
9
, ilgəmək
9
.
 
Saplanmaq
: saflanmaq, tarazlanmaq, 
batmaq(palçığa), batıb qalmaq, tikilmək, gic 
qalmaq.
 
Saplaşmaq
: utğaşmak, birləşmək, izləşmək, 
çatışmaq.
 
Sapma 
: çapma: yol dəyişmə, döğrudan 
uzaqlaşmaq, qıvrım, qıvrıntı, dönəməç, dolama, 
dolayı, dalqa, çevirmə, yuvarlaq, büzük, burum, 
qatlama, tavlancak, tavtar(saç)            
 
Sapmaq 
: bir yana dönmək ; burulmaq, kaymak, 
ağmak, 
qıyşmaq
14,
 əyrilmək, yönəlmək, 
meyillənmək. 
sapsan
3
, yılğır
7
, yöğirik
8.
 çaltaş, cəld. sürət 
 
Sapsan
3
: oynak, yılğır
3
, yıldam, yılğır
7
, yöğirik
8 
Saptamaq
: taptamaq, yazmaq.
 
Saray 
: qoru, qorqı, qorıq. qonaq, hörgü
13,
 
tapınaq.
 
Sarayçı 
: karvansarayçı.
 
Sarban 
: seyirvan.
 
Sarğı 
: incə ip, əriş, sarağ.
 
Sarğıt 
: xahiş, istək, tapşırιq, birinə tapşırıq.
 
Sarğıtmaq
: tapşırmaq.
 
Sarı  
: bursar, bur, bor - boz, qırmızıya çalan ət 
rəngi, qırmızıya çalan at\ baqa, tərəfə\ iki baqa: 
iki tərəfə