‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Q ISH L O Q AHOLISIGA TIBBIY XIZMAT
KO‘R SA T ISH N I U Y U SH T IR ISH
7 .1 . Tibbiy xizmat ko4rsatish bosqichlari
0 ‘zb ekiston ah o lisin in g 63,4 foizga yaqini q ish lo q d a yashaydi. 
Q ishloq aholisining 51 foizini xotin -q izlar tashkil qiladi. 161 qishloq 
tu m a n la ri 12388 a h o li yashaydigan p u nktga ega. Bu yerda ah o li 
yashaydigan jo y b ir-b irid a n uzoq b o ‘lib, aholi siyrak joylashgan. 
Q ishloq aholisining faqat 10— 12 foizi tu m a n m arkazlarida yashaydi.
Q ishloq aholisi o rasid a sh aharga n isb atan tu g ‘ilish k o ‘p, o ‘lim
kam , yuqum li kasalliklar, sil, nafas olish a ’zolari, k a m q o n lik kabi 
xastaliklar k o ‘p ro q tarq alg an . Q ishloq x o ‘jaligidagi ishlab ch iq arish
jara y o n i, a h o lin in g ju d a siyrak joylashishi, qish lo q aholisiga tibbiy 
sanitariya yordam ini bosqichm a-bosqich tashkil qilishni taqozo etadi.
M a m la k atd a am alga o sh irilayotgan islo h o tla r m a ’lum d a ra ja d a
qish lo q so g ‘liqni saq lash tizim ig a t a ’sir qildi. A w a lg i q ish lo q d ag i 
tibbiy xizm at k o ‘rsatish ah o lin in g tibbiy xizm atga b o ‘lgan eh tiyojini 
q o n d ira o lm a d i. B u n d a y h o la t qishloqdagi tib b iy o t m u assa sala rin i 
k o ‘rib c h iq ish va q a y ta tash k il qilish vazifasi d o lz a rb ek a n lig in i 
k o ‘rsatdi. B irinchi b o sq ic h d a g i fe ld sh e r-a k u sh e rlik p u n k ti (F A P ), 
q is h lo q v r a c h lik a m b u la to r iy a s i (Q V A ) va q is h lo q u c h a s tk a
sh ifo x o n asi (Q U K ) tu g a tila b o sh la n d i. Bu m u a ssa sala rn in g b ir 
qism i (n isb a ta n talabga jav o b b e ra d ig an , 12— 14 x o naga ega) yangi 
tashkiliy shaklga — qish lo q -v rach lik p u n k tlari (Q V P )ga aylantirildi. 
Q U K Jarini (talab larig a jav o b b erad ig an lari) z o n al k o n su ltativ p o li- 
klinikalarga, h a m s h ira parv arish b o ‘lim lariga, sa lo m a tlik m a rk a z - 
lariga aylantirilm oqda. Shu bilan birga zam onaviy talabga javob bera 
o lad ig an Q V P la r q u rilm o q d a . C h o ‘l, t o g i i , yaylov jo y la rd a F A P
va b a ’zi Q U K la rin i saqlab qolish reja la sh tirilm o q d a . Q V P lard a
im k o n i b o ric h a kunduzgi sta tsio n a rla r tashkil qilish lozim . Q ishloq
142

---

a h o lisin in g b irin c h i b o sq ic h d a t o ‘g ‘r id a n - to ‘g ‘ri y o rd am s o ‘rab 
sh ifo k o rg a m u ro ja at q ilish in i t a ’m inlab b orish kerak (29-jadval).
2 9 -ja d va l
Q ishloq aholisiga tibbiy xizm at k o ‘rsatuvchi m u assasalar
T / r
I. M u a ssa sa tu ri
S oni
1.
T u m a n m a rk a z iy k a sa lx o n a la ri ( T M K )
16
2.
T u m a n k a sa lx o n a si (T K )
37
3.
Q is h lo q u c h a s tk a k a sa lx o n a si ( Q U K )
178
4.
Q is h lo q v ra c h lik p u n k tla ri (Q V P )
2 3 3 5
5.
Q is h lo q v ra c h lik a m b u la to riy a si (Q V A )
4 7 4
6.
F e ld s h e r- a k u s h e rlik p u n k ta lri (F A P )
2 7 1 9
I I . X o d im la r
1.
S h ifo k o rla r
3 4 1 1 9
2.
0 ‘rta tib b iy o t x o d im la ri
176 2 1 7
S h unday qilib hozirgi vaqtda qishloq aholisiga birinchi bosqichda 
asosiy tib b iy -sa n ita riy a y o rd am i F A P , QVA, Q U K , Q V P larda 
k o ‘rsatilm o q d a (12-tarx). Q ishloq aholisiga dastlabki ixtisoslashgan 
tib b iy y o rd a m keyingi b o sq ic h — tu m a n m arkaziy shifoxonasida
Q ish lo q sh ifo k o rlik p u n k ti
F e ld sh e r-a k u sh e rlik p u n k tla ri
U c h a stk a sh ifo x o n alari va 
a m b u la to riy a la ri
Z o n a l k o n su lta tiv
p o lik lin ik a la r
V ilo y at d a v o la sh -p ro fila k tik a
m uassasalari
T u m a n m a rk a z iy
kasalx o n asi
V ilo y at sa n ita riy a -e p id e m io lo g iy a
n a z o ra t m ark azi 
____________ ( S E N M ) ____________
T u m a n S E N M
12-tarx.
Q is h lo q a h o lisig a tib b iy -s a n ita riy a x iz m a ti k o 'r s a tis h b o sq ic h la ri.
143

---

k o ‘rsatiladi. S hifoxona k o ‘p profilli ixtisoslashgan b o ‘lim larga, m u- 
taxassislar ishlaydigan polik lin ik ag a ega b o ‘lib, z a m o n a v iy asb o b - 
u sk u n alar bilan jih o zlan g an d ir. Keyingi b o sq ich d a qishloq aholisiga 
m alak ali d av o lash , tash x is q o ‘yish va m a s la h a tla r b e rish xizm ati 
viloyat (resp u b lik a) tib b iy o t m u assasalarid a k o ‘rsatiladi.