- 59 - - 59 - Po‘latning solishtirma issiqlik sig‘imi qalaynikidan 2 marta katta
deb hisoblang.
A)po‘lat 2 marta ko‘p B)qalay 2 marta ko‘p
C)ikkalasi bir xil D)ikkalasi ham qizimaydi
33. Hajmi 200 cm
3
bo‘lgan piyoladagi 100 ºC haroratli choy 20 ºC
gacha soviganida ajraladigan energiya, massasi 1 tonna bo‘lgan
yukni qanday eng katta balandlikka ko‘tarishga ekvivalentdir (m)?
Choyning solishtirma issiqlik sig‘imi 4200 J/(kg·K)
A)4,5 B)9,6 C)3,5 D)6,7
34. Taxtani teshib o‘tgan qo‘rg‘oshin o‘qning tezligi 500 m/s dan
300 m/s gacha kamaydi. Ajralib chiqqan issiqlikning yarmi o‘qqa
o‘tgan bo‘lsa, o‘qning harorati qanchaga yetadi (K)? Uning
boshlang‘ich harorati 60 ºC. Qo‘rg‘oshinning solishtirma issiqlik
sig‘imi c=130 J/(kg·K)
A)600 B)640 C)570 D)450
35. Massalari m va 2m bo‘lgan ikkita sharcha 2υ va 3υ tezliklar
bilan bir – biriga tomon harakatlanib, noelastik to‘qnashdi.
Sharchalarning solishtirma issiqlik sig‘imi c ga teng bo‘lsa, ularning
temperaturasi qanchaga o‘zgargan?
A)υ
2
/(9c) B)υ
2
/(8c) C)9υ
2
/(8c) D)25υ
2
/(9c)
36. Yog‘och taxtani teshib o‘tgan qo‘rg‘oshin o‘q tezligi 500 m/s
dan 300 m/s gacha kamaydi. Ajralib chiqqan issiqlikning 75 % i
o‘qqa o‘tgan bo‘lsa, o‘qning harorati qanchaga o‘zgargan (ºC)?
c
Pb
=130 J/(kg·K)
A)308 B)462 C)127 D)108
37. 5,4 MJ issiqlik miqdorini hosil qilish uchun qancha spirt yoqish
kerak (g)? Spirtning solishtirma yonish issiqligi 2,7·10
7
J/kg ga
teng.
A)54 B)20 C)2 D)200
38. O‘choqda 6 kg po‘latni 1400 K ga isitish uchun 4,6 kg maxsus
yoqilg‘i sarf bo‘ladi. Agar po‘latning solishtirma issiqlik sig‘imi
460 J/(kg·K), maxsus yoqilg‘ining yonish issiqligi 3 MJ/kg bo‘lsa,
o‘choqning issiqlik berishi qancha (%)?
A)56 B)7 C)85 D)28
39. Avtomobil 4 soat ishlaganda, 180 kg benzin sarflagan bo‘lsa, bu
avtomobil dvigatelining quvvati qanchaga teng (kW)? Dvigatelning
FIK 24 %, benzinning solishtirma yonish issiqligi 46 MJ/kg.
A)144 B)138 C)180 D)120
40. Dvigatel 1 kW·h elektr energiyasi hosil qilish uchun 160 g,
yoqilg‘i sarflaydi. Yoqilg‘ining solishtirma yonish issiqligi 4,5·10
7
J/kg, dvigatelning foydali ish koeffitsienti necha % bo‘ladi?
A)40 B)30 C)45 D)50
41. O‘zgarmas 72 km/h tezlikda yurgan avtomobilning 1 km
yo‘ldagi benzin sarfini hisoblang (g). Avtomobilning quvvati 23
kW, FIK 25 % ga teng. Benzinning solishtirma yonish issiqligi 46
MJ/kg.
A)75 B)80 C)100 D)110
42. Quvvati 42 kW bo‘lgan dizel dvigatelining foydali ish
koeffitsienti 20 % bo‘lsa, u 3 soatda qancha yoqilg‘i sarflaydi (kg)?
Dizel yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 MJ/kg ga teng.
A)20 B)21 C)28 D)54
43. O‘zgarmas 108 km/h tezlik bilan harakat qilayotgan avtomobil
46 km yo‘lda 5 kg benzin sarfladi. Benzinning solishtirma yonish
issiqligi 46·10
6
J/kg va motorning FIK 24 % bo‘lsa, avtomobilning
foydali quvvatini aniqlang (kW).
A)18 B)23 C)36 D)46
44. Pechda massasi 21 g kerosin yonganda, 4 kg suvning
temperaturasi qanchaga o‘zgaradi (K)? Pechning FIK 40 %,
q=46·10
6
J/kg.
A)20 B)23 C)30 D)25
45. 1 soatda dvigatel 20 kg dizel yoqilg‘isini sarflaydi. Dvigatelning
mexanik quvvati 75 kW bo‘lsa, uning FIK ini toping (%). Dizel
yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 MJ/kg ga teng.
A)32 B)25 C)20 D)35
46. Avtomobil dvigatelining FIK η bo‘lsa, va t soat ichida m litr
benzin sarf qilsa, dvigatelning quvvati N nimaga teng bo‘ladi?
A)ηqm/t B)ηq/(mt) C)qm/(ηt) D)ηm/(qt)
47. Gorizontal yo‘lda motorollerning dvigateli 60 km/h tezlikda 3,5
kW quvvatga erishadi. Agar dvigatelning FIK 25 % bo‘lsa,
motoroller 3,6 l benzin sarflab, qancha yo‘lni bosib o‘tadi (km)?
Benzinning solishtirma yonish issiqligi 46 MJ/kg, zichligi 0,7
g/cm
3
.
A)69 B)96 C)138 D)160
48. Foydali ish koeffitsienti 50 % bo‘lgan qozonda 42 kg
toshko‘mir yoqilganda, 2,9 m
3
suvning temperaturasi qanchaga
o‘zgaradi (K)? q
toshko‘mir
=29·10
6
J/kg
A)50 B)35 C)29 D)21
49. Hajmi 3600 l suvni qozonda isitish uchun 42 kg toshko‘mir
yoqilgan. Agar suvning boshlang‘ich temperaturasi 10 ºC va
o‘choqning issiqlik berish qobiliyati 60 % bo‘lsa, suv necha ºC
gacha isiydi? c
suv
=4200 J/(kg·K), toshko‘mirning solishtirma yonish
issiqligi 30 MJ/kg.
A)35 B)50 C)60 D)100
50. Quruq yog‘ochning yonish issiqligi 10
7
J/kg, tabiiy gazniki
4·10
7
J/kg bir xil issiqlik miqdori olish uchun yog‘och (m
1
) va
gazning (m
2
) massalarini taqqoslab, to‘g‘ri javobni tanlang.
A)m
1
=2m
2
B)m
1
=m
2
C)m
1
=4m
2
D)2m
1
=m
2
51. 126 kW quvvatga erishadigan va 1 soatda 36 kg dizel yoqilg‘isi
sarflaydigan traktor dvigateli FIK ini toping (%). Dizel
yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 MJ/kg ga teng.
A)25 B)30 C)35 D)38
52. Gusenitsali traktor 60 kW quvvat hosil qiladi va shu quvvatda
soatiga o‘rtacha 18 kg dizel yoqilg‘isi sarflaydi. Dvigatelning FIK
ni toping (%). Dizel yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42
MJ/kg.
A)29 B)33 C)36 D)45
53. Neksiya avtomobili 100 km yo‘lni bosib o‘tishi uchun 10 l benzin sarflandi. Avtomobilning 90 km/h tezlik bilan
ketayotgandagi mexanik quvvatini toping (kW). Motorning FIK 30
%, ρ
benzin
=0,7 g/cm
3
, q
benzin
=46 MJ/kg ga teng.
A)24 B)48 C)12 D)36
54. FIK 35 % bo‘lgan, daqiqasiga 3 g kerosin sarflaydigan
isitkichda temperaturasi 31 °C bo‘lgan 2 l suvni qancha vaqtda
qaynatish mumkin (min)? q
kerosin
=46 MJ/kg
A)6 B)12 C)9 D)15
55. Avtomobil dvigatelining harakat paytidagi o‘rtacha quvvati 20
kW, tezligi 90 km/h, dvigatelning FIK 25 % bo‘lsa, benzin bakining
sig‘imi (40 l) qancha yo‘lga mo‘ljallangan (km)? ρ
benzin
=0,7 g/cm
3
,
q
benzin
=46 MJ/kg ga teng.
A