B. A. Davlatov

- 126 -
- 126 -
10. Yerga nisbatan 0,6с tezlik bilan harakatlanayotgan jismda 16 
soat vaqt o‘tgan bo‘lsa, yerda necha soat vaqt o‘tgan? 
A)25     B)20     C)16     D)28 
 
11. Yerda 70 yil o‘tgan bo‘lsa, yerga nisbatan 0,99c tezlik bilan 
harakatlanayotgan  yulduzlararo uchuvchi kemada qancha vaqt 
o‘tgan bo‘ladi (yil)? 
A)10     В)15     C)20     D)1 
 
12. 0,8c tezlik bilan uchayotgan raketadagi kosmonavt 12 soat 
uchsa, yerda necha soat o‘tgan bo‘ladi? 
A)20     B)3     C)6     D)3,6 
 
13. Kosmik raketa yerdagi kuzatuvchiga nisbatan 0,8c (c – 
yorug‘lik  tezligi) tezlik  bilan  harakat  qilmoqda.  Raketada 
o‘lchangan soat bo‘yicha 6 soat vaqt o‘tgan bo‘lsa, yerdagi 
kuzatuvchining soati bo‘yicha qancha vaqt o‘tgan (soat)? 
A)1,25     B)3     C)5     D)10 
 
14. Uzunligi 1 m bo‘lgan chizg‘ich biror sanoq sistemasida 0,6c 
tezlik bilan harakatlanmoqda. O‘sha sanoq sistemasiga nisbatan 
uning uzunligi qancha (cm)? 
A)90     B)95     C)89     D)80 
 
15. Kosmik kemaning uzunligi yerdagi kuzatuvchiga ko‘ringanidan 
2 marta kichik ko‘rinishi uchun kosmik kema yerga nisbatan 
qanday tezlik bilan harakatlanishi kerak? c – yorug‘lik tezligi. 
A)c/4     B)c/2     C)
2
c
     D)
c
2
3
 
 
16. Temir chizg‘ichning uzunligi 3 marta qisqarishi uchun u qanday 
tezlikda harakat qilishi kerak? c –  yorug‘likning vakuumdagi 
tezligi. 
A)
c
3
2
2
     B)c/9     C)
c
27
3
     D)3c 
 
17. Kuzatuvchiga nisbatan 2,4·10
8
 m/s tezlikda harakatlanayotgan 
jismning harakat yo‘nalishidagi uzunligi necha foizga qisqaradi? 
A)80     B)20     C)60     D)40 
 
18.  Biror  jismning  harakat  yo‘nalishidagi  uzunligi  tinch 
holatidagidan 20 % ga kamayishi uchun uning tezligi qanday 
bo‘lishi kerak? с – yorug‘likning vakuumdagi tezligi. 
A)0,2c     B)0,4c     C)0,6c     D)0,7c 
 
19. Yorug‘lik tezligiga yaqin tezlikda harakatlanayotgan jismning 
chiziqli o‘lchami harakat yo‘nalishida 1,2 marta kamaysa, uning 
hajmi qanday o‘zgarishini toping? 
A