B. A. Davlatov

54. Kapillar hodisa 
 
1. Diametri 0,73 mm bo‘lgan kapillar nayda suv qancha balandlikka 
ko‘tariladi (cm)? Suvning sirt taranglik koeffitsienti 73 mN/m ga 
teng. g=10 m/s
2
 
A)2     B)4     C)1     D)8 
 
2. Suv kapillar naychada 2,8 cm ga ko‘tarildi. Naychaning 
diametrini aniqlang (mm). Suvning sirt taranglik koeffitsienti 7·10
–2
 
N/m deb hisoblang. 
A)1     B)2     C)0,2     D)0,7 
 
3. Radiusi 48 μm bo‘lgan kapillar naychada kerosin qanday 
balandlikka ko‘tariladi (cm)? Kerosinning sirt taranglik koeffitsienti 
24 mN/m; zichligi 800 kg/m
3
; g=10 m/s
2
 
A)12,5     B)25     C)50     D)75 
 
4. Diametrlari 2 va 1 mm bo‘lgan ikkita kapillardagi suv 
satxlarining farqini aniqlang (m). Suvning sirt taranglik koeffitsienti 
72 mN/m 
A)14,4·10
–3
     B)28,8·10
–3
     C)43,2·10
–3
     D)57,6·10
–3
 
 
5. 1,46 mm diametrli naycha suvga tushirilganda, undagi suv ustuni 
qancha balandlikka ko‘tariladi (cm)? σ=7,3·10
–2
 N/m 
A)4     B)2     C)2,5     D)40 
 
6. Ikkita kapillar pay bo‘lib, ikkinchisining radiusi 8 marta kichik va 
u sirt taranglik koeffitsienti 2 marta ortiq bo‘lgan suyuqlikka 
botirilsa, suyuqlikning ko‘tarilishi birinchi naydan necha marta ortiq 
bo‘ladi? 
A)16     B)8     C)4     D)teng ko‘tariladi 
 
7. Kerosinli idishga tushirilgan diametri 0,3 mm bo‘lgan kapillarda 
kerosin  20 mm ga ko‘tarildi.  Kerosinning sirt taranglik 
koeffitsientini aniqlang (mN/m). Kerosinning zichligi 0,8 g/cm
3
 
A)14     B)10     C)8     D)12 
 
8. Zichligi 0,8 g/cm
3
 bo‘lgan suyuqlikning 2 mm diametrli kapillar 
nayda ko‘tarilish balandligi 7,5 mm bo‘lsa, shu suyuqlikning sirt 
taranglik koeffitsientini aniqlang (mN/m). 
A)73     B)24     C)40     D)30 
 
9. Yer sirtidagi kapillar naychada suv 9 mm ga ko‘tariladi. Oyda 
erkin tushish tezlanishi yerdagidan 6 marta kichik ekanligi ma’lum 
bo‘lsa, oyda shu naychadagi suv qancha balandlikka ko‘tariladi 
(mm)? 
A)134     B)35     C)54     D)150 
 
10. Kapillar naylarning 1,5 mm diametrligi suvga, 0,5 mm 
diametrligi  kerosinga tushirilsa, bu suyuqliklarning naylardagi 
ko‘tarilish balandliklarining nisbati (h
s
/h
k
) qanday bo‘ladi? Suv va 
kerosinning zichliklari ρ
s
=1 g/cm
3
,  ρ
k
=0,8 g/cm
3
 va sirt taranglik 
koeffitsientlari σ
s
=72 mN/m, σ
k
=24 mN/m 
A)0,8     B)2,25     C)1,5     D)3 
 
11. Silindrik idish tubida diametri 0,073 mm bo‘lgan teshik bor. 
Suv teshikdan oqib ketmasligi uchun uni qanday balandlikkacha 
quyish mumkin (cm)? Suvning sirt taranglik koeffitsienti 73 mN/m 
ga teng. (Namoyish) 
A)10     B)20     C)40     D)60 
 
12. Ikki parallel plastina va kapillar nay ularni ho‘llovchi 
suyuqlikka tushirildi. Plastinalar orasidagi masofa kapillar nayning 
ichki  diametriga  teng.  Bu sistemalardagi  suyuqlik ustunlari 
balandliklari h
1
 va h
2
 lar orasidagi munosabatni aniqlang. 
A)h
1
=2h
2
     B)2h
1
=h
2
     C)h
1
=h
2
     D)1,5h
1
=h
2